ΜΠΕΛΑ ΜΠΑΡΤΟΚ Σκαπανέας της μουσικής παράδοσης

 

 

Αναφορά στον κορυφαίο Ούγγρο εθνομουσικολόγο και σπουδαίο συνθέτη

Υπήρξε όχι μόνο ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του αιώνα μας, αλλά και ο σημαντικότερος εθνομουσικολόγος, ακαταπόνητος συλλέκτης και μελετητής της δημοτικής μουσικής της πατρίδας του, της Ουγγαρίας, καθώς και των άλλων λαών της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων: Κυρίως των Ρουμάνων και των Σλοβάκων, αλλά και των Ρουθηνών (της Ουκρανίας), των λαών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, των Βουλγάρων κ.ά.
Ο λόγος για τον Μπέλα Μπάρτοκ (1881-1945) - φέτος συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννησή του - τον κορυφαίο Ούγγρο δημιουργό, που με το έργο του άνοιξε δρόμους ελευθερίας στη μουσική και δούλεψε ακαταπόνητα για να διασώσει τους μουσικούς θησαυρούς της πατρίδας του και να δημιουργήσει την ουγγρική μουσική σχολή του 20ού αιώνα. Αποφασιστικής σημασίας για την εξέλιξη του Μπάρτοκ ως συνθέτη στάθηκε η «ανακάλυψη» της δημοτικής μουσικής. Μαθητεύοντας επί χρόνια κοντά στο λαό κι έχοντας πλέον μάθει τέλεια τη μουσική του γλώσσα, συνειδητοποίησε τη διαφορά ανάμεσα στο παλιό γνήσιο τραγούδι των χωρικών της πατρίδας του, που κινδύνευε να ξεχαστεί, και στην έντεχνη μουσική. Η επίμονη, ουσιαστική μελέτη της δημοτικής μουσικής οδήγησε τον Μπάρτοκ στη διατύπωση μιας θεωρίας για την έντεχνη μουσική, που υπήρξε η καλύτερη δυνατή απάντηση στο γερμανικό μοντερνισμό και συνάμα αποτέλεσε τη βάση της δημιουργίας, σε συνεργασία με τον Ζόλταν Κόνταλι, της εθνικής μουσικής σχολής της Ουγγαρίας. Τον συνθέτη, εκτός από την παραδοσιακή μουσική καθαυτή, την οποία μελέτησε σε βάθος, τον ενδιέφεραν παράλληλα και οι κοινωνικές - πολιτισμικές διαδικασίες που οδήγησαν στη δημιουργία αυτής της μουσικής.

Χιλιάδες τραγούδια, χιλιάδες ώρες

Χιλιάδες είναι τα τραγούδια (περίπου 30.000) που ο Μπέλα Μπάρτοκ συνέλεξε από Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία. Τραγούδια και μελωδίες, που ηχογράφησε με φωνόγραφο σε κυλίνδρους και τα μετέγραψε στο πεντάγραμμο. Παράλληλα, τα τραγούδια αυτά γράφτηκαν επιτόπου ως ποιητικά κείμενα, ώστε να μην υπάρξουν αργότερα ακατανόητα σημεία. Τα λόγια του ίδιου του συνθέτη, που αποτυπώνονται στις σελίδες του βιβλίου «Μπέλα Μπάρτοκ και Δημοτικό Τραγούδι», του καθηγητή κλασικής φιλολογίας και λαογράφου Γιώργου Σηφάκη (έχει κυκλοφορήσει από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), μαρτυρούν τον όγκο του έργου του: «Χιλιάδες επί χιλιάδων είναι οι ώρες που αφιέρωσα στη συλλογή, την καταγραφή (η καταγραφή μιας μόνο, κάπως πολύπλοκης, μελωδίας απαιτεί εργασία πολλών ωρών), την ταξινόμηση (...) της δημοτικής μουσικής. Και χιλιάδες επί χιλιάδων είναι οι ώρες που χρειάστηκαν για πρόσθετη έρευνα, χωρίς να περιμένω αναγνώριση ή ανταμοιβή γι' αυτό (πόσο δίκιο είχα να παραμερίσω αυτή τη σκέψη από την αρχή!). Σκοπός μου ήταν μόνο να προωθήσω την έρευνα της δημοτικής μουσικής της Ανατολικής Ευρώπης: Τη διεθνή επιστήμη στην οποία έχω αφιερώσει και θα αφιερώσω το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου».

Συλλογή, επεξεργασία, ταξινόμηση

Δεν είναι, όμως, μόνο ο τεράστιος όγκος του υλικού που καταπλήσσει, αλλά και η επεξεργασία και ταξινόμησή του, η σύγκρισή του με άλλες μεγάλες συλλογές ανάλογου υλικού, και τελικά οι δημοσιεύσεις που προέκυψαν από αυτό. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι «οι δέκα τόσες χιλιάδες των ουγγρικών τραγουδιών μεταγράφηκαν στο πεντάγραμμο και ταξινομήθηκαν σε 2.600 ομάδες παραλλαγών. Τα τραγούδια αυτά άρχισαν να εκδίδονται από το 1951 από την Ακαδημία της Βουδαπέστης (ως το 1993 είχαν εκδοθεί οκτώ τόμοι). Τα ρουμάνικα τραγούδια της συλλογής του Μπάρτοκ βγήκαν σε πέντε τόμους στη Χάγη, ενώ η έκδοση των σλοβακικών τραγουδιών βρίσκεται σε εξέλιξη στην Μπρατισλάβα. Στο σημαντικό αυτό έργο έρχεται να προστεθεί η ταξινόμηση σχεδόν δέκα χιλιάδων βουλγάρικων τραγουδιών, η ταξινόμηση των τραγουδιών της Δυτικής Βιρτζίνια, η μουσικολογική μελέτη και δημοσίευση των σερβοκροατικών τραγουδιών της συλλογής Milman Parry στο Χάρβαρντ, η δημοσίευση σε αυτοτελή μονογραφία των ενενήντα τούρκικων τραγουδιών που είχε συλλέξει στα Αδανα το 1936 κ.ά.».
Στις μουσικολογικές του εξορμήσεις ο Μπάρτοκ ανακάλυψε, όπως ο ίδιος έλεγε, ένα μουσικό «θησαυρό απίστευτης έκτασης, εντελώς άγνωστο στις λεγόμενες καλλιεργημένες τάξεις των πόλεων». Ελεγε, μάλιστα, ότι για να νιώσει κανείς τη ζωτικότητα της δημοτικής μουσικής «πρέπει να την έχει ζήσει ο ίδιος - και αυτό είναι δυνατό μόνο με άμεση επαφή με τους χωρικούς... Πρέπει να έχει δει κανείς τις αλλαγές στα πρόσωπά (τους), όταν τραγουδούν. Να έχει συμμετάσχει στις διασκεδάσεις, στους γάμους, στις γιορτές των Χριστουγέννων και στις κηδείες των χωρικών, γιατί σε όλες αυτές τις περιστάσεις τραγουδιούνται ειδικές και συχνά πολύ χαρακτηριστικές μελωδίες». Και ήταν πολλές οι φορές, που είχε επαναλάβει ότι οι μέρες εκείνες που πέρασε στα χωριά, ανάμεσα στους χωρικούς, βιώνοντας επιτόπου την εμπειρία της τέχνης και της μουσικής τους, ήταν οι πιο ευτυχισμένες της ζωής του.

Ενσάρκωση καλλιτεχνικής τελειότητας

«Ο όρος αγροτική λαϊκή μουσική, γενικά μιλώντας, υποδηλώνει όλες τις μελωδίες που επιβιώνουν μέσα στην τάξη των χωρικών ενός έθνους, σε μια σχετικά μεγάλη περιοχή και για μια σχετικά μακριά χρονική περίοδο, και που αποτελούν μιαν αυθόρμητη έκφραση του μουσικού αισθήματος της τάξης αυτής», έλεγε ο Μπάρτοκ. «Οι μελωδίες αυτές είναι ενσάρκωση μιας καλλιτεχνικής τελειότητας υψίστου βαθμού. Είναι υποδείγματα ενός τρόπου με τον οποίο μια μουσική ιδέα μπορεί να εκφράζεται με απόλυτη τελειότητα ως προς τη βραχύτητα της μορφής και την απλότητα των μέσων (...). Σχετικά λίγοι άνθρωποι εκτιμούν τέτοιες μελωδίες, πράγματι, η πλειοψηφία των συντηρητικών, εκπαιδευμένων μουσικών, τις περιφρονούν. Αυτό είναι κατανοητό, αφού όποιος είναι σκλάβος των καθιερωμένων προτύπων θα χαρακτηρίσει, φυσικά, ακατανόητο και ανούσιο ό,τι αποκλίνει έστω και ελάχιστα από αυτά. Αυτός ο τύπος του μουσικού δε θα καταλάβει καμιά απλή, καθαρή αλλά μη συμβατική μελωδία αν δε χωράει στη φαντασία του». Και αλλού: «Μια γνήσια δημοτική μελωδία της χώρας μας είναι ένα μουσικό παράδειγμα μιας τέλειας τέχνης. Τη θεωρώ άλλο τόσο αριστούργημα σε μικρογραφία όσο είναι, παραδείγματος χάρη, αριστουργήματα σε μεγαλύτερη μορφή, μια φούγκα του Μπαχ ή ένα μέρος από μια σονάτα του Μότσαρτ. Μια τέτοια μελωδία είναι κλασικό παράδειγμα έκφρασης μιας μουσικής σκέψης σε μια όσο γίνεται συνοπτικότερη μορφή, που έχει αποφύγει οτιδήποτε περιττό... Οτιδήποτε περιστασιακό λείπει τελείως, κι έχουμε μόνο ό,τι είναι θεμελιώδες και ουσιαστικό».
Ο Μπέλα Μπάρτοκ υπήρξε ένα φωτεινό παράδειγμα προοδευτικού καλλιτέχνη - δημιουργού. Εκτός από το τεράστιο εθνομουσικολογικό του έργο, αρκετά μεγάλο και σημαντικό ήταν και το συνθετικό έργο του. Στις σημαντικότερες συνθέσεις του περιλαμβάνονται η όπερα «Ο πύργος του Κυανοπώγωνα», τα μπαλέτα «Ο θαυμαστός Μανδαρίνος» και «Ο Ξύλινος Πρίγκιπας», τα έργα «Cantata profana», «Mikrokosmos», σονάτες για πιάνο, κουαρτέτα εγχόρδων, κονσέρτα για πιάνο, για βιολί - πολλοί θεωρούν το Κοντσέρτο για βιολί αρ. 2 ως την καλύτερη σύνθεσή του - κ.ά. Το 1934 έλαβε τη θέση του εθνομουσικολόγου στην Ακαδημία Επιστημών της Βουδαπέστης. Ηδη είχε αρχίσει να δίνει συναυλίες και στο εξωτερικό, ενώ ταξίδεψε και στην Τουρκία για να συλλέξει λαϊκά τραγούδια. Στα επόμενα χρόνια η ανησυχία του για τη ναζιστική εξάπλωση στην Ευρώπη εντάθηκε, ενώ ύστερα από την προσάρτηση της Τσεχοσλοβακίας και της Αυστρίας σκεπτόταν σοβαρά να εγκαταλείψει τη χώρα. Το 1939 επισκέφθηκε τις ΗΠΑ για περιοδεία με συναυλίες απ' όπου επέστρεψε λίγο αργότερα. Στις 8 Οκτώβρη 1940 έδωσε την τελευταία του συναυλία στη Βουδαπέστη και τον ίδιο μήνα αναχώρησε για τις ΗΠΑ, προκειμένου να εγκατασταθεί μόνιμα. Εκεί πέθανε φτωχός και χωρίς την αναγνώριση που του έπρεπε το 1945.

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΘΕΑΤΡΟ «ΜΠΟΛΣΟΪ» Μεγαλειώδης ανακαίνιση... για την «ελίτ»

 

Η «λάμψη» των εγκαινίων του σπουδαίου θεάτρου, μετά από έξι χρόνια ανακατασκευής, δεν μπορεί να κρύψει την πραγματικότητα της υποβάθμισης του πολιτιστικού επιπέδου του ρωσικού λαού, μετά την επικράτηση της αντεπανάστασης

Στις 21 Οκτώβρη, στο ρωσικό Τύπο κυκλοφόρησε η είδηση ότι οι τιμές των εισιτηρίων για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου, φημισμένου Θεάτρου «Μπολσόι», που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν στις 28/10, κυμαίνονταν στο διαδίκτυο από 90.000 ρούβλια (περίπου 2.100 ευρώ) μέχρι το «αστρονομικό» ποσό των δύο εκατομμυρίων ρουβλιών (46,5 χιλιάδες ευρώ)! Η «Ισβέστια» τιτλοφορούσε το θέμα με το χαρακτηριστικό τίτλο «Πούλα το διαμέρισμα και αγόρασε εισιτήριο στο "Μπολσόι"»...
Αν και τα ποσά αυτά δεν επιβεβαιώθηκαν, ωστόσο, οι εκπρόσωποι των εταιρειών πώλησης εισιτηρίων από το διαδίκτυο σημείωσαν ότι οι επιθυμούντες να παραβρεθούν στην εναρκτήρια παράσταση ήταν έτοιμοι να καταβάλουν ακόμη και 200.000 ρούβλια (4,6 χιλιάδες ευρώ). Επισήμως, πάντως, το «Μπολσόι» ανακοίνωσε ότι στα εγκαίνια δε θα υπήρχαν καθόλου εισιτήρια παρά μόνο προσκλήσεις.

Σε ποιον ανήκει σήμερα το «Μπολσόι»

Οπως και να έχουν τα πράγματα, σημασία έχει ότι οι επίσημες τιμές των εισιτηρίων για τις παραστάσεις μέχρι και το Δεκέμβρη ξεκινούν από τα 1.000 ρούβλια (23 ευρώ) και φτάνουν τα 10.000 ρούβλια (230 ευρώ). Μια μέση σύνταξη δεν ξεπερνά τα 5.000 ρούβλια (116 ευρώ), ενώ ο μέσος μισθός αυτή τη στιγμή στη Ρωσία είναι 15.000 ρούβλια (348 ευρώ). Είναι φανερό ότι, είτε στη «μαύρη», είτε στην επίσημη αγορά, η μόνη που μπορεί να απολαύσει το ανακαινισμένο «Μπολσόι» και τα διάσημα μπαλέτα του είναι η αστική ελίτ, οι «νεο-ρώσοι», εκείνοι που άρπαξαν τον πλούτο των λαών της ΕΣΣΔ καταδικάζοντάς τους, ταυτόχρονα, στην απελπισία και την εξαθλίωση.

Το εσωτερικό της κεντρικής σκηνής

Τα παραπάνω δεν αντέχουν σε καμία σύγκριση με τις εποχές που στη σοσιαλιστική Ρωσία τα πάμφθηνα εισιτήρια σε όλα τα θέατρα και ειδικά στα μεγάλα, όπως το «Μπολσόι», γίνονταν ανάρπαστα και εξαφανίζονταν από εργάτες, φοιτητές, οικογένειες με μικρά παιδιά, βετεράνους και συνταξιούχους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ακριβότερο εισιτήριο στη Σοβιετική Ρωσία τη 10ετία του 1970 ήταν στο μπαλέτο «Λίμνη των Κύκνων», στην πλατεία του θεάτρου, στη 10η σειρά από τη σκηνή, με τιμή 10 ρούβλια. Στην ίδια παράσταση, η πλειοψηφία των εισιτηρίων κυμαίνονταν από 2 έως 5 ρούβλια. Να σημειωθεί ότι ολόκληρες κατηγορίες του πληθυσμού (φοιτητές, μαθητές, συνταξιούχοι, βετεράνοι, στρατιωτικοί κ.λπ.) έβλεπαν τις παραστάσεις δωρεάν ή με ελάχιστα καπίκια. Ο μέσος μισθός την ίδια εποχή ανερχόταν περίπου στα 150 ρούβλια, ενώ, στα τέλη της 10ετίας του '80 και με τις τιμές στα θέατρα ελάχιστα αυξημένες, ο μέσος μισθός στη Σοβιετική Ρωσία έφτανε περίπου τα 300 ρούβλια.
Οτι το επίπεδο της ζωής του μέσου Ρώσου πολίτη καταβαραθρώθηκε τα χρόνια που ακολούθησαν τη διάλυση της ΕΣΣΔ είναι ένα γεγονός αποδεκτό ακόμη και από το σημερινό καθεστώς της Ρωσίας, για τους δικούς του λόγους φυσικά. Το «Μπολσόι» είναι χαρακτηριστική περίπτωση αυτής της «ελεύθερης πτώσης» στον πολιτιστικό τομέα. Η ανακαίνιση αυτού του σπουδαίου θεάτρου κράτησε έξι χρόνια και στοίχισε 20 δισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 460 εκατ. ευρώ). Σε μέγεθος το θέατρο διπλασιάστηκε και έφτασε τα 80 χιλιάδες τ.μ., μεγάλο μέρος των οποίων κατασκευάστηκε υπόγεια. Τώρα τα κυρίαρχα ρωσικά ΜΜΕ «υμνούν» το αποτέλεσμα των εργασιών, αν και όλα τα προηγούμενα χρόνια οι καταγγελίες για υπερτιμολογήσεις έδιναν και έπαιρναν.

Μακέτα με τις υπόγειες επεκτάσεις

Σημασία έχει, εκτός από το γεγονός ότι το θαυμαστό αυτό θέατρο δεν ανήκει πλέον στο ρωσικό λαό, να θυμηθούμε, ότι το 2005 και πριν την αγχωμένη έναρξη των εργασιών συντήρησης, έφτασε στο σημείο να κινδυνεύει με κατάρρευση! Το 2003, μάλιστα, η «ΟΥΝΕΣΚΟ» προειδοποιούσε ότι αν η ανακατασκευή του θεάτρου αναβαλλόταν, «δεν θα υπάρχει πλέον τίποτα για να συντηρηθεί και να επιδιορθωθεί». Φυσικά, επιχειρήθηκε και πάλι να ριχθεί η ευθύνη για την κατάντια του θεάτρου... στην ανύπαρκτη ΕΣΣΔ! Για παράδειγμα, το Γαλλικό Πρακτορείο έφτασε στο σημείο να υποστηρίζει σοβαρά και χωρίς ίχνος «τσίπας» ότι δήθεν «ο εξοπλισμός των εργαστηρίων δεν έχει αντικατασταθεί από τις αρχές του αιώνα»!

