Ενδοκαπιταλιστικά παζάρια σε ΗΠΑ και ΕΕ

Ολοκληρώθηκε η συνάντηση Κορυφής στην Ουάσιγκτον, ενώ σήμερα ξεκινούν στις Βρυξέλλες οι διαβουλεύσεις με τις τράπεζες για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους

Ολοένα και πληθαίνουν οι πηγές που επιβεβαιώνουν τη βαθιά καπιταλιστική κρίση και το συντονισμένο χαρακτήρα της

Τους αγεφύρωτους ανταγωνισμούς ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα ΗΠΑ και ΕΕ, που οξύνονται σε συνθήκες κρίσης, παρά την προσπάθεια να επιτευχθούν νέοι πρόσκαιροι συμβιβασμοί, ανέδειξε η ετήσια συνάντηση Κορυφής των εκπροσώπων των δυο πλευρών, προχτές βράδυ, στην Ουάσιγκτον. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε «γρήγορα και αποφασιστικά» βήματα για την αναχαίτιση της κρίσης στην ΕΕ, με δεδομένες τις συνέπειες που αυτή έχει στην αμερικανική οικονομία, η οποία συνεχίζει να βολοδέρνει σε ιδιαίτερα χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την ανεργία να καλπάζει.

Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι της ΕΕ αναφώνησαν, διά του προέδρου Βαν Ρομπάι, ότι «η επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης δεν οφείλεται μόνο στην ΕΕ», επιβεβαιώνοντας το συγχρονισμένο χαρακτήρα της καπιταλιστικής κρίσης, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και απλώθηκε στην ΕΕ και αλλού. Δείχνοντας την ανησυχία των αμερικανικών μονοπωλίων για τις εξελίξεις στην ΕΕ, ο Μπ. Ομπάμα είπε ότι η κρίση στην Ευρωζώνη είναι ένα «τεράστιο ζήτημα για τις ΗΠΑ», οι οποίες, από τη μια απεύχονται την κατάρρευση ενός από τους βασικότερους εμπορικούς τους εταίρους, και από την άλλη επιζητούν την αποδυνάμωση του ευρώ, σαν ανταγωνιζόμενο νόμισμα στην παγκόσμια αγορά του χρήματος.
Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω και για να κουκουλωθούν οι οξυμένες αντιθέσεις, στην κοινή δήλωση που υπέγραψαν με τους εκπροσώπους της ΕΕ, οι ΗΠΑ «καλωσορίζουν τη δράση και την αποφασιστικότητα της ΕΕ να κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα για τη διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας της Ευρωζώνης και την επίλυση της κρίσης».
Επιπλέον, ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να κάνει το καθήκον της για την επίλυση της κρίσης, την ίδια ώρα που στο παρασκήνιο μαίνεται η φαγωμάρα ανάμεσα στα δυο κέντρα για τα σχέδια των ΗΠΑ να μην αυξήσουν τη χρηματική συμμετοχή τους στο ΔΝΤ, απαιτώντας από τις χώρες της Ευρωζώνης να αναλάβουν αυτές ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι από το κόστος που συνεπάγεται η δανειοδότηση υπερχρεωμένων χωρών σε κρίση, με στόχο την ελεγχόμενη χρεοκοπία τους.
Ακόμη, ΗΠΑ και ΕΕ συμφώνησαν «στη σημασία να εργαστούν από κοινού με τις αναδυόμενες οικονομίες για την αποκατάσταση των ισορροπιών στην παγκόσμια ανάπτυξη», δείχνοντας κύρια προς την Κίνα και προαναγγέλλοντας πιο συμπαγές μέτωπο απέναντί της, σαν αναδυόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη, σε συνθήκες ανακατατάξεων στην παγκόσμια πυραμίδα. Επίσης, ΗΠΑ και ΕΕ συμφώνησαν να ξεκινήσουν διμερείς εμπορικές συνομιλίες, «με στόχο την αύξηση των θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη» και γι' αυτό το σκοπό ανακοίνωσαν τη δημιουργία μιας κοινής ομάδας εργασίας, η οποία θα μελετήσει πώς μπορεί να ενισχυθεί το «αναξιοποίητο δυναμικό» μιας υπερατλαντικής οικονομικής συνεργασίας.
Στην ατζέντα των συνομιλιών βρέθηκαν ακόμα η Μέση Ανατολή, με αιχμή τη σχεδιαζόμενη ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία, αλλά και το Ιράν, για το οποίο ο Βαν Ρομπάι διαβεβαίωσε ότι η ΕΕ ετοιμάζει «νέα περιοριστικά μέτρα», όπως η επιβολή εμπάργκο στα πετρελαϊκά προϊόντα, αν και στο εσωτερικό της Ευρωένωσης υπάρχουν ακόμη ισχυρές διαφωνίες.

