«Κούρεμα» και λεηλασία των Ταμείων

Η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, με πρωτοστάτες τους Παπαδήμο, Κουτρουμάνη, Βενιζέλο και άλλα στελέχη του κρατικού μηχανισμού, εξαπέλυσε μια αισχρή επίθεση εναντίον μελών ΔΣ Ασφαλιστικών Ταμείων που καταψήφισαν το λεγόμενο κούρεμα των ομολόγων των Ασφαλιστικών Ταμείων. Από κοντά και τα γνωστά παπαγαλάκια των αστικών ΜΜΕ με αρχηγό το ΣΚΑΪ. Πρωτίστως, βέβαια, η επίθεση εστιάστηκε στο ταξικό εργατικό κίνημα και στο ΚΚΕ, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή κατήγγειλαν τη λεηλασία των Ασφαλιστικών Ταμείων, αποκαλύπτοντας τις δραματικές συνέπειες που θα έχει σε μισθούς, συντάξεις και παροχές.
Συγκεκριμένα, είχαν το θράσος να μιλούν για σκοπιμότητες, αντεθνική, ανεύθυνη στάση, ανεντιμότητα, συντεχνιασμό κι άλλα συναφή. Φυσικά δεν έλειψαν για άλλη μια φορά τα γνωστά πλέον τρομοκρατικά διλήμματα - προσαρμοσμένα κατά περίπτωση - τύπου «ή κούρεμα ομολόγων ή παύση πληρωμών, συντάξεων». Επιστέγασμα όλων των παραπάνω ήταν και η «δυσάρεστη έκπληξη» του Παπαδήμου, η οποία προκάλεσε και την οργή του, για το πώς είναι δυνατόν να μη συμμετέχουν Ασφαλιστικά Ταμεία στο PSI, αφού έχουν λάβει 154 δισ. ευρώ περίπου από κρατικές επιχορηγήσεις τα τελευταία 12 χρόνια!!!
Είναι σκόπιμο να λεχθούν ορισμένα πράγματα για να αποκαλυφθεί ο κυνισμός, το θράσος και το ψέμα του αστικού πολιτικού συστήματος, που όσο σαπίζει γίνεται πιο αποκρουστικό, γεγονός που αποτελεί σύμφυτη ακολουθία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Τα ομόλογα των Ασφαλιστικών Ταμείων που είναι κατατεθειμένα στην ΤτΕ ανέρχονται σε περίπου 20 δισ. ευρώ. Η ΤτΕ είναι εξουσιοδοτημένη από την εκάστοτε κυβέρνηση να τα διαχειρίζεται χωρίς να λογοδοτεί σε κανέναν πλην των καπιταλιστών και του κράτους που τους υπηρετεί. Αυτή η διαδικασία είναι προϊόν υποχρεωτικού νόμου της ΝΔ που ψηφίστηκε στις αρχές του 1990 και στη συνέχεια επεκτάθηκε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Συγκεκριμένα, τα Ταμεία ήταν και είναι υποχρεωμένα να δεσμεύουν το 23% των αποθεματικών τους στην ΤτΕ.
Αυτό δηλαδή που πρακτικά συνέβη ήταν ότι μέρος της τιμής της εργατικής δύναμης που υποτίθεται ότι είχε και έχει σαν προορισμό την επιστροφή του στους ασφαλισμένους με τη μορφή σύνταξης και παροχών, δεσμευόταν και δεσμεύεται από το κράτος για τη χρηματοδότηση και τη δανειοδότηση των αναγκών του μεγάλου κεφαλαίου και γενικότερα της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Κατά συνέπεια το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι λεηλατούνται, με το «έτσι θέλω» κυβέρνησης και κεφαλαίου το ήμισυ τουλάχιστον των ασφαλιστικών κρατήσεων των εργαζομένων, οι οποίες είναι προϊόν πολύχρονου μόχθου της μισθωτής εργασίας.