Στην εποχή της ΕΣΣΔ

Κι όμως, όλος ο καλλιτεχνικός και αρχιτεκτονικός κόσμος γνώριζε ότι από το 1921 και μέχρι το 1987, το θέατρο, που κατασκευάστηκε το 1776, γνώρισε μια πρωτοφανή, και για τα δυτικά δεδομένα, ανακατασκευή και συντήρηση. Είναι ενδεικτικό ότι τη δεκαετία του '20, το «Μπολσόι» απέκτησε ένα εκπληκτικό σύστημα ακουστικής, που ανάλογό του δεν είχε κανένα θέατρο της εποχής. Το 1926 κατασκευάστηκε αντιπυρική αυλαία και μηχανική σκηνή, τα ξύλινα μέρη της αντικαταστάθηκαν με μεταλλικά και αυξήθηκε ο υπόγειος χώρος.
Το 1941, σχεδόν όλη η πρόσοψη του «Μπολσόι» καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς των ναζί. Κι όμως, επισκευάστηκε πλήρως, πριν ακόμη το τέλος του πολέμου! Το 1958 απέκτησε κλιματισμό. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν γίνονταν τακτικές επεμβάσεις συντήρησης. Στις 9 Μάρτη 1987, το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΣΣΔ αποφασίζει την ενδυνάμωση της τεχνικής και υλικής υποδομής του θεάτρου, απόφαση που στηρίχθηκε σε αναλυτική έκθεση ειδικών, οι οποίοι γνωμοδοτούσαν για μια μακράς διάρκειας και ριζική ανακαίνιση του θεάτρου. Το πρόγραμμα δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί λόγω της διάλυσης της ΕΣΣΔ. Το αν και πώς ενδιαφερόταν η σοβιετική εξουσία για τον πολιτισμό γενικά και το «Μπολσόι» ειδικά, τεκμηριώνεται και από το γεγονός ότι καθ' όλη τη διάρκεια της ΕΣΣΔ, το θέατρο ανέβαζε 300 παραστάσεις ετησίως.
Η καπιταλιστική παλινόρθωση σήμανε και την εγκατάλειψη του σπουδαίου αυτού θεάτρου. Οι 2.500 εργαζόμενοί του άρχισαν να πετιούνται στο δρόμο και οι μεγάλοι σολίστες του εγκατέλειπαν τη χώρα με όρους επιβίωσης. Η κατάντια αυτού του πάλαι ποτέ πολυδύναμου και γιγαντιαίου πολιτιστικού φορέα «σφραγίστηκε» στις 28 Μάρτη του 2000, οπότε η «ΟΥΝΕΣΚΟ» οργάνωσε διεθνή έρανο για τη σωτηρία του από την ολοκληρωτική καταστροφή. Κάποιες σπασμωδικές κινήσεις για κατασκευή νέου κτιρίου κατά τη διάρκεια της τραγικής, για την πρώην ΕΣΣΔ, 10ετίας του '90, έπεσαν στο κενό. Το σχέδιο για κατασκευή επεκτάσεων σταμάτησε την άνοιξη του 1999 λόγω έλλειψης χρημάτων.
Το γεγονός ότι σήμερα το «Μπολσόι» εμφανίζεται κτιριακά «αναγεννημένο», καθόλου δε συμβολίζει και κάποιου είδους «αναγέννηση» της κουλτούρας στη σημερινή Ρωσία. Οι απλησίαστες για τη συντριπτική πλειοψηφία των Ρώσων τιμές των εισιτηρίων είναι η «κορυφή του παγόβουνου» στη συστηματική και κυνική αποδόμηση της τεράστιας πολιτιστικής και εκπαιδευτικής δομής της σοσιαλιστικής εποχής. Είναι στο χέρι του λαού να πάρει πίσω αυτά που του ανήκουν.

Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

ΙΤΑΛΙΑ Αντιλαϊκά μέτρα για να σωθεί το κεφάλαιο από την κρίση

 

 

Από πρόσφατη διαδήλωση συνδικάτων βάσης ενάντια στη σφαγή εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων

Με το ενδεχόμενο κατάρρευσης της κυβέρνησης βρίσκεται αντιμέτωπος ο Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι, καθώς ο κυβερνητικός εταίρος «Λίγκα του Βορρά» του Ουμπέρτο Μπόσι φέρνει αντιρρήσεις σε ό,τι αφορά την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια, φυσικά για δικούς του δημαγωγικούς λόγους, προβάλλοντας «ότι δεν θα γίνει ό,τι θέλουν οι Γερμανοί». Η «Λίγκα του Βορρά» θεωρεί ότι υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι, προσβλέποντας σε προσφυγή στις κάλπες και όχι σε μία κυβέρνηση τεχνοκρατών που θα εφαρμόσει τις «μεταρρυθμίσεις».
Βεβαίως, το σημαντικό για τον ιταλικό λαό δεν είναι το ενδεχόμενο κατάρρευσης μιας κυβέρνησης, αλλά το γεγονός ότι έρχονται νέα βάρη στις πλάτες του. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Στις 23 του Οκτώβρη οι ιθύνοντες της ΕΕ, συγκεκριμένα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν φαν Ρομπάι, με δεδομένο ότι το τεράστιο κρατικό χρέος και το έλλειμμα της Ιταλίας (φτάνει τα 1,9 τρισ.ευρώ ) αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για την Ευρωζώνη, σημαντικότερο από αυτό της Ελλάδας, διατύπωσε το αίτημα προς την ιταλική κυβέρνηση «χωρίς καθυστερήσεις και επίσημα προσχήματα, μέχρι την Τετάρτη 26 του Οκτώβρη να καταβάλει κάθε προσπάθεια (δηλαδή πρόσθετα μέτρα λιτότητας) στην κατεύθυνση της μείωσης του χρέους και του ελλείμματος και να παρουσιάσει ένα σχέδιο ανάπτυξης». Η Ιταλία, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στο οικοδόμημα της Ευρωζώνης, είναι η δεύτερη πιο χρεωμένη χώρα στην ΕΕ με 118% του ΑΕΠ, αλλά με 20% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης όταν η Ελλάδα αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ.
Ετσι, τις νέες θυσίες καλείται να πληρώσει ο εργαζόμενος λαός, με το πρόσχημα πάντα τη μείωση ενός διογκωμένου χρέους και του ελλείμματος, που είναι διογκωμένα γιατί για χρόνια με κεντροδεξιές και κεντροαριστερές κυβερνήσεις ταΐζονταν πλουσιοπάροχα τα μονοπώλια και το κεφάλαιο. Τώρα που αυξάνουν τα ζόρια διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης από κάθε αστική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, οι κατακτήσεις και τα δικαιώματά τους βρίσκονται και πάλι στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Για νέα κέρδη στην πλουτοκρατία

Βεβαίως, η κυβέρνηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι ανταποκρίθηκε άμεσα στα κελεύσματα της ΕΕ όχι γιατί της επιβλήθηκε ή από υποτέλεια - όπως ισχυρίζονται διάφοροι δημαγωγοί τύπου Μπόσι και άλλες διαχειριστικές κεντροαριστεροδέξιες δυνάμεις - αλλά γιατί αυτό συμφέρει τα γενικά συμφέροντα και του ιταλικού κεφαλαίου, για να μπορέσει να σωθεί από το αντικειμενικό γεγονός της κρίσης και να συρρεύσουν και πάλι χρηματοδοτήσεις στην πλουτοκρατία με χαμένο το λαό. Ετσι, σε μία επιστολή 14 σελίδων, αναπτύσσει προς τους εταίρους του τις θέσεις του για τη μελλοντική οικονομική πορεία της χώρας, ενώ δεσμεύεται να μειώσει το έλλειμμα. Ο Μπερλουσκόνι, στην επιστολή του, ουσιαστικά διαβεβαιώνει ότι η Ιταλία θα σεβαστεί (με όποιες επιπλέον θυσίες και αν απαιτηθούν φυσικά από τον εργαζόμενο λαό) το στόχο του ισοσκελισμού του προϋπολογισμού, του μηδενισμού της σχέσης ελλείμματος/ ΑΕΠ, ως το 2013.
Προσθέτει ακόμα ότι η χώρα του θα αυξήσει τη συντάξιμη ηλικία στα 67 χρόνια, υπογραμμίζοντας ότι «το ιταλικό ασφαλιστικό σύστημα είναι βιώσιμο». Στην αναλυτική επιστολή του, ο Ιταλός πρωθυπουργός αναφέρεται σε όλα τα μέτρα «εξυγίανσης» της οικονομίας, τα οποία περιέχονται στα δύο πακέτα λιτότητας που η ιταλική κυβέρνηση ενέκρινε τον περασμένο Ιούλιο και Αύγουστο. Στόχος των δύο αυτών πακέτων μέτρων λιτότητας, όπως υποστήριζε και υποστηρίζει η κυβέρνηση, είναι η «εξοικονόμηση 476 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα στην επόμενη τριετία», όπου κυρίως θα υπάρξουν περικοπές στον τομέα της Υγείας και των κοινωνικών παροχών. Κάτι τέτοιο προβλέπεται να γίνει μέσω της «αποκέντρωσης», καθώς μεγάλοι οργανισμοί, που συνδέονται με τη δημόσια Υγεία και τις μεταφορές, περνούν στην αρμοδιότητα των δήμων, οι οποίοι με τη σειρά τους επιβάλλουν νέους δυσβάστακτους φόρους στους πολίτες. Ακόμα, περικοπές θα σημειωθούν στις δαπάνες των υπουργείων, ενώ για τις τοπικές κυβερνήσεις θα δοθούν 9,7 δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερα για την περίοδο 2013-2014. Επιπλέον, θα υπάρξει μείωση των φορολογικών ελαφρύνσεων για τις επιχειρήσεις και τις οικογένειες, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο αύξησης του ΦΠΑ.
Στην επιστολή του ο Μπερλουσκόνι αφιερώνει μεγάλο μέρος στα μέτρα που πρόκειται να υιοθετηθούν για να ευνοηθεί η ανάπτυξη βεβαίως του κεφαλαίου. Ακόμα, αναφέρεται ειδικά στην προοπτική της μείωσης του συνολικού αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων με παραπομπή στο ταμείο ανεργίας (σ.σ. κάτι σαν την δική μας «εφεδρεία») , όπως και στην ευκολότερη απόλυση εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Ο Ιταλός πρωθυπουργός προσθέτει, επίσης, ότι πρόκειται να απελευθερώσει τα «κλειστά επαγγέλματα» και να ιδιωτικοποιήσει επιχειρήσεις που ανήκουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Σε αυτά τα πλαίσια της όξυνσης της καπιταλιστικής κρίσης, της περαιτέρω λιτότητας και συνεπώς της εξαθλίωσης μεγάλου μέρους του ιταλικού λαού, αναπτύσσεται η αντιπαράθεση των διαχειριστικών δυνάμεων από όλο το πολιτικό φάσμα και βεβαίως των οπορτουνιστών που πρωτοστατούν στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, που αποδίδουν την κρίση όχι στην ίδια τη λειτουργία του συστήματος αλλά στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο που πρέπει να αλλάξει.

Κομμουνιστές - Λαϊκή Αριστερά: Για άλλη προοπτική σύγκρουσης με το κεφάλαιο

Το μόνο κόμμα που επιχειρεί να απεγκλωβίσει το λαό από τα διαχειριστικά αδιέξοδα είναι το κόμμα Κομμουνιστές - Λαϊκή Αριστερά. Σε άρθρο του, ο Γενικός Γραμματέας του, Μάρκο Ρίτζο, τονίζει: «Η δομική κρίση του καπιταλισμού οξύνεται και η απόγνωση δεν θα πρέπει να ασχολείται μόνο με την καταστολή, θα πρέπει να δώσει μία προοπτική διάρκειας στα κινήματα ποικίλης διαμαρτυρίας που θα εξαπλώνονται σαν "φωτιά". Η λύση δεν θα είναι εύκολη, ούτε άμεση, όμως ονομάζεται σοσιαλισμός - κομμουνισμός. Πράγματι, μόνο ένας επαναστατικός μετασχηματισμός αυτής της κοινωνίας θα επιτρέψει στην ανθρωπότητα να επιβιώσει. Εχουμε πια φτάσει στο τέλος, η γενικευμένη εκμετάλλευση, η καταστροφή του περιβάλλοντος, οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι των ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ μας θέτουν μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Δεν αρκεί να είσαι αγανακτισμένος, δε χρησιμεύει σε τίποτε να είμαστε αγανακτισμένοι, αν δεν έχουμε στο μυαλό μας το πώς θα προωθήσουμε την αλλαγή της κοινωνίας. Για να γίνει αυτό, χρειαζόμαστε ένα κατάλληλο και αποτελεσματικό εργαλείο, αυτό το εργαλείο λέγεται Κομμουνιστικό Κόμμα».
Οσο για τη συζήτηση που άναψε στην Ιταλία για την αποχώρηση Μπερλουσκόνι από την εξουσία για να αναλάβει μια πιο «σοβαρή και φερέγγυα» κυβέρνηση «προοδευτικών» τεχνοκρατών, ο Μάρκο Ρίτζο αναφέρει: «Στην ουσία, καλό είναι να φύγει το γρηγορότερο δυνατόν ο Μπερλουσκόνι, όμως η λύση σίγουρα δεν είναι η λεγόμενη κεντρο-αριστερά που θα είναι ακόμα πιο διαθέσιμη απέναντι στο κεφάλαιο. (...) Μόνο η οικοδόμηση ενός γνήσιου Κομμουνιστικού Κόμματος, εντελώς αυτόνομου από το πολιτικό πλαίσιο, που δε θα επηρεάζεται από την παρουσία ή όχι στους θεσμούς, θα μπορεί να δώσει μία ελπίδα στην πλειοψηφία του λαού».
Πάντως, με την κλιμάκωση των αντιλαϊκών μέτρων, διάφορες συνδικαλιστικές δυνάμεις δηλώνουν ότι θα καλέσουν τον λαό να βγει στους δρόμους.

Γιάννα ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ

Περί του κουκουλοφορισμού…

 

Στο χώρο των ακαδημαϊκών που ασχολούνται με τις κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες - όσων από αυτούς δηλαδή διατηρούν μία επαφή με την επιστήμη και την πραγματικότητα και δεν αναλίσκονται σε «επικοινωνιακές» (προπαγανδιστικές είναι ο καλύτερος όρος) πομφόλυγες για να εξωραΐσουν την πολιτική της άρχουσας τάξης - υπήρχε τους τελευταίους μήνες μία εύλογη απορία. Σε περιόδους όξυνσης των κοινωνικών αγώνων και της ταξικής πάλης, σε περιόδους όπου το εργατικό κίνημα ισχυροποιείται και μπορεί και εκφράζεται πολιτικά, η άρχουσα τάξη, η αστική, χρησιμοποιεί σταθερά ένα βασικό εργαλείο για να περάσει την πολιτική της και να επιφέρει πλήγματα στο οργανωμένο εργατικό κίνημα.

Το εργαλείο αυτό συμβατικά το ονομάζουμε παρακράτος και συμπληρώνει το έργο των επίσημων μηχανισμών καταστολής με πιο «ελεύθερο» τρόπο. Το «ελεύθερο» σημαίνει ότι δε χρειάζεται να αυτοπεριοριστεί από το όποιο «θεσμικό» πλαίσιο και ότι μπορεί, κάτω από το πλέγμα της ανωνυμίας, να προβεί σε ακραίες πράξεις χωρίς να εκθέσει άμεσα τους πολιτικούς, κοινωνικούς, ιδεολογικούς του πάτρωνες. Για το λόγο αυτό πολλές από τις ακραίες ενέργειες, τις αγριότητες ενίοτε, που ιστορικά έχουν επιστρατευθεί ενάντια στο εργατικό κίνημα (αλλά και ενάντια στο δημοκρατικό αντίστοιχο) εκπορεύονται από αυτούς ακριβώς τους χώρους.

*

Το ερώτημα, λοιπόν, αφορούσε τον τρόπο με τον οποίο θα συγκροτηθεί ένα τέτοιο «πολιτικό εργαλείο» στο πλαίσιο της σημερινής καπιταλιστικής κρίσης και το χώρο από τον οποίο θα προέλθει αυτό. Νομίζω ότι, μετά τα γεγονότα της 20ής Οκτώβρη, έχουμε την απάντηση στο ερώτημα. Εχουμε επίσης και πολλά από τα αναγκαία στοιχεία που μας επιτρέπουν να προσδιορίσουμε τα χαρακτηριστικά αυτού του μηχανισμού.
Τους προηγούμενους μήνες κυβέρνηση και κρατικές υπηρεσίες είχαν «επενδύσει» σε ομάδες με εμφανή εθνικιστικά και ρατσιστικά χαρακτηριστικά για την επίλυση του μεταναστευτικού «προβλήματος» στο κέντρο της Αθήνας. Ακροδεξιές ομάδες με μόνο ιδεολογικό ένδυμα την εθνικοσοσιαλιστική εκδοχή του «έθνους» και της «φυλής» δημιούργησαν μία κατάσταση πογκρόμ - ή και λιντσαρίσματος - σε περιοχές της Αθήνας, κατάσταση που πολλοί έσπευσαν - ανοικτά ή μη - να «χαιρετίσουν»: Αυτή η άναρχη βία και η χωρίς κανόνες απειλή θα «καθάριζε» το κέντρο της Αθήνας. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν έγινε, απλά και μόνο διότι η βία, η απελπισία, η αβεβαιότητα, η αγωνία και ο φόβος που προκαλεί η φτώχεια, η εξαθλίωση, η εκμετάλλευση σε αυτά τα απόκληρα θύματα του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού είναι απείρως μεγαλύτερες από όποιο αντίστοιχο αίσθημα θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι ακροδεξιοί τρομοκράτες.
Το ερώτημα, λοιπόν, ήταν εάν το αποτυχόν στην υπόθεση των μεταναστών παρακράτος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ενάντια στο εργατικό κίνημα και κάτω από ποια μορφή θα μπορούσε αυτό να γίνει. Για την «αναβάθμισή» του αυτή έχει όμως ένα βασικό μειονέκτημα: Ο «εθνικιστικός» του λόγος - με τις ρατσιστικές του παραγράφους - ενοχλεί τις σημερινές «κοσμοπολίτικες» αντιλήψεις του καπιταλιστικού στερεώματος.

Στον τομέα της μορφής η αστική τάξη στη χώρα μας, στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο, έχει ήδη κάνει μία μεγάλη ιδεολογική προεργασία. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο προερχόμενος από την ακροδεξιά αντικομμουνισμός - είτε αυτός είναι ωμός είτε «έντεχνος» - δύσκολα μπορεί να αποδώσει τα όσα χρειάζονται για να στηρίξει ένα μηχανισμό επίθεσης ενάντια στο εργατικό κίνημα και, πολύ περισσότερο, ένα «κίνημα» που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ισότιμα τους αντιπάλους της άρχουσας τάξης. Αντίθετα, εάν οι ίδιες πολιτικές προθέσεις και σχεδιασμοί ενδυθούν με «αριστερό» μανδύα και κατά το δυνατό με «αμεσο-δημοκρατικό» (έκφραση αδόκιμη στην επιστήμη, αλλά δόκιμη στους καιρούς μας) λεξιλόγιο, τότε η απήχησή τους μπορεί να πολλαπλασιαστεί. Ο χώρος της νεφελώδους «αντι-εξουσίας» - δεν χρειαζόταν και πολλή σκέψη γι' αυτό - ήταν και είναι ο ιδανικός για την περίσταση.

Λίγα χρόνια πριν τα θεωρητικά ρεύματα του αντι-κομμουνισμού που δημιούργησε η περίοδος της θριαμβευτικής παλινόρθωσης του καπιταλισμού στα σοσιαλιστικά κράτη, επέδραμε και στη χώρα μας με τη μορφή «καινοτόμων» αναθεωρητικών ιστορικών και κοινωνικών αναλύσεων που είχαν πολύχρωμο εποικοδόμημα, αλλά σταθερό παρονομαστή: Ο κομμουνισμός ήταν πολιτικό, ίσως και εγκληματικό, ολίσθημα της ανθρώπινης ιστορίας και ότι με κάθε τρόπο θα έπρεπε να στιγματιστεί ηθικά, πολιτικά, θεσμικά, αλλά και ποινικά, όπου αυτό κρινόταν απαραίτητο. Αυτές οι θεωρίες εφαρμόστηκαν και εφαρμόζονται σε χώρες όπου ηττήθηκε ο σοσιαλισμός και των οποίων οι λαοί σέρνονται σήμερα δέσμιοι στη «νέα τάξη πραγμάτων».
Στην Ελλάδα η επανάληψη των παλιών παραμυθιών της εθνικοφροσύνης για «κονσερβοκούτια» και εγκληματική φύση του κομμουνισμού προκάλεσε χαμόγελα συγκατάβασης, αλλά και έντονες αντιδράσεις τόσο από κομμουνιστές διανοούμενους, όσο και από προοδευτικούς αντίστοιχους. Είναι φοβερά δύσκολο σε μία χώρα με λαμπρή παράδοση στους λαϊκούς και απελευθερωτικούς αγώνες να πείσει κανείς ότι το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν απλά «εγκληματικά σχέδια ενάντια στους απλούς αγνούς Ελληνες». Υπήρχε όμως στους χώρους της διανόησης μία διχογνωμία για τον πολιτικό στόχο αυτών των θεωριών.
Πολλοί από τους προοδευτικούς διανοούμενους πίστευαν ότι ο αποδέκτης αυτών των αναθεωρητικών θεωριών ήταν η παραδοσιακή ακροδεξιά ή απλά η δεξιά, στην οποία ήθελαν οι πρωταγωνιστές της κίνησης να δώσουν ιδεολογικά εργαλεία και - ας μου επιτραπεί ο όρος - «ιστορική αυτοπεποίθηση». Η τελευταία ήταν οπωσδήποτε αναγκαία για μία παράταξη που έχει σκοτεινή ιστορία και στον τομέα του πατριωτισμού και για το λόγο αυτό οι πρωταγωνιστές αυτής της κίνησης, άχρηστοι πλέον στο σύστημα, έχουν μεταβληθεί σε συντηρητικούς «πολιτικούς αναλυτές» στον αντίστοιχων κατευθύνσεων Τύπο. Ο βασικός όμως στόχος αυτής της μεγάλων διαστάσεων επιχείρησης ήταν ο χώρος της αριστεράς.