Αντιθέσεις και σενάρια

Πίσω στην ΕΕ και στα σενάρια για αναμόρφωση της Ευρωζώνης, με βάση το σχέδιο Γαλλίας και Γερμανίας για ένα νέο σύμφωνο σταθερότητας, ανάμεσα στις ισχυρότερες οικονομικά χώρες του ευρώ, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ απέρριψε χτες τις επιλογές που αποσκοπούν «στο να διαιρεθεί τεχνητά η ΕΕ». «Είναι σημαντικό να μη μεγαλώσουν οι διαφορές ανάμεσα στα 27 (μέλη της ΕΕ) και τα 17» μέλη της Ευρωζώνης, σημείωσε ο ίδιος σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με την πρωθυπουργό της Δανίας Χέλε Τόρνινγκ - Σμιτ, η χώρα της οποίας δεν είναι μέλος της Ευρωζώνης και την 1η Γενάρη του 2012 θα αναλάβει την προεδρία της ΕΕ.
Ο Γιούνκερ συνέχισε υπογραμμίζοντας την ανάγκη οι 27 χώρες - μέλη της ΕΕ να προχωρήσουν συνολικά σε οποιαδήποτε αλλαγή της ευρωπαϊκής συνθήκης, και πρόσθεσε: «Δεν πιστεύω ότι θα κάναμε καλά αν αναζητούσαμε εργαλεία σε επίπεδο Ευρωζώνης. 'Η θα έχουμε ρυθμίσεις σε συνολικό επίπεδο 27 (χωρών - μελών), το οποίο είναι πάντα η καλύτερη λύση, ή θα βρούμε ειδικές ρυθμίσεις ανάμεσα στα κράτη, αλλά πάντα σε επίπεδο 27 χωρών». Ο ίδιος αντιτάχθηκε και στην ιδέα μιας έκδοσης κοινών ομολόγων για τις χώρες με αξιολόγηση ΑΑΑ.
Από την πλευρά της, η Γαλλίδα υπουργός Προϋπολογισμού και κυβερνητική εκπρόσωπος, Βαλερί Πεκρές επιβεβαίωσε στη γαλλική τηλεόραση ότι «συνεργαζόμαστε με τους Γερμανούς εταίρους μας για να προτείνουμε ένα Σύμφωνο με μεγαλύτερη πειθαρχία στην Ευρωζώνη: επιστροφή σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, υιοθέτηση του "χρυσού δημοσιονομικού κανόνα" (σ.σ. Συνταγματική πρόβλεψη για μείωση ελλείμματος) και ταυτόχρονα ένα Σύμφωνο με μεγαλύτερη αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη της Ευρωζώνης, με ισχυρότερους θεσμούς, που θα επεμβαίνουν με αποτελεσματικότερο τρόπο». «Ολες οι χώρες θα πρέπει να ακολουθούν τον κανόνα του μηδενικού ελλείμματος», διευκρίνισε η ίδια.
Σε κάθε περίπτωση, είτε με αλλαγή των συνθηκών στο σύνολο της ΕΕ, είτε με πιο «σφιχτή» Ευρωζώνη, είτε με ευρωομόλογα, είτε χωρίς, αυτό που περιμένει τους λαούς είναι μια πιο αντιδραστική λυκοσυμμαχία, που θα οξύνει την επίθεση σε βάρος τους, για λογαριασμό των ευρωενωσιακών μονοπωλίων.
Μέσα σ' αυτό το κλίμα, και αντανακλώντας τις αντιθέσεις ανάμεσα σε μερίδες του κεφαλαίου στο εσωτερικό της Γερμανίας, ο επικεφαλής της ένωσης Γερμανών εξαγωγέων, Αντον Μπέρνερ, κάλεσε χτες την Ελλάδα και την Πορτογαλία να αποχωρήσουν οικειοθελώς από την Ευρωζώνη. Οπως άφησε να εννοηθεί, θεωρεί «μάταιες» τις κινήσεις που έχουν γίνει και θα γίνουν, μεταξύ των οποίων και το «κούρεμα» του χρέους, το οποίο, όπως είπε, δεν θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα των χωρών αυτών. «Αν η Ιταλία δεν προχωρήσει σε ριζικές μεταρρυθμίσεις, θα πρέπει και αυτή να αποχωρήσει από τη ζώνη του ευρώ», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η δήλωση δεν είναι τυχαία, αν συνδεθεί με τα στοιχεία που έδωσε χτες ο Γερμανικός Σύνδεσμος Εξαγωγέων (BGA), σύμφωνα με τα οποία η Γερμανία θα καταφέρει φέτος να καταρρίψει ένα ακόμα ρεκόρ εν μέσω της βαθύτερης κρίσης (των υπολοίπων μελών) της Ευρωζώνης. Ο όγκος των εξαγωγών αναμένεται να ξεπεράσει για πρώτη φορά το ένα τρισ. ευρώ στο τέλος του 2011, καθώς η ζήτηση made in Germany προϊόντων από τις αναδυόμενες οικονομίες υπερκαλύπτει την κάμψη των πωλήσεων στην Ευρωζώνη.
Την περασμένη χρονιά, η Γερμανία εξήγαγε στις χώρες του ευρώ το 40% των προϊόντων της, ενώ φέτος εκτιμάται ότι το ποσοστό αυτό θα καταγράψει μείωση. Ωστόσο, οι πωλήσεις γερμανικών προϊόντων στο εξωτερικό αναμένεται να αυξηθούν κατά 12% το 2011 και κατά 6% το 2012, οπότε εκτιμάται ότι θα αγγίξουν τα 1,15 τρισ. ευρώ. Παρουσιάζοντας τα στοιχεία ο πρόεδρος του Συνδέσμου παραδέχθηκε ότι η εγχώρια βιομηχανία «αντλεί τεράστια οφέλη» από τη συμμετοχή στο ευρώ, καλώντας τους Ευρωπαίους ηγέτες να επισπεύσουν τις αποφάσεις που θα αποκαθιστούσαν την αξιοπιστία έναντι της ευρωζώνης, στις οποίες περιλαμβάνεται προφανώς και η εκδίωξη κρατών μελών της Ευρωζώνης με μεγάλα χρέη και βαθιά κρίση.

