Η «Λευκή Βίβλος» και τα τωρινά αντεργατικά μέτρα

Διαμαρτυρία εμποροϋπαλλήλων τον Απρίλη του 2000, ενάντια στο μεσαίωνα της «Λευκής Βίβλου» και την παραβίαση του ωραρίου

Η εκτίμηση του ΚΚΕ ότι τα αντεργατικά μέτρα των μνημονίων είναι προαποφασισμένα στηρίζεται στη «Λευκή Βίβλο». Ας το δούμε.

Το Μάρτη του 1994 ο «Ριζοσπάστης» κυκλοφορεί με ειδικό ένθετο φυλλάδιο του ΚΚΕ με τίτλο: «Λευκή Βίβλος η επιχείρηση επιστροφής στον εργασιακό μεσαίωνα». Το φυλλάδιο ξεκινούσε με την κωδικοποίηση των αντεργατικών ανατροπών ως εξής:

• Σε κίνδυνο το 8ωρο, η κατάκτηση του αιώνα!
• Στο στόχαστρο η κοινωνική ασφάλιση και τα επιδόματα!
• Υπό κατάργηση συλλογικές συμβάσεις!
• Απολύσεις χωρίς όρια και χωρίς αποζημίωση!

Βεβαίως είχε προηγηθεί η δημοσίευση σε ειδικό ένθετο ολόκληρης της «Λευκής Βίβλου» (ήταν η πρώτη εξειδίκευση της Συνθήκης του Μάαστριχτ), την οποία η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν έφερε ούτε καν στη Βουλή για συζήτηση, και η οποία μέχρι τη δημοσίευσή της από το «Ριζοσπάστη» δεν είχε δημοσιοποιηθεί από τα κρατικά - κυβερνητικά όργανα. Να θυμίσουμε επίσης ότι και η «Συνθήκη Μάαστριχτ», την οποία δημοσίευσε ολόκληρη σε ειδικό ένθετο ο «Ριζοσπάστης», ψηφίστηκε τον Ιούνη του 1992 στη Βουλή από όλα τα τότε κόμματα, πλην ΚΚΕ, αλλά οι βουλευτές τους δεν την είχαν διαβάσει, δεν ήξεραν καν το περιεχόμενό της...
Αν τα λέμε όλ' αυτά είναι για να συνειδητοποιηθεί ότι κυβέρνηση και κόμματα του ευρωμονόδρομου τότε ήθελαν να κρατήσουν μακριά από το λαό τις συμφωνίες που θα του έκαναν τη ζωή κόλαση ως ένα από τα μέτρα για να εμποδίσουν την ανάπτυξη της ταξικής πάλης. Και αν δεν υπήρχε το ΚΚΕ και ο «Ριζοσπάστης», ο λαός θα έμενε στο σκοτάδι και την άγνοια.
Αν αναφερόμαστε σήμερα στη «Λευκή Βίβλο» με βασικούς άξονες την Ανάπτυξη - Ανταγωνιστικότητα - Απασχόληση που εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 10-11/12/1993, είναι για να θυμίσουμε ότι τα θεμέλια για τα σημερινά αντεργατικά μέτρα μπήκαν από τότε, το 1993, ενώ δόθηκε συνέχεια με τη στρατηγική της Λισαβόνας το 2000 και βεβαίως τώρα με τη στρατηγική «ΕΕ 2020». Ενδιάμεσα διάφορες Σύνοδοι Κορυφής της ΕΕ εξειδίκευαν αντεργατικά μέτρα, αλλά στην Ελλάδα, συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ, άργησαν να περάσουν πολλά απ' αυτά και βασικό εμπόδιο ήταν η δράση του ΚΚΕ και του ΠΑΜΕ. Να θυμίσουμε μόνο τις μεγάλες απεργιακές διαδηλώσεις ενάντια στον αντιασφαλιστικό νόμο Γιαννίτση το 2000, που τον απέσυρε τότε η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.