Προφανώς η τελευταία, στο μεγαλύτερό της κομμάτι, δεν ασπάστηκε ολότελα τις αναθεωρητικές απόψεις των αντικομμουνιστών. Τέθηκε όμως έντεχνα «μπροστά στις ευθύνες της». Αποτελώντας από καιρό μέρος του συστήματος και φυσικά μη έχοντας την επιθυμία να το δει να ανατρέπεται, πιέστηκε ώστε να προσδιορίσει τα όριά της κάπου στο μέσο της διαδρομής. Ο κομμουνισμός δεν είναι φυσικά γι' αυτούς το «απόλυτο έγκλημα» στην ιστορία της ανθρωπότητας, πολύ απέχει όμως από το να είναι ιδανική λύση για τα ανθρώπινα βάσανα και το σκοτεινό κόσμο του καπιταλισμού.

Ο συμβιβασμός έχει μάλιστα και όνομα: Το σταλινισμό. Η ιδέα είναι ότι εάν τα περισσότερα από τα στοιχεία του κομμουνισμού και της ιστορίας του εργατικού κινήματος τα εξοβελίσουμε διότι ανήκουν στον αστερισμό του σταλινισμού, τότε αυτό που απομένει μας επιτρέπει να ονομαζόμαστε κομμουνιστές, να ορκιζόμαστε στους εργαζόμενους και στην πρόοδο και ταυτόχρονα να προτείνουμε εποικοδομητικές λύσεις στο τρέχον σύστημα που θα του επιτρέπουν να μακροημερεύει και να ταΐζει και εμάς. Τότε και κομμουνιστές είμαστε, όταν χρειάζεται, και την αξία μας πολλαπλασιάζουμε μέσα στο πολιτικό σύστημα καθώς μπορούμε να παραμυθιάζουμε τους εργαζόμενους, και μέρος του συστήματος παραμένουμε. Εάν αναγνωρίσατε τον πολιτικό χώρο που περιγράφω, ναι, έχετε δίκιο, είναι αυτός...
Σε ώρες όμως που η άρχουσα τάξη και το πολιτικό της σύστημα χρειάζεται «τάγματα εφόδου» ικανά να ανοίγουν τα κεφάλια διαδηλωτών σήμερα, απεργών αύριο και όποιου χρειαστεί μεθαύριο, οι παραπάνω «θεωρίες του μέσου» αποδεικνύονται εξαιρετικά χρήσιμες για το σύστημα. Να το εξηγήσουμε αυτό: Οι κουκουλοφόροι του κουκουλοφορισμού (έχει γίνει βλέπετε ιδεολογία και άρα λήγει σε -ισμός) πιστεύουν ακράδαντα ότι ο κομμουνισμός (έστω με το σταλινικό πρόταγμα) είναι το απόλυτο έγκλημα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Τα διδάγματα των αναθεωρητών της ιστορίας βρήκαν κάτω από τις κουκούλες τους πλέον καλούς μαθητές τους. Ως εκ τούτου ο χώρος αυτός είναι πρόθυμος να προσφέρει - ιδεολογικά πλέον, όχι μόνο «τεχνικά», μέσω «μυστικών υπηρεσιών» - τις υπηρεσίες του - ως «τάγματα εφόδου» - στην άρχουσα τάξη. Το πράττει ήδη.
Η αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου δεν μπορεί να είναι παρά πολιτική καθώς τα φαινόμενα που η πολιτική γεννά μόνο με τέτοιο τρόπο αντιμετωπίζονται. Με άλλα λόγια, ο χώρος αυτός, το μίσος που κουβαλά, τα εγκλήματα που ετοιμάζεται να διαπράξει σε βάρος του εργατικού κινήματος, πρέπει να καταγγελθούν και να απομονωθούν. Εδώ όμως έρχονται οι άλλοι...
Εμποτισμένοι στη θεωρία του «μέσου» - πατώντας σε δύο βάρκες για να το πω ωμά - οι πολιτικοί χώροι της ανανέωσης, της αριστεράς και της προόδου, του αριστερισμού και ό,τι άλλο, αδυνατούν ή αρνούνται να δουν την προφανή λειτουργία των πραγμάτων και επιμένουν να βλέπουν αυτό που επιθυμούν: «Εργάτες που κτυπούν εργάτες» μας είπαν, «εμφύλιο μέσα στο κίνημα» μας είπαν, «ίσες ευθύνες» (προπαντός) διέγνωσαν. Θα πρέπει να προσέξουν πολύ. Οι καιροί δεν είναι ιδανικοί για αφελείς, ούτε για ιδιοτελείς αφελείς ούτε για ανιδιοτελείς. Από τη στιγμή που ο κουκουλοφορισμός παντρεύεται τα πολιτικά σχέδια της άρχουσας τάξης γίνεται εργαλείο ολοκληρωτισμού. Και γίνεται όπλο που μπορεί την κάθε στιγμή να στραφεί στον οποιοδήποτε.
Ο κουκουλοφορισμός δεν μπορεί να είναι στοιχείο του «νέου ΕΑΜ» που ευαγγελίζεστε. Και η τρικυμία στο κρανίο αντιμετωπίζεται με ένα και μόνο φάρμακο: Την ταξική ανάλυση, αυτή που χωρίς λάθη μπορεί να υποδείξει στον καθένα τη θέση του και να δώσει νόημα στην πολιτική του.

Του
Γιώργου ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ*
* Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ο τυχοδιωκτισμός και η ροπή στον κουκουλοφορισμό

 

Ο λαός δεν πρέπει να χάσει χρόνο σε αναχώματα τύπου ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, που θέλουν να τον εγκλωβίσουν σε διαχειριστικές αυταπάτες και στη λογική ότι αρκεί ένα «ντου», για να αλλάξουν τα πράγματα

Αποκαλυπτική της υπονομευτικής για το κίνημα στρατηγικής του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ είναι η συνέντευξη, που έδωσε ο επικεφαλής του την περασμένη Κυριακή, στην εφημερίδα «Εποχή», όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στη δολοφονική επίθεση των παρακρατικών ενάντια στην απεργιακή συγκέντρωση του ΠΑΜΕ, στις 20 Οκτώβρη. Είπε ο Αλ. Τσίπρας: «Η σύγκρουση που έγινε την Πέμπτη, ανάμεσα στο ΠΑΜΕ και σε ομάδες με κουκούλες, αποδεικνύει ότι υπάρχει μια δραστηριότητα που αντικειμενικά λειτουργεί προβοκατόρικα, ανεξάρτητα προθέσεων. Γιατί εγώ δεν μπαίνω στη λογική που λέει ότι όσοι φοράνε κουκούλες και πετάνε είναι προβοκάτορες. Είμαι βέβαιος, όμως, ότι αρκετοί από αυτούς είναι. Και έχει αποδειχθεί. Από τότε που τον Ιούνη πιάστηκαν αστυνομικοί με κουκούλες να κουβαλάνε ρόπαλα στην πλατεία Συντάγματος (...) Και ήταν χρυσαυγίτες». Για μια ακόμη φορά, ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ φλερτάρει ανοιχτά με την κουκούλα, την οποία θεωρεί κίνημα. Τη δολοφονική επίθεση της Πέμπτης, ο Τσίπρας την είδε σαν «σύγκρουση ανάμεσα στο ΠΑΜΕ και σε ομάδες με κουκούλες». Θεωρεί, μάλιστα, ότι πολλοί από αυτούς που ανέλαβαν να καθοδηγήσουν και να εκτελέσουν το δολοφονικό σχέδιο σε βάρος διαδηλωτών, δεν είναι προβοκάτορες, άρα έχουν ιδεολογικούς και άλλους λόγους για να χτυπήσουν με φονικά εργαλεία μια οργανωμένη ταξική διαδήλωση. Ακόμα, ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ περιορίζει στους χρυσαυγίτες, δηλαδή στην ακροδεξιά, το χώρο προέλευσης των προβοκατόρων, για να βγάλει λάδι κινήσεις, ομάδες και «πρωτοβουλίες» αυτοαποκαλούμενων αναρχικών, αντιεξουσιαστών και άλλων, με τους οποίους συναγελάζεται σε πορείες και κινητοποιήσεις. Κρύβει συνειδητά ότι τέτοιες ομάδες είναι βούτυρο στο ψωμί των μηχανισμών του κράτους, που είτε τις αλώνουν, είτε τις τροφοδοτούν για να κάνουν μαζί με τους κάθε λογής ακροδεξιούς και τραμπούκους των γηπέδων τη βρώμικη δουλειά σε βάρος του οργανωμένου λαϊκού κινήματος.

Λέει ακόμα ο Τσίπρας στην ίδια συνέντευξη: «(Αποδείχτηκε ότι) η περιφρούρηση σε τόσο μεγάλες και ογκώδεις διαδηλώσεις είναι μύθος. Δεν μπορεί να υπάρξει περιφρούρηση ενός μόνο μπλοκ όταν η διαδήλωση είναι παλλαϊκή. Οταν έχεις 500.000 κόσμο, όταν όλες οι σημαίες κυματίζουν στο Σύνταγμα, γιατί αυτό έγινε, και του ΠΑΜΕ και του ΣΥΡΙΖΑ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και τόσες άλλες, δεν μπορείς να λειτουργείς με περιχαρακώσεις. `Η θα μπεις σε συνεννόηση για κοινή περιφρούρηση όλου του κόσμου ή αλλιώς δεν μπορείς, είναι μύθος». Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να δημιουργήσει άλλοθι για την αποδεδειγμένη έχθρα του προς κάθε τι οργανωμένο και περιφρουρημένο και εγκαλεί το ΠΑΜΕ ότι δε συνεννοήθηκε για την περιφρούρηση με ομάδες, που παίζουν το ρόλο του «Δούρειου Ιππου», για να μπουν οι προβοκάτορες στις συγκεντρώσεις, όπως έγινε την Πέμπτη με την κίνηση του «Δεν Πληρώνω» και άλλους. Κάθε συγκροτημένη δύναμη που διοργανώνει ή συμμετέχει σε μια διαδήλωση, έχει πρώτα αυτή την ευθύνη να περιφρουρήσει τα μπλοκ της και έτσι περιφρουρείται το σύνολο της κινητοποίησης. Για τους οπορτουνιστές, όμως, αυτά είναι ψιλά γράμματα, και ο λόγος δεν είναι η δεδομένη για το συγκεκριμένο χώρο έλλειψη πείρας από μαζικούς εργατικούς αγώνες. Στις περιφρουρημένες κινητοποιήσεις, βλέπουν προσπάθειες «περιχαράκωσης και αποκλεισμών». Αλλά η ψυχραιμία και η αποφασιστικότητα της περιφρούρησης του ΠΑΜΕ ήταν αυτά που την Πέμπτη απέτρεψαν τα χειρότερα, κράτησαν την κινητοποίηση όρθια και απώθησαν τους παρακρατικούς, σε πείσμα των προβοκατόρων και του κράτους που ήθελαν να διαλυθεί η μεγαλειώδης απεργιακή συγκέντρωση.

Ισχυρίζεται, επίσης, ο Τσίπρας: «Κάπως άτσαλα η Αλέκα Παπαρήγα έκανε μια αναφορά στο ραδιοσταθμό "Κόκκινο". Νομίζω, όμως, ότι η τοποθέτησή της στη Βουλή - και προς τιμή της - αποκαθιστούσε αυτό το στραβοπάτημα που έκανε. Διότι τούτη την ώρα είναι στραβοπάτημα και ατόπημα να βάζουμε διαχωριστικές γραμμές εντός του λαϊκού κινήματος. Τούτη είναι η ώρα της συσπείρωσης, του κοινού αγώνα και του κοινού μετώπου απέναντι στον κοινό εχθρό, που είναι οι δυνάμεις του κεφαλαίου και της κυβέρνησης». Τίποτα «άτσαλο» και καμιά «αποκατάσταση» ή «στραβοπάτημα» δεν έκανε η Αλέκα Παπαρήγα. Είπε ότι την ώρα της επίθεσης το «Κόκκινο» ωρυόταν πως το Σύνταγμα δε είναι ιδιοκτησία του ΚΚΕ, ό,τι έλεγαν δηλαδή και οι προβοκάτορες για να επιτεθούν στην εργατική διαδήλωση. Δεν ήταν, όμως, μόνο ο ραδιοσταθμός του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Για παράδειγμα, η ΚΟΕ, συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ, έλεγε την ίδια μέρα ότι «η εναντίωση σε κάθε λογική μηχανισμών, ιδιαίτερα μηχανισμών τυφλής βίας, και στις στρατιωτικού τύπου αντιπαραθέσεις, είναι παρακαταθήκες», εξομοιώνοντας στο επίπεδο του μηχανισμού το οργανωμένο κίνημα και τους προβοκάτορες. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλης μίλησε για «συγκρούσεις ροπαλοφόρων και κρανοφόρων», βάζοντας κι αυτός στο ίδιο τσουβάλι τους προβοκάτορες που επιτέθηκαν και την περιφρούρηση του ΠΑΜΕ που αμύνθηκε στην επίθεση για να προστατέψει τη μαζική εργατική διαδήλωση. Στην ιστοσελίδα της Ενωσης Οπαδών ΣΥΡΙΖΑ αναρτήθηκαν άρθρα στα οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Ιστορική η ευθύνη του ΚΚΕ που λειτούργησε απροκάλυπτα ως βραχίονας του κράτους, αναλαμβάνοντας με στρατιωτικό τρόπο την περιφρούρηση της Βουλής απέναντι στα πλήθη των διαδηλωτών που βρέθηκαν αντιμέτωποι, αντί με τις αλυσίδες των ΜΑΤ, με τις κρανοφόρες και καδρονοφόρες διμοιρίες του ΚΚΕ (...) Δυστυχώς, η συγκεκριμένη ομάδα δεν αρκέστηκε να χτυπήσει την περιφρούρηση του ΚΚΕ (κάτι που, ενδεχομένως, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί με κάποιον τρόπο) - οι πέτρες και οι μολότοφ χτυπούσαν και κόσμο που δεν ανήκε στα ΚΝΑΤ». Δηλαδή, απροκάλυπτο σιγόντο στους προβοκάτορες να χτυπούν το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ, με επιχειρηματολογία ταυτόσημη με αυτή που διοχετεύει η ασφάλεια μέσα από επίσημα και ανεπίσημα κανάλια.

Αυτή είναι η πραγματικότητα, που δεν μπορεί να κρύψει ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Η ροπή του προς τον κουκουλοφορισμό είναι εξηγήσιμη. Στο χώρο των οπορτουνιστών υπάρχουν δυνάμεις συμβιβασμένες με το σύστημα και την κυριαρχία των μονοπωλίων, δεν πιστεύουν στην ταξική πολιτική πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού και προβάλλουν σαν δήθεν φιλολαϊκή διέξοδο, μια κυβέρνηση που θα συμβιβάσει τάχα εχθρικά ταξικά συμφέροντα, αυτά των μονοπωλίων και αυτά του λαού, εξωραΐζοντας τον καπιταλισμό. Δηλαδή, μια ανεφάρμοστη πολιτική, όπως είναι ο περιορισμός της κερδοφορίας των μονοπωλίων, για να ανακουφιστεί ο λαός με αναδιανομή εισοδημάτων. Αλλά εκτός από τους συμβιβασμένους μικροαστούς, υπάρχουν στις γραμμές του και οι «ανυπόμονοι» μικροαστοί, που νομίζουν πως μια «έφοδος στο κοινοβούλιο», θα ανατρέψει την αντιλαϊκή κυβέρνηση και θα δώσει φιλολαϊκή λύση. Ετσι, ο κυβερνητισμός τους, με δεδομένη τη λαϊκή αγανάκτηση, τους ωθεί να στρέψουν το λαό σε ανώδυνες για το σύστημα ενέργειες, που φαντάζουν ανατρεπτικές, αλλά αφήνουν ανέγγιχτη και την καπιταλιστική ιδιοκτησία και το αστικό κράτος. Γενικά, σε συνθήκες κρίσης και μαζικής έκφρασης της λαϊκής αγανάκτησης, οι δυνάμεις του οπορτουνισμού όλων των αποχρώσεων κυριαρχούνται από την πεποίθηση ότι ένα «ντου» μπορεί να φέρει εκλογές και μέσα από αυτές να αναδειχτεί τάχα φιλολαϊκή κυβέρνηση. Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, που έχει αναλάβει και πρωτοβουλίες για τη συνεργασία της «αριστεράς», συμμετέχοντας σε διεργασίες με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το Αρμα Πολιτών του Γ. Δημαρά, με στελέχη του ΠΑΣΟΚ που αποχώρησαν, όπως η Σ. Σακοράφα και ο Π. Κουρουμπλής, και άλλους, πιστεύει πως θα αναβαθμιστεί ο ρόλος του στην αστική διαχείριση, αφού δεν αμφισβητεί την αστική εξουσία και την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, θέλει να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ και την Ευρωζώνη και ζητάει καλύτερη διαπραγμάτευση για τα επόμενα δάνεια και μνημόνια. Μια τέτοια κυβέρνηση επιδιώκουν και επαγγέλλονται φιλολαϊκή διαχείριση με τα ίδια υλικά που χρησιμοποιούν οι αστικές κυβερνήσεις. Πιστεύουν μάλιστα ότι αν ο κόσμος φοβηθεί από φωτιές, συγκρούσεις, κ.ά., θα πέσει στα μαλακά με μια κυβέρνηση που θα εμφανίζεται να κάνει «αγωνιστική» δήθεν διαχείριση στο σύστημα.

Αυτή τους η στόχευση και το γεγονός ότι ο χώρος στον οποίο ανθούν και δρουν οι προβοκάτορες έχει σαφή προσανατολισμό ενάντια στο οργανωμένο και το ταξικό, είναι που τους κάνει να δίνουν άλλοθι στην κουκούλα, να την παρουσιάζουν σαν κίνημα, να ανακαλύπτουν ιδεολογίες πίσω από τις κοτρόνες και τα μάρμαρα που με δολοφονικές προθέσεις εκτοξεύονται σε βάρος εργαζόμενων και άλλων λαϊκών ανθρώπων. Καμιά ανοχή δεν πρέπει να δείξει ο λαός στους προβοκάτορες και τους παρακρατικούς, σε όσους αφήνουν έστω και μια χαραμάδα που διευκολύνει το σύστημα να δικαιολογήσει και να νομιμοποιήσει τη δράση τους. Συνεπής ταξική οργάνωση και δράση παντού, γερό το ΠΑΜΕ στους χώρους δουλειάς, ισχυρό ΚΚΕ και αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών σε βάρος των αστικών κομμάτων και των παραφυάδων τους, για να ανοίξει ο δρόμος υπέρ του λαού.

