ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Το... βρώμικο παιχνίδι πίσω από τα φώτα

«Το Σίδνεϊ δεν κέρδισε την ανάθεση των Αγώνων για την ομορφιά του, αλλά γιατί παίξαμε σωστά τους κανόνες του παιχνιδιού...» (Τζον Κόουτς, επικεφαλής Αυστραλιανής Ολυμπιακής Επιτροπής - «Ελευθεροτυπία», 25/1/1999).

Η παραδοχή δεν (πρέπει να) αποτελεί έκπληξη, ούτε μεμονωμένο γεγονός. Αλλά λογικό επακόλουθο και δομικό στοιχείο του συστήματος... Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούν μια θλιβερή ιστορία εμπορευματοποίησης, ανταγωνισμού συμφερόντων, αλισβερισιού. Είναι δηλαδή κομμάτι του καπιταλισμού και των «αρχών» του. Και αυτοί, όπως κάθε τι στο εκμεταλλευτικό σύστημα, αντιμετωπίζονται ως μέσο κερδοφορίας, διέπονται από τους κανόνες της αγοράς.

Ο κυνισμός δεν πρέπει να σοκάρει κανέναν. Αποτελεί «φυσικό» στοιχείο του παιχνιδιού. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, το «προϊόν» της (Ολυμπιακοί Αγώνες) και οι ενοικιαστές του - ως γνήσια τέκνα του καπιταλισμού - δεν ντρέπονται για την αγοραία αντίληψη και συμπεριφορά τους.
Απλά - για λόγους εντυπώσεων - αναγκάζονται να υποδύονται τους ηθικούς, με αρχές και υψηλά ιδανικά. Και όταν τα προσχήματα καταρρέουν να διαχειρίζονται τις καταστάσεις, «θυσιάζοντας» αποδιοπομπαίους τράγους, για να μη θιχτεί το οικοδόμημα.

Tζίρος δισ. και κινήσεις παρασκηνίου

Οπως έχουν δείξει τα παραδείγματα μέχρι σήμερα, η επιλογή της διοργανώτριας πόλης Ολυμπιακών Αγώνων δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της σχετικής ψηφοφορίας...

Associated Press

Γύρω από τους Ολυμπιακούς Αγώνες τζιράρονται δισεκατομμύρια. Ο καθένας λοιπόν από τους εμπλεκόμενους - και ανάλογα τη θέση του - διεκδικεί μερίδιο της πίτας. Η διεκδίκηση αυτή προκαλεί ανταγωνισμούς συμφερόντων και μάχες, εντός και εκτός προσκηνίου. Στο πλαίσιο αυτό αλλά και στον πόλεμο εξουσίας (η οποία σχετίζεται άμεσα με το μοίρασμα) εντάσσονται οι κατά καιρούς αποκαλύψεις, επιλησμόνων «ταγών». Ακόμα και οι ρομαντικοί ή αφελείς (είναι ζήτημα εκτίμησης) θεατές τού δούναι και λαβείν δυσκολεύονται πολύ πλέον να αρνηθούν, με επιχειρήματα, την πραγματικότητα.Το μεγαλύτερο - ως σήμερα - γνωστό σκάνδαλο διαφθοράς, έγινε με τους Χειμερινούς Αγώνες στο Σολτ Λέικ Σίτι (2002). Για την ανάληψη των αγώνων τους βοήθησε καθοριστικά το περίπου 1 εκατ. δολάρια σε δωροδοκίες «αθανάτων» με αντάλλαγμα τις ψήφους τους.
Μετά τις αποκαλύψεις στελέχη της Οργανωτικής Επιτροπής τοποθετούνταν: «Εφόσον το σύστημα λειτουργεί έτσι, κατά βάθος είμαστε τα θύματα. Το καταλάβαμε όμως αργά, γι' αυτό και παλαιότερα, όπως το 1985, χάσαμε τη μάχη»...
Η «Park Record» της Γιούτα έγραψε: «Εχετε πρόχειρο κανένα κομπιουτεράκι; Αν υποθέσουμε ότι έρχονται 60 μέλη και το ποσό είναι 1 εκατ. δολάρια, τότε το κόστος για κάθε μέλος της ΔΟΕ είναι 16.666 δολάρια. Ας αφαιρέσουμε 1.666 για εισιτήρια πρώτης θέσης. Μας μένουν καθαρά 15.000 δολάρια. Ας αφαιρέσουμε άλλα 100 για διάφορα μικροέξοδα της πόλης και 700 για μια βδομάδα σε ξενοδοχεία πολυτελείας. Πάλι μας μένουν 14.200 δολάρια κατ' άτομο, κάτι που γεννάει δύο ερωτήματα: Τι τρώνε τα μέλη της ΔΟΕ; Και πώς μπορούμε να γίνουμε κι εμείς μέλη αυτής της Επιτροπής;»¹.
Ο (πράκτορας) Νοτιοκορεάτης «αθάνατος», Κιμ Ουν Γιονγκ, προσελήφθη σε τηλεοπτική εταιρεία στη Γιούτα και ο μισθός του πληρωνόταν από την Επιτροπή Διεκδίκησης. Ο επικεφαλής αυτής της επιτροπής, Τομ Γουέλς, χαρακτήρισε (για την απληστία του) τον «αθάνατο» από το Κονγκό, Ζαν Κλοντ Κανγκά, «ανθρώπινη ηλεκτρική σκούπα». Οταν ο Κανγκά αποβλήθηκε από τη ΔΟΕ, δήλωσε: «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες διοργανώνονται από ανθρώπους και όχι από αγγέλους ή αγίους. Αν θέλετε τέτοιους, να οργανώσετε Αγώνες στον Παράδεισο, όχι στη Γη» (17/12/11, «Καθημερινή»).
Αρχές Δεκέμβρη του 1998, ο Ελβετός, Μαρκ Χόντλερ (μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΔΟΕ και επικεφαλής του οργάνου για την επιτήρηση της διοργάνωσης) ανέφερε: «Στην περίπτωση του Σολτ Λέικ αλλά και παλαιότερα ακολουθήθηκαν αθέμιτες πρακτικές για την προώθηση των υποψηφιοτήτων»... («Το Βήμα», 24/1/1999).
Το σκάνδαλο έθεσε υπό έντονη αμφισβήτηση το ιερατείο και την επιχείρηση. Οι πολυεθνικές λοιπόν πρόσφεραν στους συνεταίρους απλόχερη υποστήριξη, ώστε να προστατευθεί το προϊόν και η κερδοφορία τους.
«Παραμένουμε κοντά στους αθλητές, στον κόσμο της Αυστραλίας, της Γιούτα και της Ελλάδας που θα διοργανώσουν τους αγώνες του 2000, του 2002 και του 2004 και συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ένα ακόμα ισχυρότερο Ολυμπιακό Κίνημα μπορεί να αναδυθεί»... (Σκοτ Ρανκ, διευθυντής του Παγκόσμιου Ολυμπιακού Τμήματος της «Κόκα Κόλα», 25/5/1999).
«Η ΔΟΕ είναι ένας επαγγελματικός οργανισμός και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την ακεραιότητά του ειδικά στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τις διαπραγματεύσεις για την τηλεοπτική κάλυψη»... (Αλμπερτ Σαρφ, πρόεδρος της Γιουροβίζιον, 2/6/1999).