Για τις εργασιακές σχέσεις

Τι προβλέπει η «Λευκή Βίβλος» για τις εργασιακές σχέσεις; Να τι λέει:
«Η καθιέρωση μεγαλύτερης ευελιξίας πρέπει να γίνει σε θέματα οργάνωσης της εργασίας, π.χ. καταργώντας τα εμπόδια που καταστούν δυσχερέστερη ή πιο δαπανηρή την απασχόληση με μειωμένο ωράριο ή τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου [...] Οσον αφορά την κατανομή του χρόνου εργασίας, έχουν γίνει προτάσεις για υπολογισμό των ωρών εργασίας σε ετήσια βάση ή για θέματα μείωσης των ωρών εργασίας σε περιόδους ύφεσης (διευθέτηση, εκ περιτροπής εργασία κλπ).
Σαφής είναι η κατεύθυνση της «Λευκής Βίβλου» για τις ανατροπές στον εργάσιμο χρόνο. Η κατάργηση του θεσμοθετημένου σταθερού ημερήσιου εργάσιμου χρόνου (8ωρο - 7ωρο), σε συνδυασμό με τη θέση ότι «η διευθέτηση του χρόνου εργασίας μπορεί να αποβεί σε όφελος της ανταγωνιστικότητας και της διατήρησης ή δημιουργίας θέσεων εργασίας» (Μέρος ΑΙ). Και συνεχίζει: «Τα άτομα, τα οποία έχουν ήδη εργασία πρέπει να πειστούν ότι... η αλληλεγγύη που θα δείξουν με την αποδοχή ορισμένων θυσιών θα καταλήξει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για εκείνους, οι οποίοι είναι σήμερα άνεργοι» (θέση 1.6). Και σημειώνει στη συνέχεια:
«Υπάρχει... ανάγκη για μεγάλες μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, μέσω της καθιέρωσης μεγαλύτερης ευελιξίας στην οργάνωση της εργασίας και την κατανομή του χρόνου εργασίας...» (θέση 8.2).
«Οσον αφορά την κατανομή του χρόνου εργασίας, έχουν γίνει προτάσεις για υπολογισμό των ωρών εργασίας σε ετήσια βάση ή για θέματα μείωσης των ωρών εργασίας σε περιόδους ύφεσης» (θέση 8.2). Και συμπληρώνουν:
«Μειώνοντας το κανονικό ωράριο, αυξάνεται ο αριθμός των θέσεων εργασίας με μερική απασχόληση» (θέση 8.3). Δηλαδή μοίρασμα της απασχόλησης με μερική εργασία, μερική αμοιβή, μερική ή καθόλου ασφάλιση...
Μήπως αυτά δεν εφαρμόζονται σε ολοένα και μεγαλύτερη έκταση και πολυμορφία; Μήπως ανάλογα μέτρα δεν αποφάσισαν με τα μνημόνια; Βεβαίως και η μερική απασχόληση και οι άλλες μορφές ευέλικτης εργασίας όχι μόνο δε μείωσαν την ανεργία, αλλά την αύξησαν.
Στο ίδιο κεφάλαιο προβλέπεται και κυκλική εναλλαγή σε θέσεις απασχόλησης ή επί λέξει «θέσπιση μέτρων παροχής κινήτρων για την κάλυψη των νέων ευκαιριών για απασχόληση από εγγεγραμμένους ανέργους, μέσω π.χ. συστημάτων κυκλικής εναλλαγής σε θέσεις απασχόλησης» (θέση 8.8).
Μήπως το παράδειγμα της κοινωφελούς εργασίας με 5μηνη απασχόληση δεν συμβάλει στην κυκλική εναλλαγή των ανέργων σε θέσεις απασχόλησης; Με δεδομένο ότι δεν μπορούν να ξαναπιάσουν δουλειά μετά τη λήξη της 5μηνης σύμβασης για να πάρουν σειρά άλλοι άνεργοι... Ανακύκλωση της ανεργίας.