Αδιέξοδα στην αστική διαχείριση

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο οίκος αξιολόγησης «Fitch» ανακοίνωσε χτες ότι διατηρεί την ανώτατη δυνατή αξιολόγηση «ΑΑΑ» για τις ΗΠΑ, αλλά αναθεωρεί τις προοπτικές της αμερικάνικης οικονομίας από «σταθερές» σε «αρνητικές». Οι «καμπάνες» της υποβάθμισης χτυπάνε και για τη Γαλλία, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες της «La Tribune», ο οίκος «Standard & Poor's» ετοιμάζει ανακοίνωση για την υποβάθμιση της προοπτικής (outlook) του αξιόχρεου της χώρας από «θετική» σε «αρνητική». Η ανακοίνωση αναμένεται να γίνει εντός της εβδομάδας ή το αργότερο μέσα στο προσεχές δεκαήμερο, βάζοντας το Παρίσι στον προθάλαμο της υποβάθμισης και της απώλειας του ΑΑΑ για τα ομόλογα της χώρας.
Το μέγεθος της κρίσης έρχεται να επιβεβαιώσει και η «Citigroup», σε ειδική έκθεση με τον τίτλο «Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές και Στρατηγική - Προοπτικές για τις οικονομίες και τις Χρηματοπιστωτικές Αγορές για το 2012 και ύστερα». Η τράπεζα εκτιμά ότι τα επόμενα δυο - τρία τρίμηνα περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης θα υποβαθμιστούν ή θα υποβαθμιστούν εκ νέου, ανάμεσά τους και η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, ενώ μέσα στα επόμενα δυο - τρία χρόνια θα υποβαθμιστούν και οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Ιταλία και η Ισπανία.
Για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία η τράπεζα εκτιμά ότι μέσα στο 2012 - 2013 θα προχωρήσουν σε μια «τακτική αναδιάρθρωση του χρέους», δηλαδή θα χρεοκοπήσουν. Μάλιστα, εκτιμά ότι η κρίση στην Ελλάδα θα συνεχιστεί όχι μόνο το 2012 και το 2013, αλλά μέχρι και το 2015. Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι η ύφεση θα είναι 4,9% και 3,1% του ΑΕΠ το 2012 και 2013, ενώ η ανεργία θα φθάσει το 21% το 2013. Προβλέπει ακόμα ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ΕΕ θα είναι αρνητικός 1,2% το 2012.
Τέλος, η τράπεζα βλέπει «πολιτικούς κινδύνους που θα ενταθούν το 2012 και εκλογικές αναμετρήσεις σε μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες», ενώ με νόημα καταγράφει και «γεωπολιτικές ανησυχίες για τις χώρες της Μέσης Ανατολής, της Βορείου Αφρικής και της Ασίας». Από κοντά και οι «Financial Times», σε χθεσινό τους δημοσίευμα κάνουν λόγο για καταστάσεις Μεγάλου Κραχ και χρησιμοποιούν όρους όπως «κατακλυσμός» και «παγκόσμιος πόλεμος», συνδέοντας την «ασφάλεια και ειρήνη» στη Γηραιά Ηπειρο με τη σταθερότητα του ευρώ «σε μία ήπειρο όπου έχουν συμβεί τρομεροί πόλεμοι».
«Το ρίσκο μιας βαθύτατης οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη είναι σοβαρό» σημειώνει η οικονομική εφημερίδα, καθώς «η απειλή των χρεοκοπιών και της διάλυσης της Ευρωζώνης γίνεται ολοένα και πιο πιθανή. Και μαζί με αυτήν, ως επακόλουθο, η κατάρρευση των τραπεζών, ο ολοκληρωτικός πανικός, η τεράστια ύφεση και η μαζική ανεργία. Θα ήταν κάτι σαν την μοντέρνα εκδοχή της Μεγάλης Υφεση.

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