Κομμάτι του ίδιου οικοδομήματος

Οι περιπτώσεις διαφθοράς και το αλισβερίσι δεν είναι βέβαια ούτε μεμονωμένα, ούτε εξαιρέσεις. Μέλος της ΔΟΕ που είχε επισκεφθεί την Ατλάντα λίγους μήνες πριν από την ψηφοφορία - για τους «Χρυσούς» Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996 - περιγράφει ανώνυμα αλλά γλαφυρά: «Το δωμάτιό μου έμοιαζε με κατάστημα αφορολογήτων ειδών. Ακόμη και ένα σπανιότατο βιβλίο που έψαχνα για χρόνια ήταν τοποθετημένο πάνω στο κρεβάτι»...¹
Το 1992 έγινε γνωστό ότι οι Γερμανοί (το Βερολίνο διεκδικούσε τους ΟΑ του 2000) είχαν καταχωρίσει σε ηλεκτρονικό υπολογιστή τις «αδυναμίες» (ερωτικές, γαστριμαργικές, οικονομικές κ.ο.κ.) των «αθανάτων». Ο υπεύθυνος για την ταξινόμηση, Νικόλαους Φουξ, δήλωσε τότε ότι, σύμφωνα με την έρευνά του, μόνον οι 7 από τους 94 τότε «αθανάτους» δεν ήταν εξαγοράσιμοι... («Αδέσμευτος Τύπος», 27/1/1999).
Μέχρι το τέλος του 1991 ο Χέλμικ - που ήταν πρόεδρος της πανίσχυρης ΟΕ των ΗΠΑ και μέλος του ΔΣ της ΔΟΕ - υπέγραφε συμβόλαια πολλών εκατομμυρίων δολαρίων με τους χορηγούς των Αγώνων. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί και από τις δύο θέσεις όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε δωροδοκηθεί. Μεταξύ άλλων «είχε πάρει 37.500 δολάρια από την τηλεοπτική εταιρεία "Turner" στην Ατλάντα, στις μισθοδοτικές καταστάσεις της οποίας ήταν από το 1987. Είχε πάρει 75.000 δολάρια για συμβουλές προς αθλητικές ομοσπονδίες που επιδίωκαν να αναγνωριστούν από τη ΔΟΕ»¹...
Εκπρόσωποι της Επιτροπής Διεκδίκησης του Κέιπ Τάουν για τους ΟΑ του 2004, παραδέχτηκαν το 1997 ότι προσπάθησαν να δελεάσουν με ταξίδια και δώρα 19 «αθανάτους» και τις συζύγους τους. Το 1998 οι Χειμερινοί Αγώνες έγιναν στο Ναγκάνο. Οπως είχε δημοσιοποιήσει η ιαπωνική εφημερίδα «Mainichi», την πόλη είχαν επισκεφτεί 62 μέλη της ΔΟΕ. Για την ικανοποίηση των... αναγκών τους δαπανήθηκαν, κατ' άτομο, 22.000 δολάρια. Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας της Επιτροπής Διεκδίκησης, Σουμικάζου Γιαμαγκούτσι, αντέτεινε ότι «δεν ξοδεύτηκαν πάνω από 5.000 δολάρια ανά καλεσμένο».²
Αποκαλύψεις είχαμε - από την εκπομπή «Πανόραμα» (BBC) - και για τη διοργάνωση που βρίσκεται σε εξέλιξη. Δημοσιογράφοι ήρθαν σε επαφή με κάποιους μεσολαβητές, που υποστήριξαν πως έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν την ψήφο 54 από τα 124 μέλη της ΔΟΕ.