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Υπάρχουν δυνατότητες κάλυψης των λαϊκών αναγκών

 

 

Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, μαζί με την ΕΕ τσάκισαν την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή της χώρας και μεγέθυναν το πρόβλημα της διατροφικής αυτάρκειας

Η πολιτική των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, της ΕΕ, της ΚΑΠ και του ΠΟΕ συνέθλιψαν την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Η συρρίκνωση της βιομηχανίας στον αγροτικό τομέα έγινε το βασικό χαρακτηριστικό τα τελευταία τριάντα χρόνια. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ότι έκλεισαν τα δύο από τα πέντε εργοστάσια της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (φωτ.) το 2007 και τώρα τα άλλα τρία οδηγούνται στο ξεπούλημα

Η ολέθρια πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ οδήγησε τη χώρα στο θλιβερό σημείο να μην μπορεί να παράγει ούτε το ψωμί της! Το ψωμί του λαού ξεπουλήθηκε και αυτό στα κέρδη των μονοπωλίων και των πολυεθνικών. Η ένταξη της χώρας στην ΕΕ αποδεικνύεται καταστροφική σε όλα τα επίπεδα. Η αγροτική παραγωγή και η αγροτιά υπήρξαν ένα από τα μεγάλα θύματά της.

Μέχρι το 1981 το εμπορικό αγροτικό ισοζύγιο ήταν πλεονασματικό. Τι σημαίνει αυτό; Οτι με την παραγωγή αγροτικών προϊόντων όχι μόνο καλύπτονταν οι εγχώριες ανάγκες κατανάλωσης, αλλά ήμασταν σε θέση να κάνουμε και εξαγωγές. Από την ένταξη στην ΕΟΚ, τώρα ΕΕ, οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων άρχισαν να αυξάνουν και οι εξαγωγές να πέφτουν και η Ελλάδα άρχισε να αποκτά έλλειμμα στο εμπορικό αγροτικό ισοζύγιο. Η αγορά των 300 εκατομμυρίων, που θα «καταβρόχθιζε» την παραγωγή των αγροτών της χώρας, αποδείχτηκε μια μεγάλη πλάνη. Το 2009 το έλλειμμα στο αγροτικό ισοζύγιο έφτασε να είναι 2,3 δισ. ευρώ. Εφτασαν οι εισαγωγές αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων το 2010 να είναι 6,3 δισ. ευρώ! Και τώρα βγαίνουν αυτοί που οδήγησαν την αγροτική παραγωγή, τους μικρομεσαίους αγρότες και συνολικά τα λαϊκά στρώματα της χώρας σ' αυτό το χάλι, και εκβιάζουν ακόμα και με την τροφή του λαού! Αν δεν διευθετηθεί το χρέος, αν δεν γίνει πράξη το μνημόνιο - λένε στελέχη της κυβέρνησης - τότε δεν θα μπορούν να εισαχθούν ούτε τα απαιτούμενα τρόφιμα, γιατί η χώρα δεν έχει επάρκεια... Πρόκειται δηλαδή για απίστευτη πρόκληση, ενάντια στην κοινή λογική. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του υφυπουργού της κυβέρνησης Παπανδρέου Ντ. Ρόβλια που δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό «ΑΛΤΕΡ» τη βδομάδα που πέρασε, πως αν δεν διευθετηθούν τα χρέη «δεν θα μπορούμε ν' αγοράσουμε ούτε ζάχαρη, γιατί όπως ξέρετε στην Ελλάδα δεν έχουμε επάρκεια» και επίσης αναφώνησε κάποια στιγμή πως «δεν θα μπορούμε ούτε σιτάρι να εισάγεται»... Τρομοκρατούν το λαό με τα αποτελέσματα της δικής τους ολέθριας πολιτικής!

Καταστροφική πολιτική

Η πολιτική των εκάστοτε κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, της ΕΕ, της ΚΑΠ και του ΠΟΕ συνέθλιψε την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή και οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους να βγουν εκτός παραγωγής. Επέβαλε ποσοστώσεις που εμπόδιζαν την ανάπτυξη της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, ενώ επίσης επιδοτούνταν οι χωματερές, δηλαδή να πετιέται η αγροτική παραγωγή με κοινοτική επιδότηση. Η ίδια πολιτική οδήγησε στο μαζικό ξεπούλημα συνεταιριστικών εργοστασίων ή και το κλείσιμό τους, ενώ ό,τι έχει απομείνει τα ξεπουλάει τώρα το μνημόνιο (π.χ. ΔΩΔΩΝΗ και ΣΕΚΑΠ). Παράλληλα διαλύθηκε η σποροπαραγωγή της χώρας, καθώς και η λιπασματοβιομηχανία, ενώ η αποβιομηχάνιση στον αγροτικό τομέα έγινε το βασικό χαρακτηριστικό τα τελευταία τριάντα χρόνια. Εφτασαν τα πράγματα σε σημείο να κλείσουν δεκάδες μεταποιητικές μονάδες στον καπνό, να κλείσουν οργανώσεις όπως η ΚΥΔΕΠ (δημητριακά) και η ΣΥΝΕΛ (λιπάσματα) και το πιο πρόσφατο τρανταχτό παράδειγμα είναι ότι έκλεισαν τα δύο από τα πέντε εργοστάσια της «Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης» το 2007 και τώρα τα άλλα τρία οδηγούνται στο ξεπούλημα.
Η εφαρμογή της ΚΑΠ και των συμφωνιών του ΠΟΕ μόνο αρνητικά αποτελέσματα είχε. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μαλακό σιτάρι. Μαλακό σιτάρι σημαίνει αλεύρι και ψωμί. Η χώρα μέχρι το 1992 είχε πλεόνασμα στο εμπορικό αγροτικό ισοζύγιο. Από την αναθεώρηση της ΚΑΠ του 1992 και όλες τις επόμενες αναθεωρήσεις έγινε ελλειμματική σε μαλακό σιτάρι. Να αναφερθεί ότι το 1981 καλλιεργήθηκαν 7.281.747 στρέμματα, το 1992 καλλιεργήθηκαν 3.267.119 στρέμματα, το 2006 τα στρέμματα που καλλιεργήθηκαν ήταν 1.650.000 και το 2010 έφτασαν τα 1.279.000. Δηλαδή το σιτάρι που χρειάζεται η χώρα για το ψωμί της εισάγεται μαζικά. Το κενό τώρα καλύπτεται με μαζικές εισαγωγές. Εξαιτίας των επιταγών της ΚΑΠ και του ΠΟΕ, η Ελλάδα έγινε πλέον ελλειμματική και στη ζάχαρη. Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ εφάρμοσαν την πολιτική της ΕΕ να περιοριστεί η παραγωγή στο 50% της εθνικής ποσόστωσης και να μειωθεί η τιμή παραγωγού κατά 36,5%. Το αποτέλεσμα ήταν η τευτλοκαλλιέργεια να συρρικνωθεί δραματικά. Το 2005 είχαν καλλιεργηθεί 418.000 στρέμματα με τεύτλα, ενώ το 2006 - πρώτη χρονιά εφαρμογής των νέων μέτρων της ΕΕ - καλλιεργήθηκαν 270.000 στρέμματα. Το 2007 καλλιεργήθηκαν κοντά στα 140.000 στρέμματα και έφτασαν τα πράγματα να καλλιεργηθούν το 2010 136.000 στρέμματα και φέτος μόλις 58.000 στρέμματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι ενώ η παραγωγή ζάχαρης ξεπερνούσε τους 320.000 τόνους πριν το 2006 και κάλυπτε τις ανάγκες της χώρας, χωρίς να χρειάζονται εισαγωγές, έφτασε φέτος να είναι μόλις 35.000 τόνοι (!) και να υπάρχει πλέον έλλειψη ζάχαρης στην ελληνική αγορά.
Από αυτήν την πολιτική κερδίζουν μόνο τα μονοπώλια και οι μεγάλες βιομηχανίες. Για παράδειγμα, στη ζάχαρη οι εισαγωγές γίνονται βασικά από τη Γαλλία, ενώ την ΕΒΖ επιδιώκουν να αγοράσουν δύο γερμανικοί όμιλοι. Από την άλλη, η κυβέρνηση ακολουθεί κατά γράμμα τις ευρωεντολές και αντί να δώσει μια τιμή που θα αφήνει ένα λογικό κέδρος στους τευτλοπαραγωγούς, προκειμένου να συνεχίσουν να καλλιεργούν, προτιμά τις εισαγωγές, που στην πράξη στοιχίζουν ακόμα πιο ακριβά! Το ίδιο ισχύει και για την κτηνοτροφία που τα τελευταία χρόνια μαστίζεται ανελέητα από την πολιτική του ευρωμονόδρομου. Οι κτηνοτρόφοι έφτασαν πλέον σε σημείο να μην μπορούν να ταΐσουν τα ζώα τους. Η κτηνοτροφία επλήγη σημαντικά μετά την ένταξη της χώρας στη τότε ΕΟΚ, τώρα ΕΕ. Η αυτάρκεια της χώρας σε κρέας μειώθηκε δραστικά. Στα κοτόπουλα από 100% που ήταν το 1980 μειώθηκε στο 67%, στο βοδινό αντίστοιχα από το 66% έπεσε στο 27%, στο χοιρινό από 84% στο 41% και στο αιγοπρόβειο κρέας από 92% στο 80%.

Υπάρχει λύση

Η κατάσταση δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο για τους αγροτοκτηνοτρόφους αν δεν υπάρξουν: Εγγυημένες τιμές παραγωγού και επιδοτήσεις που θα διασφαλίζουν βιώσιμο εισόδημα. Μείωση του κόστους παραγωγής. Προστασία της εγχώριας παραγωγής από τις αθρόες εισαγωγές.
Αυτό σημαίνει ανάγκη αλλαγής της εφαρμοζόμενης πολιτικής. Σ' αυτό το σάπιο σύστημα οι φτωχομεσαίοι αγρότες και κτηνοτρόφοι δεν έχουν σωτηρία, αφού η ακολουθούμενη πολιτική στοχεύει στο ξεκλήρισμά τους προς όφελος των συμφερόντων των καπιταλιστών παραγωγών και των μονοπωλίων.
Μπορεί τα στελέχη της κυβέρνησης και των κομμάτων του ευρωμονόδρομου να καμώνονται τους ανήξερους για τις συνέπειες της πολιτικής που επί δεκαετίες έχουν αποδεχτεί και επιβάλει στη χώρα, αλλά οι ευθύνες τους δεν μπορούν να κρυφτούν. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει επάρκεια και αυτάρκεια στη χώρα σε σιτάρι, σε ζάχαρη, σε κρέας, σε γάλα και άλλα αγροτικά προϊόντα, είναι το αποτέλεσμα της ολέθριας πολιτικής των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που μετέτρεψαν την Ελλάδα από χώρα εξαγωγής αγροτικών προϊόντων σε χώρα που καταναλώνει ό,τι «σαβούρα» της σερβίρουν οι πολυεθνικές από το εξωτερικό.
Η χώρα μπορεί να αναπτύξει την παραγωγή της σε γεωργία και κτηνοτροφία, να αποκτήσει αυτάρκεια σε αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα και μπορεί να αυξήσει τις εξαγωγές της. Μπορεί να παράγει φτηνά και υγιεινά προϊόντα σε όφελος του λαού. Τα ατού που διαθέτουμε είναι πολλά. Το εύφορο έδαφος, το κατάλληλο κλίμα, οι υπάρχουσες υποδομές και οι δυνατότητες της χώρας. Αλλά κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει με τους αντιαγροτικούς κανονισμούς της ΚΑΠ, με όρους «ελεύθερης αγοράς», με τους νόμους του κέρδους, σε καθεστώς κυριαρχίας των μονοπωλίων και με τους όρους του μνημονίου.
Το συμφέρον το μικρομεσαίων αγροτών βρίσκεται στην πρόταση του ΚΚΕ για αποδέσμευση από την ΕΕ, κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής και γης, κεντρικό σχεδιασμό της παραγωγής και λαϊκό έλεγχο.
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι θα παράγονται οι ποσότητες που χρειάζονται, για να καλυφθούν οι λαϊκές ανάγκες και όπου υπάρχει δυνατότητα, θα γίνονται εξαγωγές. Σημαίνει κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της βιομηχανίας αγροτικών εφοδίων, δηλαδή λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ενέργεια, μηχανήματα κλπ, αλλά και της μεταποιητικής βιομηχανίας. Μόνο έτσι τα αγροτικά εφόδια θα είναι φθηνότερα, γιατί δεν θα υπάρχει το καπιταλιστικό κέρδος. Η παραγωγή θα απορροφάται από τα κρατικά εργοστάσια με την κατάργηση της καπιταλιστικής αγροτικής εκμετάλλευσης και τη συνεταιριστικοποίηση της αγροτικής παραγωγής, από τη δημιουργία και στήριξη παραγωγικών συνεταιρισμών των μικρομεσαίων αγροτών που θα ενοποιούν τις μικροϊδιοκτησίες στη μεγάλη συνεταιριστική, με κοινές καλλιεργητικές φροντίδες και συλλογή, με κρατική επιστημονική στήριξη. Αυτό σημαίνει ότι κανένας μικρομεσαίος αγρότης δεν θα ξεκληριστεί. Οι μικρομεσαίοι αγρότες δεν θα έχουν καμία αγωνία σε τι τιμή θα αγοράσουν σπόρους, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και άλλα, και σε τι τιμές θα πουλήσουν τα προϊόντα τους. Θα εργάζονται ανθρώπινα στον παραγωγικό συνεταιρισμό ή στο εργοστάσιο και, φυσικά, καμιά αβεβαιότητα δεν θα υπάρχει στους εργαζόμενους στα εργοστάσια, που θα είναι κοινωνικοποιημένα. Αυτός ο τρόπος παραγωγής θα σχεδιάζεται για κάθε προϊόν και κλάδο και για την κτηνοτροφία, για παραγωγή εγχώριων, φθηνών, ποιοτικών τροφίμων, καλύπτοντας τις διατροφικές και άλλες ανάγκες του λαού. Αυτός ο παραγωγικός τρόπος εξασφαλίζει δουλειά και όχι ανεργία, εγγυάται ανάπτυξη παραγωγικών δυνάμεων σε όφελος της λαϊκής ευημερίας, δίνει προοπτική και συμφέρει τους μικρομεσαίους αγρότες, εργατοϋπάλληλους, μικροεπαγγελματίες και νέους. Η μικρομεσαία αγροτιά θα πρέπει να αντιληφθεί πως η λύση βρίσκεται στον παραγωγικό συνεταιρισμό, στο πλαίσιο της λαϊκής εξουσίας και λαϊκής οικονομίας.

Κώστας ΔΕΤΣΙΚΑΣ

«ΚΟΥΡΕΜΑ» ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ Χαριστική βολή σε Ταμεία και συντάξεις

Οι αποφάσεις τρόικας και κυβέρνησης τη βδομάδα που πέρασε προδιαγράφουν ένα βαρύ χειμώνα για τα εργατικά και ασφαλιστικά δικαιώματα εργαζομένων και συνταξιούχων. Το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων και αυτών που είχαν τα Ταμεία οδηγεί στην οριστική χρεοκοπία τους, στη λεηλασία και του τελευταίου ευρώ που έχει απομείνει από τις εισφορές των εργαζομένων. Σηματοδοτούν μια νέα επέλαση στις συντάξεις, στις παροχές Υγείας, στις υπηρεσίες Πρόνοιας που δίνονταν μέσω των ασφαλιστικών ταμείων. Η κυβέρνηση σήκωσε το πιστόλι, όπλισε και έδωσε τη χαριστική βολή στα Ταμεία και τις συντάξεις.

Αυτή είναι η πραγματικότητα, όσο και αν η κυβέρνηση επιχειρεί με απύθμενο θράσος να εξαπατήσει τους εργαζόμενους, να κρύψει τις καταστροφικές συνέπειες των αποφάσεών της για τη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση. Η στάση της κυβέρνησης και η προσπάθεια να δικαιολογήσει αυτό το έγκλημα είναι πέρα για πέρα προκλητική.
Ποια είναι η γραμμή προπαγάνδας της κυβέρνησης;
α) Οτι δεν έγινε και τίποτα τρομερό, αφού, όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος, «τα Ταμεία ενδέχεται να έχουν κάποια μικρή μείωση» και πως η κυβέρνηση θα ενισχύσει την περιουσία τους, σε κάθε περίπτωση ότι υπάρχει εγγύηση για τις συντάξεις, από την πολιτεία και το σύνταγμα..! Ταυτόχρονα, επιχειρώντας να υποβαθμίσει το μέγεθος της λεηλασίας είπε πως η αξία της περιουσίας των Ταμείων αντιστοιχεί στην επιχορήγηση που δίνει το κράτος στο διάστημα δύο ετών.
β) Ανάλογη τοποθέτηση έκανε και ο υπουργός Υγείας, Α. Λοβέρδος, που ισχυρίστηκε ότι οι απώλειες των Ταμείων από το «κούρεμα» θα καλυφθούν μέσα από την κρατική επιχορήγηση. «Τα Ασφαλιστικά Ταμεία παίρνουν από το κράτος ετήσια επιχορήγηση περίπου 14 δισ. Με την απόφαση αυτή τη χτεσινή... η ετήσια επιχορήγηση του κράτους προς τα Ταμεία θα είναι 15 δισ. Υπάρχει, δηλαδή, 1 δισ. διαφορά από αυτά που κατά βάση κάθε χρόνο γίνονται και σε αυτά που θα γίνουν από το 2012... Δίνοντας 1 δισ. το χρόνο σε μια διάρκεια νομίζω περίπου 10 με 15 χρόνια, έχουμε τ' Ασφαλιστικά Ταμεία με τα λεφτά που είχαν».
γ) Με τη σειρά του, ο υπουργός Εργασίας επικαλέστηκε το γεγονός ότι από την κρίση τα Ταμεία χάνουν αρκετά έσοδα και άρα από εκεί προέρχεται ο κίνδυνος και όχι από το «κούρεμα».

