ΣΟΥΗΔΙΑ Το λεγόμενο σκανδιναβικό μοντέλο, που εμφανίστηκε ως «καλύτερος καπιταλισμός», έχει ...πεθάνει

Εντείνεται η επίθεση κατά των εργαζομένων και του λαού

Ολοένα και αυξάνονται οι άστεγοι στη Σουηδία. Σήμερα υπολογίζονται επίσημα στους 34.000 ανθρώπους, εκ των οποίων οι 8.000 στη Στοκχόλμη, χωρίς ωστόσο να υπολογίζονται οι άστεγοι υπήκοοι άλλων χωρών (ΕΕ ή εκτός) που ζουν στη χώρα

Το πάλαι ποτέ «σουηδικό μοντέλο», του λεγόμενου «τρίτου δρόμου» (υπονοώντας τότε ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό), ο δήθεν «παράδεισος» της σοσιαλδημοκρατίας, όπου υποτίθεται η εργατική τάξη και οι καπιταλιστές μπορούν να συμβιώνουν αρμονικά και όλοι να κερδίζουν, ήταν επίπλαστη εικόνα στο παρελθόν και σήμερα απλά δεν υπάρχει. Στην πραγματικότητα, όσο υπήρχε το σοσιαλιστικό στρατόπεδο ο καπιταλισμός και με την πάλη των εργαζομένων αναγκαζόταν να κάνει κάποιες παραχωρήσεις. Μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού, όμως, επιταχύνθηκε η επίθεση του κεφαλαίου ενάντια στους εργαζόμενους με σταδιακή αφαίρεση των όποιων κατακτήσεων είχε αποσπάσει η εργατική τάξη τον 20ό αιώνα. Από τις αρχές του '90 άρχισε το γκρέμισμα δικαιωμάτων και κατακτήσεων και τα τελευταία χρόνια συνεχίζεται η αντιλαϊκή επιδρομή από τις σοσιαλδημοκρατικές και φιλελεύθερες κυβερνήσεις.

Εντείνεται η φτώχεια

Σήμερα, στη Σουηδία, με πληθυσμό λίγο πάνω από 9 εκατομμύρια κατοίκους, η επίσημα καταγεγραμμένη ανεργία κυμαίνεται στο 8%, ενώ ανάμεσα στη νεολαία φτάνει στο 20%. Στην υποτιθέμενη χώρα «πρότυπο» στον 21ο αιώνα, όπως εμφανίζεται από διάφορες αστικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις, συνεχίζει να υφίσταται διάκριση στους μισθούς που λαμβάνουν οι άνδρες και οι γυναίκες. Σήμερα μια γυναίκα αμείβεται 28% λιγότερο στην ίδια εργασία απ' ό,τι ένας άνδρας. Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που αφορούν στη φτώχεια ανάμεσα στα παιδιά. Το Φλεβάρη του 2011 συγκεκριμένη έρευνα κατέδειξε πως το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε οικογένειες που δεν μπορούν να τους προσφέρουν τα βασικά, όπως τρόφιμα, ένδυση και στέγη, αυξήθηκε στο 11,5% το 2008, από 10,9% το 2007. Το συγκεκριμένο πρόβλημα παίρνει μεγάλες διαστάσεις σε μονογονεϊκές οικογένειες, όπου το ποσοστό φτάνει το 24,7%, και σε οικογένειες μεταναστών το 29,5%.
Παράλληλα, σύμφωνα με έρευνες του ΟΟΣΑ, τα τελευταία 15 χρόνια η Σουηδία καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση ανισοτήτων μεταξύ των χωρών - μελών του, με το ρυθμό αύξησης να είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι κοινωνικές δαπάνες έχουν πέσει κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες αποτελώντας το 13% του ΑΕΠ από 18% στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Επιπλέον, η χώρα εμφανίζει τη μεγαλύτερη αύξηση μετά τη Βουλγαρία ως προς το ποσοστό του πληθυσμού που κινδυνεύει να βρεθεί κάτω από το όριο της φτώχειας. Οι άστεγοι υπολογίζονται, με τα επίσημα στοιχεία, στους 34.000, αριθμός που υπολείπεται κατά πολύ της πραγματικότητας και δε συμπεριλαμβάνει μετανάστες υπηκόους άλλων χωρών της ΕΕ ή εκτός, ενώ έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις Ελλήνων μεταναστών που έχουν πάει το τελευταίο διάστημα στη χώρα.