Οι ερευνητές παρουσιάστηκαν ως αντιπρόσωποι μιας οργάνωσης, που βαφτίστηκε «New London Ventures», η οποία υποτίθεται ότι εκπροσωπούσε τα συμφέροντα Βρετανών επιχειρηματιών, που ήθελαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2012 να διεξαχθούν στο Λονδίνο.
Ο Γκόραν Τάκατς, ένας από τους μεσολαβητές με βάση το Βελιγράδι, τους υποσχέθηκε έως και 20 θετικές ψήφους για το Λονδίνο, με αντάλλαγμα πολλά εκατομμύρια ευρώ. «Ολα είναι υπόθεση χρημάτων, τελεία και παύλα. Μετρητών, φυσικά», τόνισε ο εν λόγω «ατζέντης» στους δημοσιογράφους.
Ενας άλλος «συνάδελφός» του, ο Γκάμπορ Κομιάτιν, από τη Βουδαπέστη, υποσχέθηκε από την πλευρά του 20 ψήφους έναντι 200.000 ευρώ την καθεμία. Ενας άλλος υποσχόταν 14 ψήφους με ανάλογο τίμημα. Οι δημοσιογράφοι προσέγγισαν κι ένα μέλος της ΔΟΕ, τον Ιβάν Σλάβκοφ, πρόεδρο της Βουλγαρικής Ολυμπιακής Επιτροπής, ο οποίος παραδέχτηκε πως μπορούν να εξαγοραστούν ψήφοι. «Ορισμένοι εξ αυτών είναι επιχειρηματίες κι έχουν συμφέροντα. Ναι, θέλουν εξυπηρετήσεις», τόνισε ο Σλάβκοφ...

Τα πλοκάμια της διαπλοκής

Ο κανονισμός της ΔΟΕ (υποτίθεται πως) απαγορεύει δώρα αξίας μεγαλύτερης των 150 δολαρίων. Ο (αποθανών) πρώην πρόεδρος της ΔΟΕ, Χ. Α. Σάμαρανκ - το Μάη του 1995, λίγο πριν από την επιλογή της διοργανώτριας πόλης των Αγώνων του 2002 - είχε λάβει ως δώρα δύο κυνηγετικά όπλα μάρκας «Μπράουνινγκ» αξίας 1.000 δολαρίων. Από το Ναγκάνο, έλαβε ως δώρο ένα ξίφος σαμουράι αξίας 10.000 δολαρίων. Δικαιολόγησε την αποδοχή «για τον εμπλουτισμό του Ολυμπιακού Μουσείου»... («Το Βήμα», 24/1/1999).
Πέρυσι ελέγχθηκαν πειθαρχικά για διαφθορά τα μέλη της ΔΟΕ Χαβελάνζε (FIFA), Ντιάκ (IAAF), Χαγιάτου (πρόεδρος Αφρικανικής Ποδοσφαιρικής Συνομοσπονδίας). Είχαν δωροδοκηθεί από την ISL (εταιρεία μάρκετινγκ της FIFA που κατέρρευσε με χρέη περίπου 300 εκατ. δολάρια).
Ο πρώτος παραιτήθηκε (τρεις μέρες πριν από τη δημοσιοποίηση) και το πόρισμα δεν ανακοινώθηκε. Ο δεύτερος... τιμωρήθηκε με προειδοποίηση και ο τρίτος με επίπληξη. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ, Ζακ Ρογκ, ανέφερε ότι το γεγονός «πως η δωροληψία τους σημειώθηκε πριν γίνουν μέλη της Επιτροπής, ήταν παράγοντας που μετρίασε τις συνέπειες»... (17/12/11, «Καθημερινή»).
---------------------------------------------------------------------
1. «Τα αφεντικά των Ολυμπιακών Αγώνων», εκδόσεις «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ», 1992.
2. Αρθρο του Αγγ. Αθανασόπουλου με τίτλο: «Ο φαύλος κύκλος των "αθανάτων"» («ΤΟ ΒΗΜΑ., 24/01/1999).

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