Εγκλημα σε βάρος των Ταμείων

Και οι τρεις τοποθετήσεις, με παραλλαγές, εξυπηρετούν την ίδια σκοπιμότητα, την υποβάθμιση του εγκλήματος που συντελείται. Ο υπουργός Οικονομικών μιλάει γενικά για «μικρή μείωση», όταν η απόφασή τους «κουρεύει» κατά 50% τα αποθεματικά των Ταμείων που ήταν τοποθετημένα σε κρατικούς τίτλους και υπολογίζονται στα 26 δισ. ευρώ. Ο υπουργός Υγείας επιχειρεί να υποβαθμίσει το γεγονός, αφού όπως λέει με ένα επιπλέον δισ. ευρώ το χρόνο από την κρατική επιχορήγηση, μέσα σε 10 -15 χρόνια η χασούρα θα καλυφθεί. Ετσι, όμως, αποκαλύπτει αυτό που θέλει να κρύψει ο άλλος υπουργός. Οτι, δηλαδή, οι απώλειες όχι μόνο δε θα είναι μικρές, αλλά θα ξεπεράσουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ και αυτά τα Ταμεία θα τα αναπληρώσουν ύστερα από 10 έως 15 χρόνια! Αν τα αναπληρώσουν. Εκτός, βέβαια, και αν 10 και πάνω δισεκατομμύρια ευρώ, όταν πρόκειται για την περιουσία των Ταμείων, δεν είναι και ένα τόσο σοβαρό ποσό για τον υπουργό Οικονομίας. Ο πολιτικός κυνισμός τους δεν έχει όρια.
Πρέπει, όμως, να σταθούμε και στις επιμέρους επισημάνσεις των υπουργών, για το ύψος των αποθεματικών των Ταμείων, αλλά και της κρατικής επιχορήγησης. Πράγματι, η περιουσία των Ταμείων είναι μικρή, πολύ μικρή. Οχι όμως επειδή το ύψος της κρατικής επιχορήγησης είναι μεγάλο, όπως αφήνουν να εννοηθεί οι υπουργοί της κυβέρνησης. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει. Η περιουσία των Ταμείων είναι μικρή, γιατί εκτός των άλλων και η κρατική επιχορήγηση είναι ελάχιστη. Και κάθε χρόνο πριονίζεται ακόμα περισσότερο. Η υποχρηματοδότηση των Ταμείων τόσα χρόνια από το κράτος είναι μια βασική αιτία που τα Ταμεία σήμερα δεν έχουν τα αποθεματικά που πρέπει.
Να γιατί το «κούρεμα», η αφαίρεση δηλαδή πόρων από τα Ταμεία είναι ακόμα πιο εγκληματική, επειδή ακριβώς η κρατική επιχορήγηση είναι τόσο χαμηλή. Που σημαίνει ότι τα αποθεματικά αυτά θα λείψουν σήμερα, αύριο, γιατί πλέον τα Ταμεία δεν θα διαθέτουν εκείνα τα περιουσιακά στοιχεία που είχαν μέχρι χτες, για να καλύψουν - έστω εν μέρει - τις ανάγκες τους. Οσο για τις εγγυήσεις και το σύνταγμα, αυτές είναι πομφόλυγες που δεν έχουν την παραμικρή αξία. Μήπως δεν είναι αυτή η κυβέρνηση, με αυτό το σύνταγμα σε ισχύ, που περικόπτει τις συντάξεις στο όνομα της βιωσιμότητας του συστήματος και της δύσκολης οικονομικής κατάστασης;

Διαχρονική η ληστεία των αποθεματικών

Οσο για τα αποθεματικά των Ταμείων, αυτά είναι λίγα, γιατί καταληστεύτηκαν από το αστικό κράτος και τις κυβερνήσεις του. Πάνω από 50 δισεκατομμύρια ευρώ λεηλατήθηκαν μετά το 1950. Στο τέλος του 2010, τα χρέη κράτους και εργοδοτών προς τα Ταμεία που δεν αποδίδονταν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ανέρχονταν στο ποσό των 14 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οσο δηλαδή και τα μισά αποθεματικά των Ταμείων. Η εισφοροδιαφυγή, σε ετήσια βάση, έχει φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια ευρώ.
Τα Ταμεία - και μέσω αυτών οι εργαζόμενοι - πλήρωσαν τη μεταπολεμική ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Ελλάδα. Πλήρωσαν για να στήσουν οι καπιταλιστές με δανεικά και αγύριστα επιχειρήσεις, τράπεζες, καράβια. Πλήρωσαν το χρηματιστηριακό τζόγο, στον οποίο έριξαν τον ιδρώτα του εργάτη, για να έχουν ρευστό οι επιχειρήσεις. Πλήρωσαν το χρηματιστηριακό παροξυσμό των δομημένων ομολόγων. Πλήρωσαν κάθε είδους απάτη μέσα και έξω από τους ναούς του τζόγου. Πληρώνουν και τώρα με το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων. Πλήρωσαν την ανάπτυξή τους, πληρώνουν και την κρίση τους, που έφερε η ανάπτυξή τους.
Επιπλέον, οι υπαρκτές και μεγάλες απώλειες που έχουν σήμερα τα Ταμεία, εξαιτίας της καπιταλιστικής κρίσης, δεν κάνουν λιγότερο επώδυνες τις απώλειες από το «κούρεμα». Το αντίθετο, τις κάνουν ακόμα χειρότερες. Οι υπουργοί της κυβέρνησης εκτίθενται. Γιατί στη μείωση των μισθών, στη διάλυση των συλλογικών συμβάσεων, που συνεπάγονται και λιγότερα έσοδα για τα Ταμεία έχουν βάλει και αυτοί το χέρι τους. Γιατί η πολιτική της κυβέρνησης όχι μόνο δεν περιορίζει τις συνέπειες της κρίσης - όπως είναι και τα μειωμένα έσοδα των Ταμείων - αλλά τις πολλαπλασιάζει. Η κυβέρνηση είναι υπεύθυνη όχι μόνο γιατί υπηρετεί ένα σύστημα που γεννά κρίσεις. Αλλά και γιατί, μέσα στις συνθήκες αυτές, παρεμβαίνει με συγκεκριμένο τρόπο, συγκεκριμένη πολιτική, για να φορτωθούν τα βάρη της κρίσης στην πλάτη του λαού. Δεν είναι ουδέτερος παρατηρητής, ούτε ο «προστάτης άγιος», όπως θέλει να παρουσιάζεται που δήθεν πασχίζει για την προστασία όλων. Το αντίθετο κάνει. Οδηγώντας το κυβερνητικό καράβι, ρίχνει στο κεφάλαιο σωσίβιο για να το βγάλει στην αντίπερα όχθη και σπρώχνει τους εργάτες ακόμα πιο βαθιά στη θάλασσα της πτώχευσης.

Προετοιμάζουν τη νέα επίθεση

Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο, με αυτήν την πολιτική, μαζί με την τρόικα, παρεμβαίνουν και διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για νέα επίθεση στο Ασφαλιστικό. Το «κούρεμα» των αποθεματικών των Ταμείων, σημαίνει νέο «κούρεμα» στις συντάξεις. «Κούρεμα» στις παροχές Υγείας, «κούρεμα» στις υπηρεσίες Πρόνοιας. Σημαίνει ακόμα πιο φτωχούς συνταξιούχους, ακόμα περισσότερα βάσανα για όλο το λαό. Γι' αυτό η υπεράσπιση της περιουσίας των Ταμείων τίθεται σήμερα επιτακτικά. Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να το αφήσουν να περάσει. Απαιτείται κινητοποίηση και αγώνας να αποτραπεί η νέα ληστεία των Ταμείων, να αποτραπεί η νέα επέλαση στις συντάξεις που βρίσκεται επί θύραις.
Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι και μέσα από αυτό το διαρκές έγκλημα που συντελείται σε βάρος των αποθεματικών των Ταμείων, πρέπει να σκεφτούν και να τοποθετηθούν ευρύτερα για το ζήτημα της Κοινωνικής Ασφάλισης. Για το ποια οικονομία και ποια κοινωνία μπορεί να τους εξασφαλίσει πραγματικά αξιοπρεπείς συντάξεις, δωρεάν δημόσιες και σύγχρονες υπηρεσίες Υγείας. Ποια οικονομία μπορεί να τους εξασφαλίσει ότι οι κόποι μιας ζωής δε θα γίνονται βορά στο χρηματιστήριο, οι εισφορές τους δε θα χρηματοδοτούν τους καπιταλιστές, για να αποκτούν εργοστάσια τράπεζες και καράβια. Μια τέτοια οικονομία, μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Εγινε πραγματικότητα στις χώρες του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε. Μπορεί να γίνει πραγματικότητα μέσα στη Λαϊκή Οικονομία με Λαϊκή Εξουσία, με τα συγκεντρωμένα και βασικά μέσα παραγωγής στα χέρια του λαού, όταν ο ιδρώτας του δε θα πηγαίνει στράφι, δε θα γίνεται χλιδή και παρασιτισμός για τους καπιταλιστές. Με αξιοποίηση όλων των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας, με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο, εξοπλισμένοι με την εμπειρία των σοσιαλιστικών χωρών και η Κοινωνική Ασφάλιση μπορεί να είναι και πραγματικά «κοινωνική» και «ασφάλιση». Να έχει δηλαδή, στο κέντρο της προσοχής της, την προστασία και φροντίδα του εργαζόμενου ανθρώπου, τον άνθρωπο - δημιουργό.

Γιάννης ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΗΣ ΕΕ Ο λαός θα πληρώσει πολλαπλάσιο το «κούρεμα»

Νέα μέτρα και ανατροπές στα τέλη του χρόνου φέρνουν η δανειακή σύμβαση για την ελεγχόμενη χρεοκοπία και το «Σύμφωνο για το ευρώ»

Την επισημοποίηση της ελεγχόμενης πτώχευσης για την Ελλάδα και την επιτάχυνση μέτρων που οδηγούν σε μεγαλύτερη εξαθλίωση εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά σηματοδοτεί η απόφαση της Συνόδου Κορυφής για το λεγόμενο «κούρεμα» μέρους του κρατικού χρέους της χώρας, ως συνέπεια της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και της ανάγκης να απαξιωθεί μέρος του κεφαλαίου. Σύμφωνα με το κείμενο - δήλωση που υπέγραψαν οι αρχηγοί των χωρών - μελών, από το σύνολο του κρατικού χρέους, που εκτιμάται ότι κινείται γύρω στα 350 δισ. ευρώ, επέρχεται «κούρεμα» 50% σε κρατικά ομόλογα ύψους 200 δισ. περίπου. Τα ομόλογα αυτά βρίσκονται κυρίως σε ελληνικές τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία της χώρας, αλλά και σε ξένες τράπεζες.
Το πώς ακριβώς θα γίνει το «κούρεμα», το αν θα υπάρχει επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής τους, ποιο θα είναι το επιτόκιο και άλλα στοιχεία που συνδέονται με τις τοκοχρεολυτικές δόσεις με τις οποίες θα επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός μετά το «κούρεμα», δεν είναι ακόμα γνωστά. Οπως αναφέρεται στη Δήλωση της Συνόδου, «το νέο πρόγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθεί έως το τέλος του 2011 και η ανταλλαγή ομολόγων να εφαρμοστεί στις αρχές του 2012». Μέχρι τότε επιδιώκουν να έχει ψηφιστεί από το ελληνικό Κοινοβούλιο η νέα δανειακή σύμβαση.
Το πρώτο απτό αποτέλεσμα της συμφωνίας - συμβιβασμού των Βρυξελλών είναι η λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία κατέχουν κρατικά ομόλογα αξίας περίπου 26 δισ. ευρώ, από τα οποία αυτόματα εξαφανίζονται τα 13 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση, διά του υπουργού Οικονομικών, αρνήθηκε να αναλάβει οποιαδήποτε δέσμευση για κάλυψη της σχετικής ζημιάς. Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση η κυβέρνηση αναλαμβάνει δεσμεύσεις για την ανακεφαλαιοποίηση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, όπου αναμένεται να ρίξει μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια.
Με βάση την απόφαση της Τετάρτης:

• Στόχος της συγκεκριμένης ρύθμισης είναι «να διασφαλίσει την απομείωση της σχέσης του χρέους προς το ΑΕΠ με στόχο να φτάσει το 120% έως το 2020».
• Το πρόγραμμα διαχείρισης του χρέους προβλέπει ότι η Ελλάδα θα πάρει δάνεια από την τρόικα ύψους 130 δισ. που θα αξιοποιηθούν, πρώτον, για την πληρωμή ομολογιακών τόκων και, δεύτερον, για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών.
• Στην Ελλάδα θα εγκατασταθεί ειδικός μηχανισμός της τρόικας. Οπως αναφέρεται, «η Επιτροπή, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους εταίρους της στην τρόικα, θα συγκροτήσει για τη διάρκεια του προγράμματος επιτόπου εποπτική ικανότητα, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής εθνικών εμπειρογνωμόνων, σε στενή και συνεχή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση και την τρόικα για την παροχή συμβουλών και συνδρομής ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη και πλήρης εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων».
• Παράλληλα και μαζί με το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων που έχει αποφασιστεί «η Ελλάδα δεσμεύει μελλοντικές ταμειακές ροές από το πρόγραμμα "Ηλιος" ή άλλα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις πέραν των ήδη περιλαμβανομένων στο πρόγραμμα προσαρμογής για την περαιτέρω μείωση του χρέους». Η ειδική αναφορά στο πρόγραμμα «Ηλιος» φαίνεται να μην είναι τυχαία, αφού πρόκειται για ένα πρόγραμμα από το οποίο προσδοκούν μεγάλα κέρδη πολυεθνικές από τη Γερμανία.

Τέλος, σημειώνεται ότι για τις χώρες που είναι στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, «η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα μπορούν να εξετάζουν τα σχέδια εθνικών προϋπολογισμών και μέτρα για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών και να γνωμοδοτούν επ' αυτών πριν από την έγκρισή τους από τα αντίστοιχα εθνικά Κοινοβούλια. Επιπλέον, η Επιτροπή θα παρακολουθεί την εκτέλεση των προϋπολογισμών και, εάν απαιτείται, θα προτείνει τροποποιήσεις κατά τη διάρκεια του έτους».

Μόνιμες ανατροπές και μέτρα

Σημείο αναφοράς στα συμπεράσματα της Συνόδου είναι, για μια ακόμη φορά, οι διακηρύξεις για το «Σύμφωνο για το ευρώ» και την οικονομική διακυβέρνηση, μέσω των οποίων η ΕΕ επιδιώκει να ισχυροποιήσει τα μονοπώλια και να κάνει πιο αποτελεσματική την προώθηση της στρατηγικής τους στα κράτη - μέλη. Μεταξύ άλλων, οι αποφάσεις της περασμένης Τετάρτης προβλέπουν:

1.Θέσπιση από κάθε κράτος - μέλος της Ζώνης του ευρώ «κανόνων ισοσκελισμένων προϋπολογισμών», που θα κατοχυρωθούν με νόμο ή μέσω του Συντάγματός τους. Επίσης, «δέσμευση των εθνικών Κοινοβουλίων για υιοθέτηση των "αυστηρών συστάσεων" που εκδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο εκάστοτε "οικονομικός επίτροπος" για την εφαρμογή των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών».Δηλαδή, μόνιμη λιτότητα και περικοπές σε κοινωνικές δαπάνες, στο όνομα του να μην υπάρχει ούτε ένα ευρώ που θα λείψει από τις επιδοτήσεις και τα άλλα προνόμια προς την πλουτοκρατία.

2. Συντονισμό των κρατών - μελών στη βάση του Συμφώνου για το ευρώ, ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωζώνης μέσω:α) Της μείωσης του λεγόμενου «εργατικού κόστους», ώστε να εναρμονιστεί με τους κύριους εμπορικούς εταίρους της Ευρωζώνης, δηλαδή τις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. β) Της παραπέρα «ελαστικοποίησης» της αγοράς εργασίας. γ) Των επιπλέον ανατροπών στην Κοινωνική Ασφάλιση. δ) Της μείωσης της φορολογίας στο κεφάλαιο.

3. Σε περίπτωση εμφάνισης υπερβολικού ελλείμματος σε μια χώρα - μέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να εξετάζει το προσχέδιο του προϋπολογισμού της και να θέτει δεσμευτικές «επιφυλάξεις» ως προς την ψήφισή του από το εθνικό Κοινοβούλιο. Επίσης, η Επιτροπή θα επιβλέπει τον προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής του και στην περίπτωση «αποκλίσεων» θα έχει τη δυνατότητα να προτείνει «τροποποιήσεις».Ουσιαστικά, η εκτέλεση των αντιλαϊκών προϋπολογισμών θα βρίσκεται διαρκώς υπό την ομπρέλα της ΕΕ, δίνοντας το πρόσχημα στις κυβερνήσεις να προχωρούν στη λήψη είτε νέων μέτρων, είτε στη δραστική περικοπή παροχών.

4. Διεύρυνση των δυνατοτήτων για την εφαρμογή περιορισμένων τροποποιήσεων στη Συνθήκη της Λισαβόνας.Στόχος, να γίνουν αλλαγές στις συνθήκες, ώστε να αναιρεθούν οι όροι που εμποδίζουν την έξοδο των «προβληματικών» χωρών (με υψηλά ελλείμματα και χρέη και χαμηλά επίπεδα ανταγωνιστικότητας) από το σκληρό πυρήνα του ευρώ.

Για την Ελλάδα ειδικότερα, βάσει του κειμένου των συμπερασμάτων και μετά από «απαίτηση της ελληνικής κυβέρνησης», όπως σημειώνεται στο σχετικό ντοκουμέντο, προβλέπεται η ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος λιτότητας στο πλαίσιο της νέας δανειακής συνθήκης. Πέραν των περιοδικών ελέγχων της τρόικας, θα συγκροτηθεί σώμα με ειδικούς τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα εγκατασταθούν μόνιμα στην Αθήνα και θα συνεργάζονται στενά και σε διαρκή βάση με την ελληνική κυβέρνηση και την τρόικα. Στο κείμενο επίσης τονίζεται ότι «η υλοποίηση και η εφαρμογή του προγράμματος είναι ευθύνη των ελληνικών αρχών».

Μπαξίσι και εγγυήσεις στις τράπεζες

Σε ό,τι αφορά στους τραπεζικούς ομίλους και την ενίσχυσή τους για να καλύψουν τις απώλειες από το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις της ΕΕ αποφάσισαν να δώσουν νέες εγγυήσεις και κονδύλια στις τράπεζες, ύψους 110 δισ. ευρώ, για να εξασφαλίσουν τη ρευστότητα και τη σταθερότητα των μονοπωλιακών ομίλων που εκπροσωπούν. Βάσει του σχεδίου, όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει μέχρι τον Ιούνη του 2012 να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια κατά 9% μετά τον υπολογισμό και της αξίας των κρατικών ομολόγων που διακρατούν.
Η ανακεφαλαιοποίηση θα γίνει κατά σειρά πρώτα από ιδιωτικές πηγές με αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου (συμπεριλαμβανομένης της αναδιάρθρωσης και της μετατροπής του χρέους σε μετοχές), στη συνέχεια από τα κρατικά ταμεία των χωρών τους και μόνο αν δεν μπορέσουν οι χώρες να τις ενισχύσουν, θα παίρνουν χρήματα από το ΕFSF. Σύμφωνα με το ίδιο σχέδιο, οι τράπεζες σε χώρες που βρίσκονται σε καθεστώς μνημονίου (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία) θα καλυφθούν από τα υπάρχοντα προγράμματα προσαρμογής, δηλαδή τα μνημόνια που προβλέπουν παροχή κεφαλαίων στους τραπεζικούς ομίλους, ή από το ΕFSF.
Ειδικά για τους ελληνικούς τραπεζικούς ομίλους, θα δοθεί επαρκής οικονομική στήριξη για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Με δεδομένο ότι το «κούρεμα» του κρατικού χρέους κλείδωσε στο 50%, για τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών θα χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια ύψους περίπου 15 δισ. ευρώ και πάνω σε αυτά 10 δισ. ευρώ για τις επισφάλειες από άλλα δάνεια σε πελάτες τους. Με βάση το συγκεκριμένο σενάριο, θα απαιτηθούν «φρέσκα» κεφάλαια ύψους 35 δισ. ευρώ. Θυμίζουμε ότι ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έχουν ήδη προσφέρει 108 δισ. ευρώ στους Ελληνες τραπεζίτες από το 2008 μέχρι σήμερα.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, στη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), αποφασίστηκε να ολοκληρωθούν οι τεχνικές λεπτομέρειες μέχρι το τέλος Νοέμβρη και το EFSF να τεθεί σε ισχύ το «συντομότερο δυνατόν» (στις αρχές του 2012). Η λειτουργία του θα είναι σε δύο άξονες:

α) Να προσφέρει εγγύηση από 10% μέχρι 30% σε νέα κρατικά ομόλογα που θα εκδίδουν τα κράτη - μέλη, ώστε σε περίπτωση αδυναμίας μιας χώρας να αποπληρώσει σύνολο ή μέρος του χρέους να καλύπτονται μερικώς οι απώλειες που θα υποστούν οι κάτοχοι των ομολόγων. Βάσει του συγκεκριμένου σχεδίου, εκτιμάται ότι το EFSF θα αυξήσει τους πόρους του στο 1 τρισ. ευρώ, από 440 δισ. ευρώ που είναι σήμερα (τα πραγματικά του διαθέσιμα δεν ξεπερνούν τα 220 δισ. ευρώ). Ουσιαστικά, πρόκειται για μια πρόσθετη εξασφάλιση που προσφέρουν οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις στους τραπεζίτες και τους τοκογλύφους, που δανείζουν με ληστρικά επιτόκια.

β) Να ενισχυθεί με συνδυασμό πόρων από το ΔΝΤ, τους προϋπολογισμούς των κρατών - μελών, ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά και κεφάλαια που θα αντλούνται από τρίτες χώρες, τις λεγόμενες «αναδυόμενες» οικονομίες των Κίνας, Ρωσίας, Βραζιλίας, Ινδίας κ.ά. Στόχος της ΕΕ είναι να επιμεριστεί η ζημιά από την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας και άλλων κρατών ανάμεσα σε όλες τις ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες, τα συμφέροντα των οποίων συνδέονται προς το παρόν με τη διάσωση του ευρώ.