Ομαδικές απολύσεις και απλήρωτη δουλειά των νέων εργαζομένων

Στον όρο «ευελιξία της αγοράς της εργασίας» περιλαμβάνεται και η δυνατότητα ομαδικών απολύσεων.
Σχετικά μ' αυτό σημειώνεται: «Σε πολλές χώρες του Νότου η νομοθεσία που διέπει τους όρους απόλυσης των εργαζομένων με συμβάσεις απεριόριστου χρόνου διαρκείας πρέπει να χαλαρώσει» (Μέρος ΑΙ). Και συνεχίζει: «Τα συστήματα αποζημίωσης της ανεργίας θα πρέπει να προσαρμοστούν και να βρεθούν νέες μέθοδοι, που θα επιτρέπουν την επαναδιάθεση ενός μέρους των πιστώσεων αυτών στις ενέργειες κατάρτισης. Ειδικότερα για τους μακροχρόνια άνεργους και τους νέους που προσεγγίζουν την αγορά εργασίας χωρίς ειδικότητα» (θέση 7.4).
Είναι φανερό ότι το κεφάλαιο θέλει να έχει λυμένα τα χέρια του, για να μπορεί να απολύει όσους θέλει και όταν θέλει. Μήπως με τα μνημόνια δεν αύξησαν το ποσοστό των απολύσεων μειώνοντας ταυτόχρονα τις αποζημιώσεις; Μήπως για την αντιμετώπιση της ανεργίας ιδιαίτερα των νέων δε νομοθέτησαν την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας με μισθούς πείνας, χωρίς ασφάλιση και επιδότηση από τον ΟΑΕΔ των εργοδοτών στο ύψος του επιδόματος ανεργίας;
Στο όνομα, τάχα, της δημιουργίας κατάλληλων συνθηκών για τη μαθητεία, κατάρτιση και πρακτική άσκηση των νέων, προτείνεται η κατάργηση της αμοιβής τους με τον κατώτερο επίσημο βασικό μισθό και η καταβολή μειωμένων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, πράγμα που σταδιακά τους βγάζει εκτός συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
Στη «Λευκή Βίβλο» υπογραμμίζεται σχετικά, ότι:
«Για να διευκολύνεται η απασχόληση των νέων, προτείνεται να καθιερωθεί μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τον ελάχιστο μισθό, τις μειωμένες κοινωνικές εισφορές ή άλλους όρους της σύμβασης, π.χ. μέσω της θέσπισης ευέλικτων συστημάτων μαθητείας, κατάρτισης ή πρακτικής άσκησης» (θέση 8.2).
Μέχρι τις υπεργολαβίες είχε προβλέψει. Να πώς: «Οι επιχειρήσεις με υψηλή ένταση εργασίας, για τις οποίες το κόστος του εργατικού δυναμικού και οι κοινωνικές εισφορές κυμαίνονται σε σχετικά υψηλά επίπεδα, αναγκάζονται με τη σειρά τους να απολύσουν εργαζόμενους, να αλλάξουν τόπο εγκατάστασης ή να προσφύγουν στην παραοικονομία, είτε άμεσα, είτε μέσω της υπεργολαβίας».