Το αστικό κράτος, αφού ξεκοκάλισε για το συμφέρον της άρχουσας τάξης τις εισφορές των εργαζομένων με τη μορφή του εσωτερικού δανεισμού, έρχεται τώρα να ξεφορτωθεί μέρος αυτού του χρέους σε βάρος των ασφαλισμένων για να μπορεί εκ νέου να χρηματοδοτήσει με ευνοϊκότερους όρους τα μονοπώλια. Αυτή την αρπαγή η αστική τάξη τη χαρακτηρίζει διά μέσω των πολιτικών της εκφραστών θεάρεστο έργο και όσους δε συναινούν με αυτή, τους χαρακτηρίζει εθνικά ανεύθυνους. Το δε επιχείρημα ότι μέρος της τιμής των ομολόγων που κουρεύεται είναι συσσωρευμένες αποδόσεις, είναι πέρα για πέρα σαθρό, αφού αυτές αποτελούν ένα πολύ πολύ μικρό κομμάτι από όσα οφέλη αποκόμισαν κράτος και μεγάλο κεφάλαιο το οποίο ουδέποτε μετουσιώθηκε σε ενίσχυση των συντάξεων.
Παρόμοια κατάσταση ισχύει και για τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που αγοράστηκαν «εθελοντικά» από τα Ασφαλιστικά Ταμεία με στόχο τη μέγιστη δυνατή απόδοση των αποθεματικών. Αυτά σήμερα ανέρχονται σε περίπου 6 δισ. ευρώ.

Διαχρονική η ληστεία

Η εξαπάτηση όμως δεν έχει τελειωμό. Τα δεκάδες δισ. που ισχυρίζονται ότι «έχει δώσει» το κράτος στα Ταμεία είναι κατά πλειοψηφία θεσμοθετημένοι πόροι, οι οποίοι στην ολότητά τους προέρχονται από τους υπέρογκους φόρους των εργαζομένων. Ακόμα, βέβαια, και οι ελάχιστοι φόροι των επιχειρήσεων είναι μέρος της υπεραξίας που έχει παράξει η εργατική τάξη. Ομως είναι πολύ σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι, μερίδα των κρατικών πόρων κάλυπτε ελλείμματα που δημιούργησε η πολιτική, η οποία καταβαράθρωσε τα αποθεματικά των Ταμείων. Ορισμένες πλευρές από αυτή, είναι η τεράστια εισφοροδιαφυγή, η εισφοροαπαλλαγή, οι μειώσεις μισθών, οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις, οι άνεργοι που ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο, οι χαριστικές ρυθμίσεις των οφειλών των μεγάλων επιχειρήσεων που υπολογίζονται σε δισεκατομμύρια ευρώ, η διασπάθιση της ρευστότητας των Ταμείων από τους εμπόρους Υγείας, αλλά και από το εμπορευματοποιημένο δημόσιο Σύστημα Υγείας. Η όλη αυτή κατάσταση στερεί από τα Ασφαλιστικά Ταμεία ετησίως πολλά δισ. ευρώ.
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η διαχρονική ληστεία κράτους και κεφαλαίου σε βάρος των αποθεματικών των Ταμείων, τα οποία με ευθύνη των αστικών κυβερνήσεων ήταν κατατεθειμένα στην ΤτΕ με μηδενικό επιτόκιο για 30 και πλέον συναπτά έτη από το 1950, με πληθωρισμό που έτρεχε με 24% περίπου. Η λεηλασία αυτή υπολογίζεται, ότι στοίχισε στα Ταμεία πάνω από 50 δισ. ευρώ. Σε αυτή τη βάση συνίστανται και οι κατά καιρούς κρατικές χρηματοδοτήσεις προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία κύριας κι επικουρικής σύνταξης.
Επίσης, με μια σειρά άλλους τρόπους φορτώθηκαν τεράστια βάρη στα Ασφαλιστικά Ταμεία οπότε και αυτή η πενιχρή χρηματοδότηση είναι επιστροφή ενός πολύ μικρού μέρους των κλεμμένων. Ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα. Υπήρχαν πάνω από 22 Ταμεία του ιδιωτικού τομέα, τα οποία εξαιτίας της διαχρονικής ληστείας από το κράτος και το κεφάλαιο, αλλά και εξαιτίας της ανατροπής της αναλογίας συνταξιούχων/ εργαζομένων, που προέκυψε ως αποτέλεσμα της φθίνουσας πορείας ορισμένων κλάδων, εξαιτίας του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, αδυνατούσαν να πληρώσουν τις πρώτες συντάξεις μετά από τα 20 χρόνια περίπου από την ίδρυσή τους. Ετσι, σταδιακά από το 1979 που ιδρύθηκε το ΤΕΑΜ (σημερινό ΕΤΕΑΜ) μέχρι το 1983, οπότε και συγχωνεύτηκε με το ΙΚΑ, όλα τα ελλείμματα των συγχωνευμένων Επικουρικών Ταμείων φορτώθηκαν στο ΙΚΑ - ΤΕΑΜ.