 

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πλειοδοτεί στο τσάκισμα των λαϊκών δικαιωμάτων

Επί της ουσίας «ναι» στα παρελκόμενα της ελεγχόμενης χρεοκοπίας, παρά το ενδεχόμενο «όχι» στη νέα δανειακή σύμβαση

Γρηγοριάδης Κώστας

Δεν περίμενε την απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης για το «κούρεμα» του χρέους η ηγεσία της ΝΔ για να κάνει πράξη τη συναίνεση και συστράτευση με την κυβέρνηση για να περάσουν τα βάρβαρα μέτρα που οδηγούν σε μόνιμη χρεοκοπία και εξαθλίωση του λαό. Από την πρώτη στιγμή, έσπευσε να καταθέσει τα διαπιστευτήριά της στην υπηρέτηση της ίδιας στρατηγικής που προωθούν κυβέρνηση, τρόικα και πλουτοκρατία, αποδεικνύοντας στην πράξη τη στοχοπροσήλωση και τη στήριξη στην εφαρμοζόμενη πολιτική, διεκδικώντας ταυτόχρονα το ρόλο καλύτερου διαχειριστή της κρίσης.

Οσο και αν έλεγε ότι θα περιμένει την απόφαση της Συνόδου Κορυφής για να τοποθετηθεί, η αλήθεια είναι ότι είχε πάρει έγκαιρα θέση και μάλιστα επί της ουσίας του νέου μνημονίου, το οποίο, είτε το ψηφίσει, είτε όχι, το σίγουρο είναι ότι δεσμεύεται ρητά ότι θα το εφαρμόσει ως κυβέρνηση. Μέχρι τότε θα βάλει γερές πλάτες, για να εφαρμοστούν τα άγρια αντιλαϊκά μέτρα που περιλαμβάνει, όπως άλλωστε έκανε μέχρι τώρα με αξιοσημείωτη συνέπεια με το αρχικό μνημόνιο.

Το μήνυμα που έστειλε από τη Σύνοδο Κορυφής του ΕΛΚ ο Α. Σαμαράς δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών: Η ΝΔ στηρίζει πλήρως τους στόχους του μνημονίου και τις τρόικας, καθώς και τα μέτρα και τις διαρθρωτικές αλλαγές που τους υλοποιούν. «Σε κάθε περίπτωση σταθερά υποστηρίζω και θα το επαναλάβω σε λίγο στους ηγέτες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ότι η βιωσιμότητα του χρέους, εκτός από το όποιο κούρεμα, προϋποθέτει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και μεγάλα και συνεχή πρωτογενή πλεονάσματα», τόνισε προσερχόμενος στη σύνοδο του ΕΛΚ.

Σε μια φράση, ο πρόεδρος της ΝΔ τα είπε όλα: Και αποδέχθηκε το κούρεμα, που μέχρι τώρα ξόρκιζε, λέγοντας ότι είναι «απαγορευμένη λέξη», και έσπευσε να στηρίξει το βασικό «εργαλείο» για την εξόντωση του λαού, τα «πρωτογενή πλεονάσματα» ή τους «πλεονασματικούς προϋπολογισμούς» για τα επόμενα χρόνια. Την επόμενη μέρα, διά του εκπροσώπου Τύπου, ο πρόεδρος της ΝΔ άφησε σαφώς να διαφανεί η πλήρης σύμπλευσή του με την ουσία της συμφωνίας που φέρεται να παζαρεύει η κυβέρνηση με την τρόικα:

«Με τη νέα συμφωνία - σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις - οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ αναλαμβάνουν τη διαχείριση του ελληνικού χρέους και οι Ελληνες τη διαχείριση του ελλείμματος. Αναλαμβάνουμε δηλαδή τη δέσμευση να μηδενίσουμε το πρωτογενές έλλειμμα και να παράξουμε πρωτογενή πλεονάσματα, τη δέσμευση να έχουμε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς», τόνισε ο Γ. Μιχελάκης, εκφράζοντας την ανεπιφύλακτη συμφωνία του κόμματος στον υπ' αριθμόν ένα στόχο του νέου πολυετούς προγράμματος (διάβαζε νέο μνημόνιο) που συνοδεύει τη δανειακή σύμβαση και θα κατατεθεί από την κυβέρνηση και την τρόικα μέχρι το τέλος του έτους.

Ιδια πολιτική με άλλο «αμπαλάζ»

Φυσικά, η ηγεσία της ΝΔ γνωρίζει πολύ καλά ότι δέσμευση για πλεονασματικούς προϋπολογισμούς υπό την εξουσία των μονοπωλίων, σημαίνει απόλυτη εξαθλίωση και ανέχεια του λαού και πλήρης κατεδάφιση των εργασιακών - λαϊκών δικαιωμάτων. Πλεονασματικοί προϋπολογισμοί σημαίνει άγρια σφαγή των μισθών και των συντάξεων, εκατοντάδες χιλιάδες απολύσεις στο δημόσιο τομέα, κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, λουκέτο σε χιλιάδες σχολεία, κλείσιμο νοσοκομείων, κατάργηση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, άγρια φοροληστεία και χαράτσια δίχως τέλος σε μισθωτούς και συνταξιούχους, κατάργηση της Κοινωνικής Ασφάλισης και μετατροπή των συντάξεων σε φιλοδωρήματα, κ.ο.κ.

Δεν είναι τυχαίο βέβαια ότι στο κείμενο των συμπερασμάτων καλούνται τα κράτη - μέλη να υιοθετήσουν και μάλιστα σε επίπεδο συντάγματος, το στόχο για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς μέσα στο 2012. Ο πρόεδρος της ΝΔ πλειοδότησε: «Η Ελλάδα χρειάζεται πάνω απ' όλα ανάκαμψη της οικονομίας. Αυτό πρέπει να είναι η προτεραιότητα όλων, για να βγάλουμε πρωτογενή πλεονάσματα, να βγούμε από την κρίση», τόνισε στη δήλωση που έκανε την Πέμπτη σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης.

Επανέλαβε επίσης ότι η ΝΔ δεν θέλει να αλλάξει τους στόχους του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου, αλλά «το μείγμα της πολιτικής» ή «τη συνταγή» όπως λένε. Συνειδητά, βέβαια, ο Α. Σαμαράς αποφεύγει να γίνεται πιο συγκεκριμένος για τα μέτρα που περιλαμβάνει το περιβόητο «μείγμα πολιτικής», ειδικά στις δημόσιες εμφανίσεις του, ακριβώς γιατί ο απροκάλυπτα φιλομονοπωλιακός χαρακτήρας τους απωθεί τα λαϊκά στρώματα.

Η «συνταγή» που επαγγέλλεται περιλαμβάνει νέα δραστική μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα κέρδη των επιχειρήσεων και τα μερίσματα των καπιταλιστών, απαλλαγή από τις εργοδοτικές εισφορές, δραστική μείωση του κράτους και του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων, περικοπές των κοινωνικών δαπανών, ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις παντού... Αυτή είναι η «αναπτυξιακή πολιτική» που υπόσχεται η ηγεσία της ΝΔ, η οποία βέβαια δε διαφέρει σε τίποτα από αυτήν που εφαρμόζουν κυβέρνηση και τρόικα.

Η ΝΔ συμφώνησε επίσης και με το ύψος του «κουρέματος», το οποίο ως γνωστό πρότεινε η τρόικα στην τελευταία έκθεσή της, τις διαπιστώσεις της οποίας επικρότησε θερμά. Την ημέρα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης, ο εκπρόσωπος Τύπου έδωσε τις ευλογίες του σε «ελάφρυνση του χρέους, που θα μας επιστρέψει - τουλάχιστον - εκεί που ήμασταν το 2009 και πριν αρχίσουν όλες αυτές οι θυσίες». Οι ανούσιες παρατηρήσεις εξάλλου που έκανε ο ίδιος ο Α. Σαμαράς για τα ασφαλιστικά ταμεία και τη «ρευστότητα στην αγορά» επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές.

Δημαγωγούν και ψηφοθηρούν

Μετά τα παραπάνω, είναι ολοφάνερο ότι το προεξοφλούμενο «όχι» στη νέα δανειακή σύμβαση και το νέο μνημόνιο που τη συνοδεύει έχει βαθιά υποκριτικό και κατ' εξοχήν ψηφοθηρικό χαρακτήρα. Προκειμένου να αποπροσανατολίσει, επιχείρησε να πουλήσει το παραμύθι της εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας. «Εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας στο πλαίσιο των συμφωνιών για την αντιμετώπιση του χρέους δεν συζητάμε, δεν δεχόμαστε», ήταν η χαρακτηριστική κορόνα του προέδρου των στελεχών της ΝΔ.

Φυσικά ψεύδονται συνειδητά και ρίχνουν στάχτη στα μάτια του λαού για να κρύψουν τη συναίνεση και συστράτευσή τους στα βάρβαρα μέτρα. Και, βέβαια, συνιστά απύθμενη υποκρισία να σηκώνει η ηγεσία της ΝΔ τη σημαία του θεματοφύλακα της εθνικής κυριαρχίας, όταν το όνομα του Α. Σαμαρά φιγουράρει κάτω από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, την οποία προσυπέγραψε φαρδιά - πλατιά ως υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Συνολικά βέβαια η ΝΔ, που επαίρεται ότι είναι το κόμμα που εκφράζει αυθεντικά τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, έχει στηρίξει το σύνολο των ευρω - συνθηκών και αποφάσεων των κοινοτικών οργάνων που εκχωρούν κυριαρχικά δικαιώματα στη λυκοσυμμαχία, υπηρετώντας το γενικό συμφέρον της ντόπιας αστικής τάξης.

Το συμπέρασμα που πρέπει να βγάλει ο λαός είναι ότι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται να αλλάξουν, είναι σάπια και αντιδραστικά, όπως και το σύστημα που υπηρετούν. Τα βάρβαρα μέτρα ήταν στο πρόγραμμα και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, τα είχαν ψηφίσει στην ΕΕ πριν την κρίση, κατά συνέπεια είναι ψέμα ότι τους τα επέβαλαν οι ξένοι εταίροι τους. Η ΝΔ και τα άλλα κόμματα που παριστάνουν ότι αντιπολιτεύονται την κυβέρνηση, διεκδικούν την πιο γρήγορη και αποτελεσματική εφαρμογή τους και γι' αυτό πρέπει να υποστούν ισχυρό πλήγμα. Να ηττηθεί η πολιτική τους από το λαό σε όλα τα επίπεδα.

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

 

«ΚΟΥΡΕΜΑ» ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

 

Ρύθμιση για τη στήριξη του κεφαλαίου

Η απόφαση των Βρυξελλών θα σηματοδοτήσει κλιμάκωση του πολέμου που έχει εξαπολύσει η πλουτοκρατία σε βάρος των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων

Ρωτάνε πολλοί ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από το «κούρεμα» του κρατικού χρέους και πώς ο καθένας από εμάς θα το βιώσει στην καθημερινότητά του. Το ερώτημα είναι εύλογο γι' αυτό και διάφοροι παράγοντες που εμφανίζονται ως αυθεντίες, δίνουν, τις τελευταίες μέρες, ποικίλες απαντήσεις, με κοινή γραμμή να καθησυχάσουν τους εργαζόμενους για τα επερχόμενα. Ομως, τέτοιου είδους ρύθμιση κρατικού χρέους δεν υπήρξε ποτέ στην οικονομική ιστορία του καπιταλισμού. Υπάρχουν εκατοντάδες περιπτώσεις χρεοκοπίας κρατών, ωστόσο για πρώτη φορά βρίσκεται σε εξέλιξη μια «ελεγχόμενη» πτώχευση χώρας, που ανήκει σε συνασπισμό καπιταλιστικών χωρών με ενιαίο νόμισμα, στο πλαίσιο του οποίου εντείνονται οι ανταγωνισμοί και οι αντιθέσεις, ενώ κάποιες από τις χώρες - μέλη βρίσκονται ή απειλούνται να βρεθούν άμεσα σε φάση οικονομικής κρίσης και κάποιες άλλες αντιμετωπίζουν ήδη αυτό που με μια κουβέντα έχει ονομαστεί «κρίση χρέους». Από αυτή την άποψη η αντιστοίχιση των συνεπειών που υπήρχαν σε άλλες χώρες που χρεοκόπησαν στο παρελθόν, με την περίπτωση της πτώχευσης της ελληνικής οικονομίας, μάλλον δε δίνει αξιόπιστη εικόνα για όσα θα συμβούν μετά τις οριστικές αποφάσεις - ρυθμίσεις ΕΕ - κυβέρνησης.

Οι συνέπειες που θα συνοδεύσουν τις αποφάσεις για το «κούρεμα» είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα κινούνται στο γνωστό καμβά της αντιδραστικής πολιτικής και των αντιλαϊκών μέτρων, που παίρνονται σε ολόκληρη την ΕΕ. Το ΚΚΕ είχε προειδοποιήσει γι' αυτό από την πρώτη στιγμή. Ο πόλεμος της πλουτοκρατίας ενάντια στους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα δεν είναι φαινόμενο που αφορά μόνο τη δική μας χώρα. Τα ίδια γίνονται παντού, αφού η στρατηγική της ΕΕ για εξασφάλιση ακόμα μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας των ευρωενωσιακών επιχειρήσεων σημαίνει ολομέτωπη προώθηση των πολιτικών που θα οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη χειροτέρευση της θέσης των εργαζομένων στην κοινωνία.

Εκείνο που σίγουρα θα είναι εντελώς διαφορετικό για τα δικά μας λαϊκά στρώματα θα είναι, πρώτον, η ένταση των μέτρων που θα επιβληθούν και τα οποία θα ενταχθούν στο νέο μνημόνιο που θα συνταχθεί μέσα στο 2011 και, δεύτερον, το γεγονός ότι τα καινούρια μέτρα θα πλήξουν εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά που είναι ήδη εξουθενωμένα από τα αλλεπάλληλα κύματα μέτρων που έχει επιβάλει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Διαδικασία ελεγχόμενης πτώχευσης

Οι αποφάσεις της ΕΕ για το ελληνικό χρέος προβλέπουν, με δυο λόγια, το «κούρεμα», κατά 50%, ενός μέρους των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου και ειδικά του τμήματος εκείνου που έχουν στην κατοχή τους κυρίως τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία, ελληνικές τράπεζες και τράπεζες της ΕΕ. Βρισκόμαστε σε μια σημαντική καμπή της διαδικασίας ελεγχόμενης καταστροφής κεφαλαίων, στο πλαίσιο της οξύτατης οικονομικής κρίσης που ταρακουνάει τα θεμέλια των καπιταλιστικών οικονομιών. Το αντίτιμο όλης αυτής της βάρβαρης και απάνθρωπης για τους εργαζόμενους πολιτικής, είναι να εξασφαλιστεί ότι το 2020 το δημόσιο χρέος της χώρας θα αποτελεί το 120% του ΑΕΠ! Να επανέλθουν, δηλαδή, τα δημοσιονομικά δεδομένα στα επίπεδα του 2009, τότε που κρίθηκε ότι πρέπει να σημάνει συναγερμός και εκτιμήθηκε ότι η κατάσταση είχε φτάσει στο μη περαιτέρω.
Τους αριθμούς και το ακριβές περιεχόμενο της ρύθμισης που αποφασίστηκε στις Βρυξέλλες, πώς διαμορφώνονται το χρέος, τα επιτόκια, τα χρονοδιαγράμματα εξυπηρέτησης, τα νέα δάνεια και τα επιτόκιά τους, είναι ζητήματα που μένει να τα δούμε, εάν και εφόσον τα παρουσιάσει κάποια στιγμή η κυβέρνηση. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια δεδομένα.
Τα όρια της οικονομικής δραστηριότητας των καπιταλιστικών χωρών προσδιορίζονται από τη δυνατότητα των κεφαλαιοκρατών να έχουν προσοδοφόρες τοποθετήσεις των κεφαλαίων τους. Κάποια στιγμή ο βαθμός συσσώρευσης των κεφαλαίων φτάνει σε τέτοιο σημείο που πλέον δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστούν ικανοποιητικά κέρδη για τέτοιου μεγέθους κεφάλαια. Τότε ξεσπάει η οικονομική κρίση. Και κρίση σημαίνει μαζική καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων, πρώτα και κύρια της εργατικής δύναμης και στη συνέχεια καταστροφή μέσων παραγωγής και κεφαλαίων. Τις καταστροφικές επιπτώσεις της καπιταλιστικής κρίσης στην εργατική δύναμη τις βλέπουμε να εξελίσσονται με απίστευτους ρυθμούς: Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι άνεργοι, μαζική υποαπασχόληση, μείωση των εργατικών αποδοχών, κάθετη πτώση κάθε κρατικής δαπάνης κοινωνικού χαρακτήρα. Η καταστροφή των μέσων παραγωγής απεικονίζεται στο κλείσιμο χιλιάδων μικρών, αλλά και μεγάλων επιχειρηματικών μονάδων, που μη αντέχοντας την κρίση και τον ανταγωνισμό βάζουν λουκέτο. Αυτό που συντελείται τώρα είναι η καταστροφή μέρους του τραπεζικού κεφαλαίου που επί χρόνια φούσκωνε και στο όνομα της διαχείρισης του κρατικού χρέους.
Οι αποφάσεις για «κούρεμα» του χρέους, αλλά και των κεφαλαίων των τραπεζών, σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει ότι βρέθηκε κάποια οριστική λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης. Οι ρυθμίσεις που αποφασίστηκαν στις Βρυξέλλες είναι το αποτέλεσμα ενός πρόσκαιρου συμβιβασμού ανάμεσα σε αντιτιθέμενα συμφέροντα και δυνάμεις, συμβιβασμός που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανατραπεί. Το «κούρεμα» αποτελεί πράγματι μια αναπόφευκτη διαδικασία για την έξοδο από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου, με στόχο να αποκατασταθούν νέες ισορροπίες ανάμεσα στις ομάδες του κεφαλαίου, ωστόσο αυτό καθόλου δε σημαίνει ότι η πλουτοκρατία θα το καταφέρει με τις αποφάσεις της προηγούμενης Τετάρτης.

Οι τράπεζες

Οι τραπεζίτες είχαν ταχθεί αναφανδόν υπέρ της απόφασης του Ιούλη για «κούρεμα» 21%. Εκτιμούσαν ότι οι περισσότερες τράπεζες στη χώρα αντέχουν και περαιτέρω ψαλίδισμα των κρατικών ομολόγων σε ποσοστά περί το 30%, αλλά και στα μέσα της προηγούμενης βδομάδας που έγινε εμφανής η στάση Γερμανίας - Γαλλίας επανεκτίμησαν τις προσεγγίσεις τους μιλώντας για «δυνατότητα αφομοίωσης και ενός ποσοστού μέχρι 40%». Τώρα τα πράγματα ήρθαν διαφορετικά και το ποσοστό του «κουρέματος» είναι μεγαλύτερο. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν να χάσουν και σπουδαία πράγματα από τη μείωση των κεφαλαίων των τραπεζών κατά μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, πολύ περισσότερο που οι αποφάσεις στις Βρυξέλλες προβλέπουν ότι υπάρχει σχέδιο χρηματοδότησής τους για ανακεφαλαιοποίηση των χαρτοφυλακίων τους. Σκοτούρες έχουν οι μεγαλομέτοχοι και οι διοικήσεις των τραπεζών, που δηλώνουν ότι διαβλέπουν δύο κινδύνους. Ο πρώτος συνδέεται με τον τρόπο που θα γίνει η ενίσχυση - χρηματοδότησή τους, η οποία αν γίνει με την αγορά μετοχών από το Δημόσιο «κινδυνεύουν», λέει, να κρατικοποιηθούν. Ο δεύτερος έχει να κάνει με τις κινήσεις των ανταγωνιστών τους στο εξωτερικό, οι οποίοι, αν το επιλέξουν, μπορούν να βάλουν στο χέρι ελληνικές τράπεζες πληρώνοντας ακόμα και συμβολικά ποσά, αφού οι τιμές των τραπεζικών μετοχών κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Για παράδειγμα, η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας, που το 2007 είχε 50 ευρώ, σήμερα τιμάται περίπου 1,5 ευρώ! Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι τράπεζες και οι τραπεζίτες, που τα τελευταία χρόνια κατάφεραν να αποσπάσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ από τον παραγόμενο πλούτο, διαθέτοντας και το νέο κρατικό χρήμα που προβλέπεται από τη συμφωνία των Βρυξελλών, μαζί με κάποιες ανακατατάξεις που σύντομα θα γίνουν, πολύ γρήγορα θα ξεκινήσουν μια νέα διαδικασία συσσώρευσης κεφαλαίων και κερδών.