Απολύσεις και ιδιωτικοποιήσεις για την κερδοφορία των μονοπωλίων

Στο όνομα της ...σταθεροποίησης της οικονομίας οι κυρίαρχες δυνάμεις της χώρας εφαρμόζουν μια συγκεκριμένη πολιτική προς όφελος του κεφαλαίου, απολύοντας δημοσίους υπαλλήλους, περικόπτοντας επιδόματα συνταξιούχων και ανέργων, ιδιωτικοποιώντας κρατικές επιχειρήσεις. Μόλις πρόσφατα, παρά τα αυξημένα κέρδη που κατέγραψε το ταχυδρομείο «Postnord» (που ανήκει τόσο στη Σουηδία όσο και στη Δανία) ύψους 1,7 δισ. κορονών, ανακοινώθηκε πως θα υπάρξουν νέες απολύσεις για το 2012 - 2013, που θα φτάσουν τους 1.500 - 3.000 εργαζόμενους. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν ήδη γίνει 2.400 απολύσεις, φορτώνοντας τους εναπομείναντες εργαζόμενους με πολύ άσχημες συνθήκες εργασίας και υπερωρίες.
Το Φλεβάρη το προσωπικό των τριών αεροπορικών εταιρειών τσάρτερ «Unionen» προχώρησε σε 5ήμερη απεργία διαμαρτυρόμενο για την αύξηση των ωρών εργασίας στις 60 τη βδομάδα, όπως επιτρέπει συγκεκριμένη οδηγία της ΕΕ από το 2008. Οι ηγεσίες των συνδικάτων πήραν μέρος στις διαβουλεύσεις αντιπροτείνοντας πως οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 42. Ωστόσο, υποχώρησαν στις πιέσεις της διοίκησης, και στο τέλος προχώρησαν σε συμβιβασμό αποδεχόμενες τις 47,5 ώρες εργασίας τη βδομάδα.