Να σημειώσουμε, ότι το ΙΚΑ - ΤΕΑΜ παραιτήθηκε ταυτόχρονα και από τις τεράστιες ανείσπρακτες οφειλές των επιχειρήσεων προς τα Ταμεία που συγχωνεύτηκαν. Η ζημιά ήταν ανυπολόγιστη.
Εν συνεχεία, ακολούθησε κλιμακωτή άνοδος της εισφοροδιαφυγής,της ανεργίας, συνεχής επέκταση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων κ.ά. Αυτό οδήγησε το ΙΚΑ στο να παρακρατά τις εισφορές που κατευθύνονταν προς το Επικουρικό Ταμείο για να μπορεί να αποδίδει συντάξεις.
Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που χρήζουν ειδικής μνείας (π.χ. ΔΕΗ) για να αποκαλυφθεί το μέγεθος της κλοπής του μόχθου των εργαζομένων γενικότερα. Το Ταμείο της ΔΕΗ συστάθηκε το 1966 και προέβλεπε στο καταστατικό του, τη δικαιοδοσία της εταιρείας να εκμεταλλεύεται τα πλεονάσματά του. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχαν συνταξιούχοι της ΔΕΗ, αλλά και μετέπειτα για αρκετά χρόνια, ήταν ελάχιστοι. Η εταιρεία δηλαδή χρησιμοποιούσε τις εισφορές από τις χιλιάδες των εργαζομένων για να κάνει επενδύσεις. Το όφελος που αποκόμισε η ΔΕΗ και αργότερα και οι μέτοχοί της ήταν τεράστιο, αφού δε χρειαζόταν να προσφύγει στον τραπεζικό δανεισμό.
Με την ψήφιση του νόμου 2773/99, όπου άρχισε η ιδιωτικοποίησή της, η εταιρεία απαλλάχθηκε από την υποχρέωσή της να επιστρέψει τα αποθεματικά του Ταμείου. Την ευθύνη για την απονομή συντάξεων την ανέλαβε το κράτος. Βάσει αυτού του δεδομένου βγαίνουν κάθε τόσο οι εκάστοτε κυβερνήσεις και λένε ότι πληρώνουν για τις συντάξεις της ΔΕΗ δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Ολα τα παραπάνω ανάγκαζαν το αστικό κράτος να κάνει τονωτικές ενέσεις ρευστότητας στον πολυτραυματία κοινωνική ασφάλιση για να μην κηρυχτεί παύση πληρωμών.

Απάτη

Ενα άλλο επιχείρημα της κυβέρνησης του μαύρου μετώπου συμπυκνώνεται στην εξής λογική: «Εάν τα ομόλογα των Ασφαλιστικών Ταμείων δεν ενταχθούν στο PSI, δεν μπορούν να είναι διασφαλισμένα άρα, όσοι διαφωνούν ρισκάρουν τις κρατήσεις των εργαζομένων από την υποτίμηση της αρχικής τους αξίας». Χωρίς να ανατέμψουμε το συγκεκριμένο επιχείρημα, απαντάμε ευθέως ότι πρόκειται για μεγάλη απάτη, αφού ο ισχυρισμός αυτός αντιμετωπίζει τα Ασφαλιστικά Ταμεία ωσάν επενδυτικούς ομίλους. Οι εργαζόμενοι έχουν καταβάλει τις εισφορές τους στο ακέραιο και δεν έχουν την παραμικρή υποχρέωση, αλλά και την αντικειμενική δυνατότητα να γνωρίζουν ποιο είναι το ενδεδειγμένο μέσο για τη διασφάλιση των αποθεματικών. Είναι ευθύνη της εκάστοτε κυβέρνησης να το πράξει αυτό, όπως και αποκλειστική ευθύνη της εκάστοτε κυβέρνησης και του μεγάλου κεφαλαίου είναι να πληρώσει για τις ζημιές και τις απώλειες που έχουν προκληθεί στα αποθεματικά των Ασφαλιστικών Ταμείων, γιατί αυτοί είναι οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι της λεηλασίας.