Τα ασφαλιστικά ταμεία

Το μεγάλο οφθαλμοφανές και καίριο πλήγμα από το «κούρεμα» θα το δεχτούν τα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων. Αν υπολογίσουμε ότι τα Ταμεία έχουν στην κατοχή τους ελληνικά ομόλογα αξίας 26 δισ. ευρώ, η ζημιά που θα προκληθεί αυτόματα, από τη συμφωνία κυβέρνησης - ΕΕ της Τετάρτης, είναι της τάξης των 13 δισ. ευρώ. Για να αντιληφθούμε το πρόβλημα που προκαλούν στα ασφαλιστικά ταμεία πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αυτή η απώλεια των 13 δισ. ευρώ από εργατικές εισφορές δεκαετιών, πρέπει να προστεθεί στις πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια που έχουν αρπάξει οι κυβερνώντες από τα Ταμεία, προκειμένου να εξασφαλίσουν ζεστό χρήμα για τη χρηματοδότηση των καπιταλιστικών επενδύσεων, πρέπει να προστεθεί στις δεκάδες δισεκατομμύρια που χάθηκαν στο χρηματιστηριακό τζόγο και πάλι προκειμένου να βρεθεί χρήμα - κεφάλαια για τους επιχειρηματικούς ομίλους, πρέπει να προστεθεί στα τόσα δισεκατομμύρια που έχουν ληστέψει από τα Ταμεία με την εισφοροδιαφυγή οι εργοδότες κ.ο.κ.

Η νέα επίθεση

Η έκταση και η ένταση των επιπτώσεων του «κουρέματος» στους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα καθορίζονται από τους σχεδιασμούς της πλουτοκρατίας - σε ΕΕ και Ελλάδα - να καταστήσει την επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα ακόμα πιο ανταγωνιστική και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για νέες κερδοφόρες επενδύσεις, με ό,τι αυτό σημαίνει. Ανταγωνιστικές οικονομίες προς την ΕΕ είναι οι οικονομίες της μακρινής Ασίας, όπου σε χώρες όπως η Κίνα, ή η Ινδία οι καπιταλιστές έχουν εξασφαλίσει την παραγωγική τους δραστηριότητα με μεροκάματα που δεν ξεπερνάνε τα 5 ευρώ. Χώρες άμεσης σύγκρισης για την ελληνική οικονομία θεωρούνται γειτονικά κράτη, όπως η Βουλγαρία ή η Ρουμανία, όπου το μεροκάματο φτάνει - δε φτάνει τα 10 ευρώ. Τέτοια δεδομένα ορέγονται οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου προκειμένου να κάνουν επενδύσεις, στοχεύσεις προς αυτή την κατεύθυνση θα τεθούν και με τα νέα μνημόνια που θα υπογράψουν οι κυβερνώντες για τα νέα δάνεια που προβλέπεται να δοθούν στο πλαίσιο του «κουρέματος» του κρατικού χρέους.
Τα αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα, που μέσα σε ενάμιση χρόνο άλλαξαν στην κυριολεξία τον κοινωνικό χάρτη της χώρας, πάρθηκαν στο όνομα των 65 δισεκατομμυρίων ευρώ που δανείστηκε η κυβέρνηση από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Ο καθένας μπορεί να φανταστεί τα μέτρα που έχουν στο συρτάρι τους τώρα που προβλέπεται η χορήγηση δανείων περίπου 120 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Είναι απόλυτα βέβαιο ότι ολόκληρη η επόμενη δεκαετία (και όχι μόνο) δε θα είναι απλά μια περίοδος λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων. Θα είναι χρονιές που θα οδηγήσουν στην απόλυτη εξαθλίωση τη μεγάλη πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων, μια περίοδος που οι κυβερνώντες στοχεύουν στην ακόμα μεγαλύτερη μείωση των λαϊκών εισοδημάτων, ώστε να αυξηθεί ακόμα περισσότερο το κομμάτι του παραγόμενου πλούτου που θα καρπώνεται η πλουτοκρατία. Τα νέα μνημόνια που θα μας σερβίρουν θα προβλέπουν νέα μείωση στα μεροκάματα και τους μισθούς, ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις στις συντάξεις, μαζικές απολύσεις εκατοντάδων χιλιάδων από το Δημόσιο, νέες ρυθμίσεις για το ασφαλιστικό σύστημα με στόχο την αύξηση του εργάσιμου βίου και την αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, σάρωμα της κρατικής περιουσίας με ιδιωτικοποίηση κάθε περιουσιακού στοιχείου που μπορεί να πωληθεί κ.ο.κ.
Το «κούρεμα» του χρέους που αποφασίστηκε στην ΕΕ είναι μια κρατικομονοπωλιακή ρύθμιση για να καλυφθούν οι ζημιές της πλουτοκρατίας, από την καπιταλιστική κρίση, μεταφέροντας όλα τα βάρη στους εργαζόμενους. Είναι μια ρύθμιση υποθήκευσης του παρόντος και του μέλλοντος των εργαζομένων στις αρπαχτικές διαθέσεις του κεφαλαίου. Μια ρύθμιση που δεν μπορεί να γίνει ανεκτή από τους εργαζόμενους.
Ο λαός μπορεί να σωθεί από τα καπιταλιστικά αδιέξοδα και τη βαρβαρότητα. Βασική προϋπόθεση γι' αυτό είναι οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα να συνειδητοποιήσουν, να πιστέψουν ότι διαθέτουν τη δύναμη και μπορούν με τον αγώνα τους να ανατρέψουν αυτή την πολιτική, μπορούν με το δικό τους λαϊκό μέτωπο να επιβάλουν την αποδέσμευση από την ΕΕ, να διαγράψουν μονομερώς το χρέος και με τη δική τους λαϊκή εξουσία να προχωρήσουν στην οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, που στο επίκεντρό της θα είναι οι συνεχώς διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες και η συνεχής προσπάθεια της κοινωνίας για την ικανοποίησή τους.

Γιώργος ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ

Οι «ελεγκτές» της ΕΕ, τα κυριαρχικά δικαιώματα και η πείρα από το «Σχέδιο Μάρσαλ»

 

Το «Σχέδιο Μάρσαλ» από πλευράς «στόχων» και «τεχνικής λειτουργίας» ήταν τέλειο. Λειτουργούσε με ενιαίο τρόπο και κάλυπτε τρεις στόχους. Βοηθούσε σημαντικά την οικονομία των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα προωθούσε προς την ανασυγκρότηση την ευρωπαϊκή οικονομία. Πάνω σ' αυτή την οικονομική ανάπτυξη του Δυτικού Κόσμου στήριζαν οι ΗΠΑ την εξωτερική, κυρίως αντικομμουνιστική πολιτική τους

Με αφορμή τις τεράστιες δυσκολίες και τις αντιθέσεις για διαχείριση του κρατικού χρέους στην Ευρωζώνη, που είναι δυσκολίες διαχείρισης της βαθιάς και συγχρονισμένης οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού στην ΕΕ, και διεθνώς, αλλά και με αφορμή την απόφαση των Συνόδων ΕΕ και Ευρωζώνης για το χρέος, αποφασίστηκε η εγκατάσταση μόνιμων «εμπειρογνωμόνων - ελεγκτών» εφαρμογής του προγράμματος των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων. Ετσι, η αστική προπαγάνδα προβάλλει έντονα το ζήτημα της μειωμένης εθνικής κυριαρχίας και της εκχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων στην ΕΕ. Λένε, μάλιστα, ότι εκχωρούνται στη Γερμανία, επειδή η Α.Μέρκελ επέμενε σ' αυτό. Ταυτόχρονα, η Α. Μέρκελ συνόδευε αυτή την «επιμονή της» με την επιμονή ότι κάνουμε τα πάντα για να ορθοποδήσει η ελληνική οικονομία, δηλαδή να σωθεί ο καπιταλισμός στην Ελλάδα. Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης αναφέρει ότι οι «εμπειρογνώμονες» έρχονται μετά από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση λέει ότι αυτοί μόνο συμβουλεύουν. Η κυβέρνηση αποφασίζει. Ολα αυτά, όπως και η πολεμική περί εκχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων από κάποιες αστικές δυνάμεις είναι αποπροσανατολιστικά, ανούσια. Οχι, γιατί δεν είναι πρόβλημα υπαρκτό. Οχι, γιατί δεν υπάρχουν και ποσοτικά νέες εκχωρήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά απ' τη στιγμή που η καπιταλιστική Ελλάδα είναι ενσωματωμένη στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, και ιστορικά και σήμερα, η αστική τάξη εκχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα. Βεβαίως, άλλοτε τα εκχωρεί με καλύτερους ή χειρότερους όρους γι' αυτήν, όμως είναι επιλογή της και δεν έχει να κάνει με στάση υποτέλειας. Αλλωστε, να τη σώσουν θέλουν. Επομένως, είναι συνειδητή επιλογή. Μόνο η εργατική εξουσία, ο λαός, σε συνθήκες που θα έχουν καταργηθεί οι καπιταλιστές και θα έχουν κοινωνικοποιηθεί τα μονοπώλια, μπορούν να υπερασπίσουν τα κυριαρχικά δικαιώματα.
Σχετικά με το συγκεκριμένο των μόνιμων «εμπειρογνωμόνων», υπάρχει ιστορικό προηγούμενο με το «Σχέδιο Μάρσαλ» και τους Αμερικανούς «εμπειρογνώμονες». Αυτήν την ιστορική πείρα παρουσιάζουμε, ακριβώς γιατί και τότε το εγχείρημα αποσκοπούσε στη σωτηρία, στη σταθεροποίηση και ενίσχυση του καπιταλισμού στην Ελλάδα. Και τότε υπήρχαν φωνές μερίδας των αστών περί απώλειας κυριαρχικών δικαιωμάτων. Οπως και τώρα με τις αποφάσεις για τη διαχείριση του κρατικού χρέους.
Ας το παρακολουθήσουμε μέσα από τα αποσπάσματα άρθρου στην ΚΟΜΕΠ, τ.5/2007, της Ελένης Μπέλλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο Τζέιμς Γουόρεν, ηγετικό στέλεχος της αμερικανικής οικονομικής αποστολής που υλοποίησε το «Σχέδιο Marschall» στην Ελλάδα, λέει τα εξής: «Οταν ήρθε η αμερικάνικη αποστολή [...] κατέληξαν με την κυβέρνηση Τσαλδάρη σε μια πολύ αυστηρή συμφωνία, πολλές πτυχές της οποίας αποτελούσαν σαφή παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας. Μπορεί κάλλιστα να πει κανείς ότι επρόκειτο όχι για απλή παρέμβαση, αλλά για επέμβαση στην εθνική κυριαρχία της χώρας. Προσωπικά πιστεύω ότι επρόκειτο για μια πολύ έξυπνη και επιτυχή κίνηση από την πλευρά των Ελλήνων ιθυνόντων. Ηταν μια μικρή ομάδα Ελλήνων πατριωτών - και δε χρησιμοποιώ τη λέξη τυχαία - που τόλμησαν να κάνουν βήματα που θα απέτρεπαν την καταστροφή της χώρας τους, η οποία κινδύνευε να εξελιχθεί σε Αλβανία ή Βουλγαρία. Η επιτυχία ήταν ότι έφεραν τους Αμερικανούς, όχι απλά ως συμβούλους, αλλά ως ελεγκτές και υπεύθυνους των αποφάσεων. Για τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα έπρεπε να καταπιεί την περηφάνια της και να αποδεχτεί ευρείες παρεμβάσεις. Αυτό ήταν το πνεύμα της συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών. [...] Γιατί, η Ελλάδα βρισκόταν σε ένα στρατηγικό σημείο. Και παρέμεινε στρατηγικά σημαντική έως το 1989 όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ενωση»¹.
Αναφερόμενος σε ορισμένες αντιδράσεις που προκάλεσε η υλοποίηση του «Σχεδίου Marschall» στην Ελλάδα, διευκρινίζει ότι:
«Υπήρχε ένας Αμερικανός και ένας Ελληνας ειδικός στον κάθε τομέα, όπως π.χ. στη γεωργία, την ύδρευση κ.ά. Ο Αμερικανός, που είχε και τα χρήματα, θεωρούσε ότι έπρεπε να υλοποιηθεί ένα έργο, αλλά μερικές φορές ο Ελληνας δεν μπορούσε να πάρει το "πράσινο φως" από το υπουργείο του, λόγω της γραφειοκρατικής κωλυσιεργίας. Τελικά, η απόφαση υλοποιείτο μετά την παρέμβαση του Αμερικανού αξιωματούχου. Μερικές φορές γινόταν και το αντίθετο». Και παραδέχεται ότι οι Αμερικανοί έμειναν περισσότερο και έκαναν «επεμβάσεις, όχι απλά παρεμβάσεις», ότι «αρκετές φορές λειτουργούσαν ως ταύροι εν υαλοπωλείω», αλλά τελικά μετρούν τα αποτελέσματα.
Ο κ. Κ. Μητσοτάκης, που ως πολιτικός υπηρέτησε με συνέπεια το καπιταλιστικό σύστημα, ανεξάρτητα από την εκάστοτε θέση του στο αστικό πολιτικό σύστημα, θεωρεί ως «βέβαιο ότι αν η Ελλάδα δεν είχε τη βοήθεια του "Σχεδίου Marschall" και του δόγματος Τρούμαν ο εμφύλιος πόλεμος θα είχε χαθεί», γι' αυτό η Ελλάδα χρωστά δυο φορές την (καπιταλιστική) σωτηρία της στις ΗΠΑ. Ισχυρίζεται ότι όσοι έζησαν την εποχή εκείνη γνωρίζουν ότι «η βεβαιότητα του αποτελέσματος ήταν κάθε άλλο παρά δεδομένη. Υπήρξαν στιγμές στη διάρκεια του εμφυλίου που το κράτος κλονίστηκε, πολλοί λιποψύχησαν και ήσαν έτοιμοι να εγκαταλείψουν τον αγώνα».
Ιδιαίτερη σημασία έχει και η σχετική αρθρογραφία του τελευταίου πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Charles Ries, ο οποίος δήλωσε ότι: «Πολλοί Ελληνες σήμερα περιγράφουν τον Αμερικανό πρέσβη Τζον Ε. Πιουριφόι (1950 - 1953) ως ένα είδος Ρωμαίου πραίτορα», ενώ στην πραγματικότητα ενδιαφερόταν «να διασφαλίσει ότι τα χρήματα των Αμερικανών φορολογουμένων θα έπιαναν τόπο»². Υποστήριξε ακόμη ότι χάρη στο «Σχέδιο Marschall» η βιομηχανική παραγωγή της Ελλάδας εκτινάχθηκε στα ύψη μετά τον πόλεμο, ότι γι' αυτήν την εκτίναξη χρειάστηκαν μόνο λίγα χρόνια και όχι δεκαετίες.

Η κατευθυντήρια γραμμή του «Σχεδίου Marschall» εκφωνήθηκε από τον στρατηγό και Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ George Marschall στις 5 Ιουνίου 1947. Αφορούσε το διακανονισμό προμήθειας από τις δυτικές καπιταλιστικές οικονομίες αμερικανικών εμπορευμάτων, αναγκαίων για την ανασυγκρότησή τους (οικονομική και στρατιωτική) σε χρονική περίοδο έλλειψης δολαρίων για την αγορά τους. Ο Marschall υποστήριζε ότι: «Κύριοι, δεν είναι ανάγκη να σας το πω. Η παγκόσμια κατάσταση είναι πάρα πολύ σοβαρή, κρίσιμη θα έλεγα. [...] Η Ευρώπη βρίσκεται σε τραγική οικονομική και ψυχολογική κατάσταση. [...] Στο έδαφός της παρατηρείται πλήρης ρήξη των συναλλαγών, ελλείψει υποδομών και εμπιστοσύνης. [...] Οι αγρότες αδυνατούν να ανταλλάξουν τα προϊόντα που παράγουν με τους κατοίκους των πόλεων. Ετσι αυτή η κατανομή της εργασίας, η οποία αποτελεί τη βάση του σύγχρονου πολιτισμού, απειλείται με πλήρη κατάρρευση. Από την άλλη μεριά στην Ευρώπη δεν υπάρχει χρήμα. [...] Συνεπώς οι Ευρωπαίοι αδυνατούν να αγοράσουν από το εξωτερικό, και ιδιαιτέρως από την Αμερική, είδη πρώτης ανάγκης, κυρίως διατροφής, τα οποία τους είναι απαραίτητα. [...] Είναι λοιπόν καθήκον της πλούσιας σε κεφάλαια Αμερικής να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης. Διότι έτσι θα προστατεύσει και μια μορφή πολιτισμού που μας είναι κοινή»⁴.

Ακολούθησε στις 12 Ιουλίου 1947 η ειδική διάσκεψη (συγκλήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία) του Παρισιού, στην οποία πήραν μέρος 16 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Στη διάσκεψη ιδρύθηκε η Επιτροπή Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας, που αργότερα εξελίχθηκε σε μόνιμο οργανισμό με την επωνυμία Οργανισμός Οικονομικής Ευρωπαϊκής Συνεργασίας (OEEC). Το Μάρτη του 1948 ψηφίστηκε στις ΗΠΑ ο νόμος Περί εξωτερικής βοήθειας, ο οποίος προέβλεπε 4ετές πρόγραμμα βοήθειας προς τις παραπάνω ευρωπαϊκές χώρες. Για τη διαχείριση του προγράμματος ιδρύθηκε η Διοίκηση Οικονομικής Συνεργασίας - ΔΟΣ (Economic Cooperation Administration- ECA). Επικεφαλής της ΔΟΣ διορίστηκε ο Paul Hoffman, ο οποίος προσδιόρισε την ουσία του «Σχεδίου Marschall» ως εξής: Το έργο μας είναι η αποκατάσταση.
Κατά το οικονομικό έτος 1951-52, κατά τη διάρκεια του αμερικανικού ιμπεριαλιστικού πολέμου εναντίον της Κορέας, αναπροσαρμόστηκαν οι στόχοι της «αμερικανικής βοήθειας» στην Ευρώπη, με σχεδόν αποκλειστικό στόχο το στρατιωτικό τομέα.⁵
Εκείνη την περίοδο, υπήρξε αποκαλυπτική, ως προς τους στόχους του «Σχεδίου Marschall», η τοποθέτηση του τότε καθηγητή Αγγελου Αγγελόπουλου⁶:
«Οι βαθύτεροι λόγοι της βοήθειας αυτής είναι οικονομικοί. Είναι η διατήρηση του σημερινού επιπέδου της απασχολήσεως, είναι η επέκταση της οικονομικής ισχύος της Αμερικής, είναι η αποφυγή της οικονομικής κρίσεως. Υπό τις σημερινές συνθήκες η αμερικανική βοήθεια για την Ευρώπη αποτελεί ζωτική ανάγκη για την αμερικανική οικονομία.Δίχως αυτήν η οικονομική κρίση είναι αναπόφευκτη...». (...)
Αξιοσημείωτη είναι και η μεταγενέστερη εκτίμηση του Γ. Μίρκου, επίτιμου διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας:
«Το Σχέδιο (Marschall) από πλευράς "στόχων" και "τεχνικής λειτουργίας" ήταν τέλειο. Κατ' αρχήν, λειτουργούσε με ενιαίο τρόπο και κάλυπτε τρεις στόχους. Βοηθούσε σημαντικά την οικονομία των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα προωθούσε προς την ανασυγκρότηση την ευρωπαϊκή οικονομία. Πάνω σ' αυτήν την οικονομική ανάπτυξη του Δυτικού Κόσμου στήριζαν οι ΗΠΑ την εξωτερική, κυρίως αντικομμουνιστική, πολιτική τους. Η Ελλάδα τοποθετούμενη στον ευαίσθητο γεωπολιτικό χώρο της αμυντικής γραμμής των Δυτικών επωφελήθηκε αναμφισβήτητα από την οικονομική βοήθεια του Σχεδίου, άσχετα αν δεν αξιοποίησε πλήρως τη βοήθεια που έλαβε»⁷.