Δουλειά ως τον τάφο

Ο λεγόμενος «κεντροδεξιός» κομματικός συνασπισμός, υπό τον πρωθυπουργό Φρέντρικ Ράινφελντ, που επανεξελέγη για δεύτερη συνεχή φορά το Σεπτέμβρη του 2010, επιδιώκει να αυξήσει το όριο συνταξιοδότησης στα 75 χρόνια(!), όπως ομολόγησε ο ίδιος πρόσφατα. Σήμερα, η συντάξιμη ηλικία έχει καθοριστεί στα 67 χρόνια, ωστόσο, η πραγματική ηλικία συνταξιοδότησης βρίσκεται στα 63,1 χρόνια καθώς ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι αδυνατούν να αντέξουν να φτάσουν το σημερινό όριο.
Οι δηλώσεις αυτές του Σουηδού πρωθυπουργού προκάλεσαν μεγάλες διαμαρτυρίες και ο ίδιος έσπευσε να τις μαζέψει λέγοντας ότι προφανώς δε θέλει να αναγκάσει κανέναν να δουλεύει έως τα 75 του, αλλά θέλει να ...«δοθεί και αυτή η επιλογή». Πρόκειται για μια ταξική «επιλογή» που θέτει στο στόχαστρο το δικαίωμα των απόμαχων της δουλειάς να ζήσουν κάποια ακόμα χρόνια. Ετσι, οι σκληρά εργαζόμενοι θα πρέπει να δεχτούν τις συντάξεις πείνας του νέου συνταξιοδοτικού συστήματος, ενώ τα ανώτερα στρώματα θα μπορούν να βελτιώσουν τη σύνταξή τους πηγαίνοντας για κάποια χρόνια παραπάνω στη δουλειά. Στη Σουηδία, σήμερα, οι εισφορές των εργαζομένων στα ταμεία σύνταξης μπαίνουν έως τα 65 χρόνια, κάτι που ...ενοχλεί τις κυρίαρχες δυνάμεις. Ετσι, ο πρωθυπουργός δηλώνει διατεθειμένος να αυξήσει τη συμμετοχή στα ταμεία - όπως υποστήριξε - έως τα 70 χρόνια! Αξίζει να σημειωθεί πως οι συντάξεις πληρώνονται μέσω των συνταξιοδοτικών επιβαρύνσεων των εργαζομένων, οι οποίες αποτελούν το 18,5% του μισθού τους.
Υπενθυμίζεται πως το 1913 η Σουηδία ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που απέκτησε γενικό σύστημα συνταξιοδότησης με τη συντάξιμη ηλικία στα 67 χρόνια, ωστόσο η πλειοψηφία των εργαζομένων δεν έφθανε ποτέ σ' αυτήν την ηλικία, αφού ο μέσος όρος ζωής ήταν πολύ μικρότερος. Το 1960 η ηλικία συνταξιοδότησης μειώθηκε στα 65 χρόνια, αργότερα ανέβηκε στα 67 και σήμερα προωθούνται μέτρα για την παραπέρα αύξησή της.
Ενώ ολοένα χειροτερεύει η κατάσταση των εργαζομένων καθώς οι κεφαλαιοκράτες και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι προσπαθούν να μειώσουν τις απώλειές τους από την καπιταλιστική κρίση, η αστική τάξη της Σουηδίας είναι πιο πλούσια από ποτέ. Είναι τρεις φορές πιο πλούσια από το 1950 και 50% πιο πλούσια από το 1980 βάσει στοιχείων της σουηδικής στατιστικής υπηρεσίας. Μέρος των κερδών των μονοπωλιακών ομίλων προέρχεται από τις εξαγωγές στρατιωτικών εξοπλισμών, που καθιστούν τη Σουηδία αναλογικά πρώτη κατά κεφαλήν χώρα παγκοσμίως σε εξαγωγές όπλων. Οι σουηδικές εξαγωγές όπλων έχουν αυξηθεί σε αξία από 3 δισ. κορόνες το 2001 σε 13,9 δισ. το 2011 - μια αύξηση κατά 360%! Το 69% των εξαγωγών πήγε σε χώρες εκτός ΕΕ. Στις πρώτες 10 χώρες που εισάγουν σουηδικά όπλα συγκαταλέγονται δικτατορίες και χώρες όπου καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και συμμετέχουν σε στρατιωτικές συγκρούσεις.
Και στη Σουηδία επιβεβαιώνεται ότι τα μεγάλα επιτεύγματα της επιστήμης, ο πλούτος που παράγουν τα λαϊκά στρώματα, λόγω του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης καταλήγουν να αυγαταίνουν τα κέρδη των μονοπωλίων, ενώ από την άλλη χειροτερεύει το βιοτικό επίπεδο όλο και περισσότερων λαϊκών ανθρώπων. Επιτακτική ανάγκη και στη Σουηδία, όπως και σε κάθε καπιταλιστική χώρα, είναι οι εργάτες και τα σύμμαχα λαϊκά στρώματα να απεγκλωβιστούν από τη διαχείριση του εκμεταλλευτικού συστήματος, τις πολιτικές και τις συνδικαλιστικές δυνάμεις που το στηρίζουν (στις σκανδιναβικές χώρες η σοσιαλδημοκρατία για δεκαετίες αποκοιμίζει τους εργαζόμενους με την ταξική συναίνεση) σε ρήξη και σύγκρουση με το κεφάλαιο. Προοπτική τους πρέπει να είναι, με μπροστάρηδες τα Κομμουνιστικά Κόμματα, με επαναστατική στρατηγική, με ανασυγκροτημένο και μαχητικό ταξικό εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, να παλέψουν για να πάρουν τα κλειδιά της οικονομίας στα δικά τους χέρια, απαλλαγμένοι από τους καπιταλιστές. Αυτός ο δρόμος θα δώσει τη δυνατότητα οργάνωσης της παραγωγής και σχεδιασμού με προτεραιότητα την ικανοποίηση των σύγχρονων και διευρυνόμενων στον 21ο αιώνα λαϊκών αναγκών.

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