Παράλληλα όμως οφείλουμε να προειδοποιήσουμε τους εργαζόμενους και το λαό γενικότερα ότι το αστικό κράτος δεν μπορεί να εγγυηθεί τίποτα από κεκτημένα. Μόνο η οργανωμένη ταξική πάλη και η ανατροπή του συσχετισμού δύναμης προς όφελος της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης μπορεί να αναγκάσει το καπιταλιστικό κράτος σε ελιγμούς και παραχωρήσεις που πάνε κόντρα στις στρατηγικές του επιδιώξεις.
Για τη μεγάλη μερίδα μελών των ΔΣ των Ταμείων που καταψήφισαν το «κούρεμα» των ομολόγων εμείς λέμε, ότι καλώς έπραξαν. Ομως δεν ξεχνάμε, ούτε παραβλέπουμε ότι και αυτοί στο παρελθόν είχαν αποδεχτεί τη δέσμευση των αποθεματικών στην ΤτΕ, την «επένδυση» των αποθεματικών στο χρηματιστήριο που στοίχισε δισ. ευρώ στα Ταμεία αλλά και την συμφωνία τους με το σύνολο των αντιασφαλιστικών νόμων.
Δεν παραβλέπουμε, επίσης το γεγονός, ότι οι δυνάμεις του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού παρά τις ρητορείες αντίθεσης στο «κούρεμα» των ομολόγων των ταμείων αποπροσανατολίζουν την εργατική τάξη μεσούσης της άγριας αντεργατικής επίθεσης, ανάγοντας το θέμα του Ασφαλιστικού σε λογιστικό και όχι σε ταξικό, πολιτικό. Δηλαδή, κρύβουν ότι, ανεξάρτητα από το αν ένα Ταμείο είναι εύρωστο οικονομικά ή όχι, οι μειώσεις συντάξεων, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, η συρρίκνωση σειράς παροχών, η μείωση των εργοδοτικών εισφορών είναι στρατηγικού χαρακτήρα επιλογές της αστικής τάξης.
Οι εργαζόμενοι πρέπει να ξεσηκωθούν. Η απομείωση των αποθεματικών των Ασφαλιστικών Ταμείων θα γίνει το εφαλτήριο ενός νέου αντιασφαλιστικού τερατουργήματος. Καμία αναμονή, καμία εμπιστοσύνη στις υποσχέσεις της κυβέρνησης για τα αποθεματικά των Ταμείων. Τα δήθεν αντίμετρα για τις απώλειες των αποθεματικών μέσω «αξιοποίησης ακίνητης και κινητής περιουσίας» είναι πέρα για πέρα κοροϊδία. Τρανταχτή απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι η συγκυβέρνηση με νόμο απαλλάσσει τις Διοικήσεις των Ταμείων από «ποινικές» ευθύνες που προκύπτουν από τη μεγαλειώδη ληστεία του «κουρέματος» προαναγγέλλοντας έμμεσα νέα σφαγή στις συντάξεις, στους μισθούς, στις παροχές.
Οι εργαζόμενοι πρέπει τώρα μαζί με το ταξικό εργατικό κίνημα, με το ΠΑΜΕ, να απαιτήσουν διασφάλιση των συντάξεων και των παροχών. Την ανάκληση όλων των μειώσεων που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια στις συντάξεις. Ουσιαστικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις και άλλα μέτρα για την ανακούφισή τους.
Είναι ώρα να κάνουν το μεγάλο βήμα και να ρίξουν στα τάρταρα ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑ.Ο.Σ. στις εκλογές. Να ψηφίσουν το ΚΚΕ και να στρατευτούν στο κάλεσμά του, για αντεπίθεση, για εργατική και λαϊκή εξουσία, αποδέσμευση από την ΕΕ, μονομερή διαγραφή του χρέους.

Του
Κώστα ΖΙΩΓΑ*
* Ο Κώστας Ζιώγας είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.