Από το χειμώνα του 1950, οι ΗΠΑ προχώρησαν σε αναθεώρηση του «Σχεδίου Marschall». Η αμερικανική πολιτική προσανατολίστηκε στην περικοπή της οικονομικής και στην ενίσχυση της στρατιωτικής βοήθειας, στο λεγόμενο Πρόγραμμα Κοινής Ασφάλειας (λόγω της επέμβασης στην Κορέα και του γενικότερου προσανατολισμού για προσεταιρισμό κρατών της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και Β. Αφρικής). Και ενώ στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα «Σχεδίου Marschall» ουσιαστικά είχε επιτευχθεί η μεταπολεμική βιομηχανική ανασυγκρότηση, στην Ελλάδα η άρχουσα τάξη έδινε τη μάχη για τη διατήρηση της εξουσίας της που κινδύνευε από την πάλη του ΔΣΕ. Το όποιο πρόγραμμα εκβιομηχάνισης δεν πραγματοποιήθηκε, όχι μόνο μέχρι το 1950, αλλά και μετά την ήττα του ΔΣΕ, και το 1953, μετά τη λήξη του «Σχεδίου Marschall», το οποίο παρατάθηκε στην Ελλάδα, αν και μειωμένο από το αρχικό.

Η αναγγελία της απότομης μεγάλης περικοπής της «αμερικανικής βοήθειας» για το οικονομικό έτος 1952-1953 (από 182 εκατ. δολάρια το προηγούμενο έτος, σε 81,2 εκατ. δολάρια)⁸ προκάλεσε έντονη συζήτηση και αντιπαράθεση στους αστικούς κύκλους ως προς την εξέλιξη της συμβολής αυτών των εισροών στην οικονομική ανασυγκρότηση και την εκβιομηχάνιση της ελληνικής οικονομίας.
Η απότομη περικοπή των αμερικανικών κονδυλίων οδήγησε σε μεγάλη περικοπή των δημοσίων επενδύσεων και περιορισμό της πιστοδότησης των ιδιωτικών, αφού δεν είχαν αναπτυχθεί ακόμη μηχανισμοί και δεν είχε προωθηθεί πολιτική ταχείας εσωτερικής συσσώρευσης. Σε αυτές τις συνθήκες οξύνθηκε η συζήτηση ακόμη και η αστική διαπάλη για το ρόλο της αμερικανικής οικονομικής και πολιτικής παρέμβασης στην Ελλάδα, τη θετική ή αρνητική επίδρασή της στην πορεία εκβιομηχάνισής της.(...)
Στη διετία περικοπής έως και τη λήξη του «Σχεδίου Marschall» για την Ελλάδα, γινόταν όλο και πιο αυστηρή από τους αξιωματούχους των ΗΠΑ η επιβολή όρων και η επιτήρηση χρήσης της αμερικανικής βοήθειας, ενώ εντεινόταν η θεωρητική και πολιτική διαμάχη για τις αιτίες καθυστέρησης της βιομηχανικής ανάπτυξης.
Οξύνθηκε η συζήτηση για τα αίτια της καθυστέρησης του προγράμματος ανασυγκρότησης. Η άμεση ανάμειξη των αξιωματούχων των ΗΠΑ - συμβούλων, εμπειρογνωμόνων, επιτηρητών - στα οικονομικά επιτελεία τροφοδοτούσε το γενικό κλίμα απόδοσης άμεσων πολιτικών ευθυνών στις ΗΠΑ για την πορεία ανασυγκρότησης στην Ελλάδα.
Στην πραγματικότητα, η κατάσταση ήταν πιο σύνθετη. Οσον αφορούσε το σκέλος της «βοήθειας» για την οικονομική ανασυγκρότηση, αρχικά οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ εμφανίστηκαν υπέρ του προσανατολισμού τους προς επενδυτικά έργα αναπτυξιακής υποδομής και λιγότερο σε έργα οικισμού - στέγασης και βραχυπρόθεσμης ανάπτυξης. Στη συνέχεια, ιδίως από το 1950 και ύστερα, η Αμερικανική Αποστολή που χειριζόταν τη βοήθεια του «Σχεδίου Marschall» (ECA) φρόντιζε να διατηρεί αδιάθετο μεγάλο μέρος των δραχμών της βοήθειας. Ετσι, δε μεταφέρονταν στον προϋπολογισμό σημαντικά ποσά από τις δραχμές αυτές. Το αδιάθετο ποσό προοριζόταν σε σημαντική έκταση για να καλύψει μελλοντικά το άνοιγμα των λογαριασμών του Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδας και να αποφευχθεί η πληθωριστική έκδοση χαρτονομίσματος⁹.

Διακεκριμένοι Ελληνες αστοί οικονομολόγοι άσκησαν δριμύτατη κριτική στον τρόπο χρησιμοποίησης της αμερικανικής βοήθειας.

Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Ξ. Ζολώτα: «...Πλησιάζομεν τα δυο έτη από τότε που ήρχισεν η Αμερικανική βοήθεια βάσει του δόγματος Τρούμαν και συνεχίσθη βάσει του "Σχεδίου Marschall". Πώς είναι ο απολογισμός της περιόδου αυτής ως προς την Ανασυγκρότησιν; Πενιχρότατος. [...] ΠΡΩΤΟΝ. Το προβλεφθέν ποσόν δραχμών διά την κάλυψιν των επιτοπίων εξόδων Ανασυγκροτήσεως αποδεκατίζεται λόγω της προϊούσης αυξήσεως του ελλείμματος του Προϋπολογισμού, οφειλομένης εις την επέκτασιν των στρατιωτικών και προσφυγικών δαπανών. [...] ΤΡΙΤΟΝ. Ανηγγέλθη ότι γίνεται σκέψις το ήμισυ περίπου της εις δολλάρια πιστώσεως διά την προμήθεια κεφαλαιουχικών αγαθών θα διατεθή διά την αγοράν καταναλωτικών ειδών, ίνα εκ του προϊόντος των καλυφθή αντίστοιχον έλλειμμα του Προϋπολογισμού. [...] Εκ παραλλήλου τα δολάρια Ανασυγκροτήσεως επ' ουδενί λόγω πρέπει να επιτραπή να διατίθενται δι' άλλους σκοπούς - ως κάλυψιν ελλειμμάτων του Προϋπολογισμού - εκτός από την Ανασυγκρότησιν. Τα δολάρια αυτά αποτελούν το κεφάλαιον βιωσιμότητος της Ελλάδος και πρέπει να τα διαφυλάξωμεν ως κόρην οφθαλμού»¹⁰.
Σύμφωνα με παρατηρήσεις οικονομολόγων, όπως οι καθηγητές Ξ. Ζολώτας και Αγ. Αγγελόπουλος, το κυβερνητικό σχέδιο βιομηχανικής ανασυγκρότησης δε στηρίχτηκε σε αναλόγων απαιτήσεων τεχνικό κρατικό πρόγραμμα και λειτουργικές προϋποθέσεις, με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιηθεί η κύρια επιδίωξη του προγράμματος ανασυγκρότησης, δηλαδή η δημιουργία των βασικών βιομηχανιών που προέβλεπε.
Η σύνταξη του περιοδικού «Νέα Οικονομία» (ιδρυτής Αγγ. Αγγελόπουλος) υποστήριζε ότι «στην πραγματικότητα το κριτήριο που επικράτησε κατά τα πρώτα χρόνια κατά την επιλογή των έργων ήταν η μεγαλύτερη ευκολία πραγματοποίησης, που στην ουσία σήμαινε να δαπανάται η βοήθεια οπωσδήποτε για να μη μείνει αχρησιμοποίητη»¹¹. Χαρακτήριζε δε την οικονομική άνθηση των τριών πρώτων χρόνων του «Σχεδίου Marschall» (που βελτίωνε προσωρινά την κατάσταση από την άποψη της απασχόλησης, χωρίς όμως να συμβάλλει ουσιαστικά στην οικονομική ανάπτυξη) ως προϊόν μιας σπατάλης πόρων, από την οποία επωφελήθηκαν ορισμένες τάξεις και όχι η εθνική οικονομία ως σύνολο(...).
Ο Γεώργιος Μίρκος, επίτιμος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, αναφέρει ότι η Ελλάδα τοποθετούμενη στον ευαίσθητο γεωπολιτικό χώρο της αμυντικής γραμμής των Δυτικών επωφελήθηκε αναμφισβήτητα από την οικονομική βοήθεια του «Σχεδίου Marschall», άσχετα αν δεν αξιοποίησε πλήρως τη βοήθεια που έλαβε(...).¹²

Στα ελληνικά κυβερνητικά επιτελεία αλλά και στις ΗΠΑ υπήρχε έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι δεν είχε πραγματοποιηθεί η νομισματική σταθεροποίηση μέχρι το 1952, παρά τα αλλεπάλληλα μέτρα και την αμερικανική βοήθεια. Οι επιπτώσεις του πληθωρισμού και της μεγάλης κερδοσκοπίας για τα λαϊκά στρώματα (μισθωτούς και αγρότες) ήταν τόσο μεγάλες που προκαλούσαν ανησυχία σε τμήμα των αστικών πολιτικών δυνάμεων για την προοπτική επίτευξης οικονομικής και πολιτικής σταθεροποίησης.

Σε αυτό το έδαφος αναπτύχθηκε η αστική θεωρητική και πολιτική διαμάχη για τις αναλογίες μεταξύ σταθεροποίησης και ανάπτυξης, γεωργίας και βιομηχανίας, εκσυγχρονισμού και επέκτασης παλαιών βιομηχανικών μονάδων και δημιουργίας νέων μονάδων, παραδοσιακών κλάδων της μεταποίησης και νέων βιομηχανικών κλάδων με αξιοποίηση εγχώριων πρώτων υλών κλπ.
Η διαπάλη οξύνθηκε με την Εκθεση¹³ που υπέβαλε ο καθηγητής (και τέως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος) Κυριάκος Βαρβαρέσος στην κυβέρνηση Ν. Πλαστήρα, στις αρχές του 1952.
Ο Κ. Βαρβαρέσος τάχθηκε με άκρα επιφύλαξη «εις την χρηματοδότησιν νέων επενδύσεων εις την βιομηχανίαν». Τάχθηκε υπέρ της ανάγκης να υποβληθεί κάθε πρόταση και κάθε σχέδιο σε ενδελεχή και εξονυχιστική έρευνα.
Η άποψή του για το πρόγραμμα βιομηχανικής ανάπτυξης έτεινε προς τον αποκλεισμό της κρατικής παρέμβασης για την παραγωγή αλουμινίου, αζώτου ή σιδήρου, παρά την ύπαρξη ορυκτού και εργατικού δυναμικού, γιατί θεωρούσε ότι η στενότητα της εσωτερικής αγοράς, θα καθιστούσε μη συμφέρουσα οικονομικώς την παραγωγή. Ακόμα, υποστήριξε ότι το κράτος έπρεπε να προσανατολιστεί στην αποκατάσταση της νομισματικής και οικονομικής σταθερότητας και να αφήσει στο ιδιωτικό κεφάλαιο την εκδήλωση ενδιαφέροντος για ανάλογες βιομηχανίες. Θεωρούσε ότι η ανάπτυξη της γεωργίας έπρεπε να αποτελέσει την κύρια επιδίωξη ενός προγράμματος ανασυγκρότησης. Ακόμα, προέτρεπε στη χρηματοδότηση ανταγωνιστικών επιχειρήσεων βιομηχανικής παραγωγής ειδών ευρείας κατανάλωσης, επιχειρήσεων που θα συμμετείχαν δι' ιδίων κεφαλαίων στην αύξηση της παραγωγής τους, υπέρ φορολογικών διευκολύνσεων σε βιομηχανίες των οποίων θα κρινόταν συμφέρουσα η ίδρυση.
Η Εκθεση συνάντησε έντονη κριτική¹⁴ και σε ορισμένες περιπτώσεις χαρακτηρίστηκε και ως παρέμβαση των ΗΠΑ.
Μια προσεκτική μελέτη της Εκθεσης του Κ. Βαρβαρέσου και των προηγούμενων προτάσεών του, αποφορτισμένη από το κλίμα της πολιτικής αντιπαράθεσης της εποχής, δίνει τη δυνατότητα να κατανοηθεί καλύτερα το σκεπτικό, η αφετηρία των προτάσεων του συγγραφέα της, αλλά και της αστικής αντιπαράθεσης εκείνης της εποχής.

Ο Κ. Βαρβαρέσος, ως αστός οικονομολόγος, έδινε προτεραιότητα στο στόχο της σταθεροποίησης έναντι εκείνου της βιομηχανικής ανάπτυξης, θεωρώντας την πρωταρχικής σημασίας για την πραγματοποίηση οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Το ιστορικό πλαίσιο το οποίο κυριαρχούσε στον προβληματισμό του ήταν η βαθιά νομισματική κρίση που υπήρχε από την Κατοχή και η εξαθλίωση μεγάλου μέρους του αγροτικού πληθυσμού. Η νομισματική ισορροπία δεν είχε πραγματοποιηθεί ούτε με την εισαγωγή της τότε «νέας δραχμής» επί κυβέρνησης εθνικής ενότητας, η οποία τελικά έχασε τα δυο τρίτα (2/3) της ισοδυναμίας της έναντι της αγγλικής λίρας σε διάστημα έξι μηνών.

Ο Κ. Βαρβαρέσος (...) θεωρούσε ως πηγή της νομισματικής ανισορροπίας (πληθωρισμός, μαύρη αγορά) την ανισορροπία μεταξύ Δημοσιονομικής - Πιστωτικής - Τιμολογιακής πολιτικής, που οδηγούσε σε μεγάλα δημόσια ελλείμματα, φοροδιαφυγή και αισχροκέρδεια. Και από αυτή την οπτική, ο δηλωμένος αντικομμουνιστής, έκανε κριτική τόσο στην πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων, όσο και στη βρετανική παρέμβαση, ότι όξυναν τις κοινωνικές αντιθέσεις. (...)
Ο Βαρβαρέσος είχε στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, όπως και με το Ην. Βασίλειο, οι οποίοι ενισχύθηκαν όντας αντιπρόσωπος της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς. Κατοικούσε μόνιμα στις ΗΠΑ, όταν η κυβέρνηση Πλαστήρα του ζήτησε Εκθεση επί του οικονομικού προβλήματος της Ελλάδας. Ο ίδιος υπήρξε πηγή πληροφοριών των ΗΠΑ σχετικά με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας και στήριγμά τους, όχι όμως με τη λογική της «εθνικής μειοδοσίας». Είχε ιστορικό διαπραγμάτευσης των «ελληνικών» συμφερόντων στις διεθνείς οικονομικές ενώσεις, όπως στην UNRA και τη Διεθνή Τράπεζα.
Η Εκθεση Βαρβαρέσου πυροδότησε την αντίληψη για τις πρωταρχικές ευθύνες του ξένου παράγοντα στη βιομηχανική καθυστέρηση της Ελλάδας.(...)
Τόσο εκ μέρους των ΗΠΑ όσο και του σημαντικότερου τμήματος της αστικής τάξης στην Ελλάδα, το «Σχέδιο Marschall» προβλήθηκε ως σωτήριο μέσο για την «εθνική» οικονομία και ανάπτυξη της Ελλάδας, υπεράνω της ταξικής της διάρθρωσης και των εσωτερικών καπιταλιστικών αντιθέσεών της.
1. Εφημερίδα «Καθημερινή», 17 Ιουνίου 2007.
2. Εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», 2 Ιουνίου 2007.
4 Εφημερίδα «Εστία», 11 Ιουνίου 2007.
5 Βιβλιογραφικά βλέπε: Τράπεζα της Ελλάδος: «Τα πρώτα πενήντα χρόνια της Τραπέζης της Ελλάδος», 1978, σελ. 346-349. Γεωργίου Μίρκου: «Η οικονομική διάσταση του δόγματος Truman και του "Σχεδίου Marschall" στην Ελλάδα», στην έκδοση του υπουργείου Εξωτερικών - Καστανιώτη «Η Ελλάδα στο μεταίχμιο ενός νέου κόσμου», τόμος Α΄, σελ. 60-63.
6 Περιοδικό «Νέα Οικονομία», τόμος 1947-1948, σελ. 73 (τεύχος Δεκεμβρίου 1947), άρθρο του Α. Αγγελόπουλου: «Γιατί η Αμερική θέλει να βοηθήσει την Ευρώπη».
7 Γεώργιος Μίρκος: «Η οικονομική διάσταση του δόγματος Truman και του "Σχεδίου Marschall" στην Ελλάδα», στην έκδοση του υπουργείου Εξωτερικών - Καστανιώτη «Η Ελλάδα στο μεταίχμιο ενός νέου κόσμου», σελ. 60-61.
8 Τράπεζα της Ελλάδος: «Τα πρώτα πενήντα χρόνια της Τραπέζης της Ελλάδος», 1978, σελ. 286.
9 Την τακτική αυτή, να μένει στείρο ένα μέρος των εισπράξεων σε εθνικό νόμισμα που αντιστοιχούσαν στην αμερικανική βοήθεια, τη χρησιμοποιούσε γενικώς η ECA στις ευρωπαϊκές χώρες που έπαιρναν βοήθεια του «Σχεδίου Marschall» ως μέσο αποπληθωριστικής πολιτικής, προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να φέρει αντιπερισπασμό σε τυχόν πληθωριστική έκδοση χαρτονομίσματος για την κάλυψη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού ή τη χρηματοδότηση της οικονομίας.
Τράπεζα της Ελλάδος: «Τα πενήντα χρόνια της Τραπέζης της Ελλάδος», 1978, σελ. 293-294.
Βλέπε, Ξ. Ζολώτα: «Νομισματικό πρόβλημα και ελληνική οικονομία», Αθήνα 1950, σελ. 36.
10 Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», 8 Ιανουαρίου 1949, άρθρο του Ξ. Ζολώτα :«Προοπτική ανασυγκροτήσεως», περιοδικό ΑΝΤΑΙΟΣ, τόμος 1948-1949, σελ. 263 (ή τεύχος 5-6, συμπληρωματικό του έτους 1948).
11 «Νέα Οικονομία», «Το τέλος του Σχεδίου Μάρσαλλ», τεύχος Αυγούστου 1952, σελ. 337-338.
12 Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος: «Η Ελλάδα στο μεταίχμιο ενός νέου κόσμου», τόμος πρώτος, εκδόσεις «Καστανιώτη», σελ. 61.
13 Η Εκθεση περιελάμβανε και ένα εμπιστευτικό τμήμα, θέμα του οποίου ήταν «Η αναπροσαρμογή της δραχμής», το οποίο δημοσιοποιήθηκε μετά την υποτίμηση της δραχμής το 1953. Συμπεριλαμβάνεται στη σχετικά πρόσφατη έκδοση «Σαββάλας», Κυριάκος Βαρβαρέσος: «Εκθεσις επί του οικονομικού προβλήματος της Ελλάδος».
14 Βλέπε: «Νέα Οικονομία», τόμος 1952, τεύχος Φεβρουαρίου, σελ. 49-52.

πηγή ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