Τσάκισμα κοινωνικής ασφάλισης και μείωση μισθών

Οι μεγαλοεπιχειρηματίες απαιτούν συνεχώς αναδιαρθρώσεις για τη μείωση του λεγόμενου μισθολογικού και μη μισθολογικού «κόστους εργασίας» (η εργασία που παράγει τον πλούτο δεν είναι κόστος), δηλαδή, τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης. Αυτά που σήμερα εφαρμόζονται με τη μείωση των μισθών, την κατάργηση επιδομάτων, τους νόμους για τις συλλογικές συμβάσεις και τους αντιασφαλιστικούς νόμους είχαν δρομολογηθεί με τη «Λευκή Βίβλο» όπου αναφερόταν πώς μπορεί να επιτευχθεί η μείωση του λεγόμενου «κόστους εργασίας»: «...η μείωση θα μπορούσε να αφορά αρχικά τις εισφορές, οι οποίες χρηματοδοτούν δαπάνες που εντάσσονται κανονικά στα πλαίσια της εθνικής αλληλεγγύης: οικογενειακά επιδόματα, ελάχιστες παροχές γήρατος, σοβαρές ασθένειες, μακροχρόνια ανεργία» (θέση 8.3). Και παρακάτω: «Η μείωση αυτή θα μπορούσε να αφορά... τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης των εργοδοτών» (θέση 9.3).
Και επίσης πολύ πιο καθαρά έλεγαν: «Μείωση του σχετικού κόστους εργασίας σε σχέση με τους άλλους συντελεστές της παραγωγής..., με μείωση π.χ. των εισφορών των εργοδοτών για την κοινωνική ασφάλιση και αύξηση των φορολογικών εσόδων με άλλα μέσα...» (θέση 8.8).
Το πάγωμα και η μείωση των μισθών είναι μια από τις βασικές οδηγίες της «Λευκής Βίβλου» προς τις εθνικές κυβερνήσεις. Αναφέρεται συγκεκριμένα:
«Υπάρχει ομοφωνία ως προς την κακή λειτουργία των αγορών εργασίας. Παρατηρείται ακαμψία που οφείλεται στην έλλειψη ευελιξίας της αγοράς εργασίας, τις αποδοχές και την κινητικότητα, και στο ότι η προσφορά εργασίας δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες της αγοράς, ιδίως όσον αφορά τις επαγγελματικές ειδικότητες του εργατικού δυναμικού. Η ακαμψία αυτή είναι αίτιο του σχετικά υψηλού κόστους εργασίας, το οποίο αυξήθηκε στην Κοινότητα με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι στους κύριους εταίρους».
Και στη συνέχεια αναφέρεται: «Οι κατά κεφαλήν ονομαστικοί μισθοί δε θα πρέπει να αυξάνονται κατά ποσοστό υψηλότερο του 2-3% ετησίως» (θέση 1.5). Αυτό πρέπει να γίνεται «Σύμφωνα με τη βασική αρχή: παραγωγικότητα μείον μια ποσοστιαία μονάδα» (θέση 1.5) και «τον περιορισμό των μισθολογικών αυξήσεων κάτω από την αύξηση της παραγωγικότητας» (θέση 8.8).
«Οσον αφορά τη μείωση του κόστους εργασίας - σημειώνεται - έχουν υποβληθεί προτάσεις π.χ. για τη σύνδεση του επιπέδου αποδοχών με την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων και την παραγωγικότητα, ώστε να διευκολύνονται οι προσλήψεις νέων» (θέση 8.2).
Βεβαίως, σε συνθήκες κρίσης επιβάλλεται, σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο», η δραστική μείωση των μισθών, αφού μειώνεται δραστικά η παραγωγή, δηλαδή η αποδοτικότητα των επιχειρήσεων.
Με τη «Λευκή Βίβλο» συμφώνησαν και υπερθεμάτισαν ΝΔ - ΠΑΣΟΚ. Ο ΣΥΝ τότε είπε «ούτε κρύο ούτε ζέστη», εκτιμώντας ότι δεν είναι και αντεργατικό τερατούργημα. Εχουν τη σημασία τους και για το σήμερα. Εξηγούν τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ π.χ. για την επαναδιαπραγμάτευση. Και αποτελούν ένα ακόμη στοιχείο-κριτήριο για την ψήφο. Γιατί η τακτική του αποκαλύπτει διαχρονικά ότι δεν εναντιώνεται σε ΕΕ και μεγαλοεπιχειρηματίες. Οπως τώρα. Αλλά και η πρόβλεψη και επιβεβαίωση του ΚΚΕ είναι κριτήριο υπερψήφισής του.

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